Τη διασφάλιση διακριτών κατηγοριών δράσης με δικαιούχους τους δήμους σε όλα τα χρηματοδοτικά και αναπτυξιακά προγράμματα που «τρέχουν» και τη δημιουργία ενός οριζόντιου Αναπτυξιακού Προγράμματος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συνολικού προϋπολογισμού πάνω από 7 δισ. ευρώ, ζητεί η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).
Τη θέση αυτή κατέθεσε ο Δημήτρης Καφαντάρης, γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ, ανοίγοντας τη συζήτηση για τον αναπτυξιακό ρόλο των δήμων και τα χρηματοδοτικά εργαλεία τους και παρουσιάζοντας τις προτάσεις της ΚΕΔΕ.
Επίσης ο κ. Καφαντάρης περιέγραψε ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την προώθηση της τοπικής ανάπτυξης την επαναοριοθέτηση των αρμοδιοτήτων Κράτους- Αυτοδιοίκησης, την ενίσχυση του αναπτυξιακού ρόλου των δήμων με εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών τους και της διοικητικής ικανότητας, τη διασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και τη διεύρυνση των χρηματοδοτικών πόρων τους και τη στήριξη των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων με προσωπικό, τεχνικά μέσα και συμβουλευτική υποστήριξη.
Ο γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ τόνισε ότι μπορεί να διευρυνθεί ο σημερινός αναπτυξιακός ρόλος του δήμου στις ακόλουθες κατευθύνσεις: στην ανάπτυξη της περιοχής του ως Έξυπνης Πόλης (Smart City), στην αξιοποίηση δημοτικής περιουσίας για την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, την προώθηση ολοκληρωμένου προγράμματος Ανάδειξης της Ταυτότητας της Πόλης, την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας, τη διασφάλιση των τεχνικών και των κοινωνικών υποδομών και προγραμμάτων που θα καλύψουν τις ανάγκες εγκατάστασης των νέων επιχειρήσεων, την εφαρμογή προγραμμάτων προώθησης της απασχόλησης και προγραμμάτων ενίσχυσης του εισοδήματος των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Σε ό,τι αφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία, αυτά μπορεί να προέρχονται από τις ακόλουθες πηγές : ΠΔΕ, Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», Πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ ΙΙ», Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021–2027, Προγράμματα του «Ταμείου Ανάκαμψης» 2021-2024. «Σε όλα τα Προγράμματα αυτά απαιτούμε να διασφαλιστούν διακριτές κατηγορίες δράσης με δικαιούχους τους δήμους, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων θα πρέπει να υπερβαίνει τα 7 δισ. ευρώ, ώστε να δημιουργηθεί ουσιαστικά ένα «οριζόντιο» Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» σημείωσε ο κ. Καφαντάρης.
Επίσης, η ΚΕΔΕ ζητεί τη συμμετοχή της στην εκπόνηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής των Τομεακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και τη συμμετοχή των ΠΕΔ στην εκπόνηση και την παρακολούθηση της εφαρμογής των Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.
Για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η ΚΕΔΕ προτείνει τη δημιουργία Ειδικής Υπηρεσίας - ως ενδιάμεσου φορέα - που θα αναλάβει τη διαχείριση των πόρων που προορίζονται για τους δήμους, η οποία θα λειτουργεί υπό την εποπτεία της ΚΕΔΕ.
Για το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ο κ. Καφαντάρης επισήμανε την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης των προτάσεων των δήμων και φυσικά να λυθεί το μεγάλο πρόβλημα της υποστήριξης των δήμων για την ωρίμανση των έργων τους.
Για το ΠΔΕ η ΚΕΔΕ προτείνει το ποσοστό του που αφορά κάθε χρόνο έργα τοπικής ανάπτυξης να εντάσσεται στη ΣΑΤΑ.
Θ. Σκυλακάκης: Το μερίδιο της Αυτοδιοίκησης στα αναπτυξιακά εργαλεία
Στη συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στα μεγάλα αναπτυξιακά εργαλεία αναφέρθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», το οποίο καλύπτεται όπως είπε, αποκλειστικά από εθνικούς πόρους και για το οποίο «έχουμε βρει δημοσιονομικό χώρο, για να ενταχθεί ομαλά στη δημοσιονομική πραγματικότητα». Σημείωσε δε ότι εξετάζεται η δυνατότητα ώριμες προτάσεις που είναι στο Τρίτσης και ταιριάζουν με το Ταμείο Ανάκαμψης, τα ειδικά του προγράμματα, «να τα μεταφέρουμε και να δημιουργήσουμε επιπλέον χώρο στο πρόγραμμα Τρίτσης».
Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως είπε, έχει για την Τοπική Αυτοδιοίκηση πολλά πράγματα. Εκτός από το πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις», έχει πολλές αστικές αναπλάσεις, επιμέρους μικρά έργα αντιπλημμυρικά, και έργα οδικής ασφάλειας, καθώς και ένα μεγάλο πρόγραμμα πολιτικής προστασίας, που έχει κομμάτια και ενίσχυσης των δήμων. Επίσης θα υπάρχει συμμετοχή των δήμων και στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» και σε έργα για τον οδοφωτισμό.
«Αυτό που θα πω είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι του Ταμείου Ανάκαμψης έχει ιδιωτικές επενδύσεις. Οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι πολύ μεγάλης σημασίας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, διότι δεν υπάρχει καμία ιδιωτική επένδυση που να μη γίνεται σε κάποιο Δήμο. Δεν υπάρχει καμία επένδυση ιδιωτική που θα γίνει στο υπερπέραν. Όλες θα γίνουν σε εσάς. Μιλάμε τώρα για δεκάδες δισεκατομμύρια ιδιωτικές επενδύσεις. Και είναι πάρα πολύ κρίσιμο να προχωρήσουμε με ταχύτητα σε αυτές, διότι οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι το κλειδί για να μπορούν να γίνουν όλα τα υπόλοιπα» σημείωσε ο κ. Σκυλακάκης.
Απαντώντας στις ερωτήσεις του προέδρου της ΚΕΔΕ, Δ. Παπαστεργίου, για το αν υπάρξουν χρονοδιαγράμματα για τα υπόλοιπα έργα, όπως υπάρχουν για τα ψηφιακά και δεύτερον, αν θα διασφαλιστεί το γεγονός ότι τα έργα τα οποία θα κατευθυνθούν για τους ΟΤΑ, θα υλοποιηθούν από τους ΟΤΑ απευθείας και όχι μέσω μεσαζόντων, ο κ. Σκυλακάκης διευκρίνισε ότι τα χρονοδιαγράμματα θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του χρόνου.
Για τους φορείς υλοποίησης των έργων, είπε ότι ορισμένα είναι φτιαγμένα για την Αυτοδιοίκηση, όπως οι αστικές αναπλάσεις, και πολλά κομμάτια της οδικής ασφάλειας. Συμπλήρωσε δε ότι κάποια πρέπει να γίνουν από κοινού με τις περιφέρειες. «Δεν θα μπω εγώ σε αυτή τη συζήτηση, διότι το Ταμείο Ανάκαμψης ειδικά έχει έναν πολύ απλό κανόνα. Αν τα λεφτά δεν απορροφηθούν εγκαίρως, χάνονται. Τέλος. Εκεί λοιπόν θα κρίνουμε στη βάση και των δυνατοτήτων απορρόφησης και θα έρθουμε να βοηθήσουμε όπου η Τοπική Αυτοδιοίκηση αισθάνεται ότι χρειάζεται βοήθεια, για αυτόν τον σκοπό».
Σε ό,τι αφορά στο «Εξοικονομώ», είπε πως είναι πολύ πιθανόν να πρέπει να μαζευτούν αρκετοί δήμοι μαζί.
Τέλος, ανοιχτό άφησε ο κ. Σκυλακάκης το ενδεχόμενο να αναλάβει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων την είσπραξη κάποιων εσόδων των δήμων.
Γ. Τσακίρης: Επιδιώξαμε ατύπως τη συνεργασία με τους δήμους για το νέο ΕΣΠΑ
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει δυνατότητα απευθείας συμμετοχής των δήμων στη διαβούλευση, ωστόσο υπογράμμισε ότι «προσπαθήσαμε ατύπως να πάρουμε ιδέες και προτάσεις κάθε εμπλεκόμενου». Σημείωσε την ανάγκη οι περιφέρειες να εμπλέξουν τους δήμους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδέες και τις προτάσεις τους για τα περιφερειακά προγράμματα.
Επίσης ο κ. Τσακίρης είπε ότι από το σύνολο των 21,1 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ το ένα τρίτο, ήτοι 8 δισ. ευρώ, κατευθύνεται στις περιφέρειες, σημαντικό κομμάτι θα έχει το Κοινωνικό Ταμείο αλλά και τα έργα υποδομής.
Αναφερόμενος στα 230 εκατ. ευρώ που θα κατευθυνθούν από το ΕΣΠΑ στο πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις» σημείωσε ότι τα χρήματα υπάρχουν, αλλά έχουν αυστηρές ημερομηνίες για την υλοποίηση των έργων. Συμπλήρωσε ότι για τους μικρούς νησιωτικούς δήμους που δεν έχουν επαρκείς τεχνικές υπηρεσίες, θα υπάρχει πρόβλεψη για τεχνική βοήθεια, ήτοι θα δοθεί η δυνατότητα μιας πρόσληψης για ετήσια απασχόληση ειδικευμένου προσωπικού πληροφορικής.
Μ. Σταυριανουδάκης: Μέχρι τέλος του 2022 θα προσληφθούν 1.000 μηχανικοί στους δήμους
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Μιχάλης Σταυριανουδάκης, σημείωσε ότι οι δήμοι θα αξιοποιήσουν σημαντικό κομμάτι από τα συνολικά 77 δισ. ευρώ των προγραμμάτων που «τρέχουν». Το ποσό αυτό θα ανέλθει στα 16 δισ. ευρώ και θα απορροφηθούν μέσω των προγραμμάτων ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι και ΙΙ, το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», τα αναπορρόφητα του ΕΣΠΑ 2014-2020, το νέο ΕΣΠΑ , το ΠΔΕ, την ΕΠΑ, και το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0».
Ο κ. Σταυριανουδάκης επισήμανε την μεγάλη μείωση προσωπικού που υπέστησαν οι δήμοι της χώρας, δόθηκαν κάποιες λύσεις, σημείωσε, κυρίως με την επιτάχυνση των διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ.
Μάλιστα, ανακοίνωσε πως μέχρι τέλος του 2022 θα προσληφθούν 1.000 μηχανικοί στους δήμους.
Τέλος, έκανε εκτενή ενημέρωση για την πορεία υλοποίησης του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», «ένα πρωτόγνωρο πρόγραμμα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση», ο προϋπολογισμός του οποίου αναμένεται να ανέλθει στα 4,1 δισ. ευρώ και με στόχο να ενταχθούν περισσότερες προτάσεις δήμων, καθώς οι τελευταίες ξεπέρασαν κατά 400% τον αρχικό προϋπολογισμό του προγράμματος.
Δ. Μαραβέλιας: Μέχρι τέλος του έτους πάνω από 50 μηχανικοί στην Τεχνική Υπηρεσία της ΕΕΤΑΑ
Μέχρι τέλος του έτους, η τεχνική υπηρεσία της ΕΕΤΑΑ που προορίζεται για την τεχνική υποστήριξη των δήμων στην μελέτη και ωρίμανση έργων, θα έχει στελεχωθεί με πάνω από 50 μηχανικούς, είπε ο πρόεδεο της ΕΕΤΑΑ, Δημήτρης Μαραβέλιας. Μέχρι σήμερα η ΕΕΤΑΑ έχει προχωρήσει στην υπογραφή πάνω από 10 προγραμματικών συμβάσεων με δήμος μικρούς ορεινούς και νησιωτικούς για την παροχή τεχνικής βοήθειας.
Μέσω δε του Ηλεκτρονικού Μητρώου της ΕΕΤΑΑ θα χρησιμοποιηθούν μηχανικοί για την μελέτη και επίβλεψη έργων δήμων.
Δ. Σταμάτης: Νέο εργαλείο για χρηματοδότηση των απαλλοτριώσεων από τους δήμους
Ο πρόεδρος του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, Δημήτρης Σταμάτης, ανακοίνωσε ότι σε συνεννόηση με την ΚΕΔΕ σχεδιάζεται ένα νέο εργαλείο για την εξυπηρέτηση ενός σημαντικού προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι δήμοι και αφορά στις απαλλοτριώσεις. Συγκεκριμένα, ανήγγειλε ότι θα δοθεί στους δήμους η δυνατότητα μέχρι τη λήξη των δικαστικών εκκρεμοτήτων για τις απαλλοτριώσεις, αντί να δεσμεύσει ο ίδιος ο δήμος πόρους από τα ταμεία του, τα ποσά θα τα εγγυάται το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Και όταν τελειώσουν όλες οι δικαστικές διαδικασίες των προσφυγών, ο δήμος είτε θα πληρώσει την εγγύηση στο ΤΠΔ, είτε θα πάρει δάνειο και το ποσό στον δικαιούχο θα το καταβάλλει το ΤΠΔ.
Επίσης, ο κ. Σταμάτης αναφέρθηκε στα δύο επενδυτικά προγράμματα που έχει συνάψει το Ταμείο με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηματοδότηση των δήμων. Το πρώτο θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ, έχουν εγκριθεί 2,135 εκατ. ευρώ εκ των οποίων έχουν συμβασιοποιηθεί τα 992 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, αναφέρθηκε σε δύο ακόμη προγράμματα που εμπλέκονται και οι δήμοι: Το πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ, προϋπολογισμού ύψους 500 εκατ. ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοτικών και δημόσιων υποδομών. Και το πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ, που αφορά στον εκσυγχρονισμό των υποδομών μικρών λιμένων.
Ο κ. Σταμάτης σημείωσε τις πολλές δυσκολίες που έχει η σύναψη συμβάσεων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και σχολίασε, επικαλούμενος το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» - για το οποίο διευκρίνισε ότι δεν εμπλέκεται το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων - ότι πρόγραμμα χωρίς να υπάρχουν οι αναγκαίες πηγές χρηματοδότησης και συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν μπορεί να υπάρξει.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στη μείωση των επιτοκίων των δανείων των δήμων και την αναχρηματοδότηση των δανείων με νέα δάνεια, ο κ. Σταμάτης παρέπεμψε το θέμα στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για οποιαδήποτε απόφαση.