Όλες οι κυβερνήσεις, όλων των κομμάτων τα τελευταία 25 χρόνια προσπάθησαν να εισαγάγουν κάποιας μορφής αξιολόγηση: εσωτερική ή εξωτερική, του σχολείου ή και του εκπαιδευτικού. Όλες αυτές οι προσπάθειες απέτυχαν, έχοντας απέναντί τους σύσσωμη την εκπαιδευτική κοινότητα και τους συνδικαλιστές, ανεξαρτήτως πολιτικής ή κομματικής ταυτότητας.
Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
Όλες οι κυβερνήσεις, όλων των κομμάτων τα τελευταία 25 χρόνια προσπάθησαν να εισαγάγουν κάποιας μορφής αξιολόγηση: εσωτερική ή εξωτερική, του σχολείου ή και του εκπαιδευτικού. Όλες αυτές οι προσπάθειες απέτυχαν, έχοντας απέναντί τους σύσσωμη την εκπαιδευτική κοινότητα και τους συνδικαλιστές, ανεξαρτήτως πολιτικής ή κομματικής ταυτότητας. Έτσι απέτυχαν όλες οι μέχρι στιγμής προσπάθειες. Μία ακόμη πράξη του δράματος αξιολόγηση στην Εκπαίδευση ζούμε φέτος. Το 40% των σχολείων κατέθεσε την έκθεση αυτοαξιολόγησης της προηγούμενης χρονιάς μέχρι πριν λίγες μέρες λέει το ΙΕΠ, άρα το 60% δεν την κατέθεσε.
Δε χρειάζεται, νομίζω, συζήτηση για το αν είναι απαραίτητη ή όχι η αξιολόγηση. Έχω δει εκπαιδευτικούς να δίνουν όλη τους την ψυχή και ο μόνος που το αναγνωρίζει είναι οι μαθητές τους, που το δείχνουν με την αγάπη που τους περιβάλλουν. Έχω δει και εκπαιδευτικούς που δεν θέλουν να βρίσκονται στην τάξη και προσπαθούν με κάθε τρόπο να την αποφύγουν. Είναι άνθρωποι που έχουν κάποιες αδυναμίες στη δουλειά τους και εισπράττουν την απόρριψη των μαθητών τους. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια για να βελτιωθούν και να καταφέρουν να γίνουν επαρκείς στη δουλειά τους. Έτσι θα αποκτήσουν την αποδοχή των μαθητών και δεν θα είναι κόλαση οι ώρες στη δουλειά τους.
Το ερώτημα είναι γιατί τόσα χρόνια αποτυγχάνει η αποδοχή και η εφαρμογή της από την εκπαιδευτική κοινότητα. Είναι αναμενόμενο οι εκπαιδευτικοί να μην θέλουν τη αξιολόγηση, γιατί ποιος θέλει να βάλει μπελάδες στο κεφάλι του; Άσε που υπάρχει και ο φόβος των συνεπειών μιας κακής αξιολόγησης. Θα μου αντιτείνει κάποιος ότι η αξιολόγηση που προτείνει το Υπουργείο Παιδείας δεν είναι τιμωρητική. Σωστά , αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει πολύ εύκολα στο μέλλον. Ανθρώπινοι και αναμενόμενοι όλοι αυτοί οι φόβοι.
Υπάρχει και ένας άλλος σημαντικός λόγος που κάνει διστακτικούς τους εκπαιδευτικούς. Ποιοι θα είναι οι κριτές τους; Κάθε κυβέρνηση φέρνει το δικό της νόμο για την επιλογή των στελεχών. Αυτό από μόνο του λέει πολλά για την προώθηση «των δικών μας παιδιών», από κάθε κυβέρνηση. Αυτά θα είναι οι κριτές. Τα πράγματα δυσκόλεψαν, την τελευταία δεκαετία, για τα ρουσφέτια των πολιτικών προς την εκλογική τους πελατεία. Η διαρκής συρρίκνωση του κρατικού μηχανισμού κατάργησε την κλασική υπόσχεση διορισμού στο Δημόσιο. Τι έμεινε λοιπόν; Μία θέση ευθύνης, η συμμετοχή σε μια επιτροπή και άλλα παρόμοια για να βολευτούν τόσοι πολλοί που έτρεξαν για να εκλεγεί η κάθε κυβέρνηση.
Με τη συνεχή άρνηση αξιολόγησης από τους Εκπαιδευτικούς και τη συνεχή προσπάθεια του Υπουργείου να την επιβάλλει πέρασαν παραπάνω από είκοσι χρόνια, στα οποία η Εκπαίδευσή μας χειροτέρεψε σε όλα τα επίπεδα, με κύρια, αλλά όχι μοναδική, ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας. Έχουν ευθύνη και οι συνδικαλιστές. Ο συνδικαλισμός είναι απαραίτητος για την προστασία του εργαζόμενου, που είναι εκ των πραγμάτων πιο αδύναμος από τον εργοδότη του. Οι συνδικαλιστές, όμως, βάζουν πολλές φορές το συντεχνιακό συμφέρον πάνω από το κοινό καλό. Αυτό όσο και αν μας ενοχλεί είναι κοινή πρακτική και πάρα πολλών επιχειρήσεων, δυστυχώς είναι αυτό που κάνουν οι περισσότεροι· σε σημείο όσοι δεν λειτουργούν έτσι να είναι σα τη μύγα μέσα στο γάλα. Δείτε τις δηλώσεις της Φράνσις Χάουγκεν πρώην στελέχους του Facebook. Αυτό ακριβώς καταγγέλλει: προκειμένου να αυξηθεί το κέρδος δεν σκέφτεται το κοινό καλό. Δεν κάνουν κάτι παράλογο, λοιπόν, οι συνδικαλιστές που απορρίπτουν κάθε αλλαγή εδώ και 20 χρόνια. Το συμφέρον τους πιστεύουν ότι προασπίζουν και το βάζουν πάνω από το κοινό καλό όπως κάνουν τόσοι και τόσοι άλλοι.
Αυτό που θα έπρεπε να κάνουν, κατά τη γνώμη μου, είναι να εκπονήσουν ένα δικό τους σχέδιο για τα δύο θέματα που μέχρι τώρα δεν παίρνουν σαφή θέση: τους διορισμούς και την αξιολόγηση. Έχουν τα αρμόδια όργανα, όπως το κέντρο Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ, που θα μπορούσαν να επεξεργαστούν μία πρόταση για την αξιολόγηση όλης της Εκπαίδευσης, σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των Εκπαιδευτικών. Έτσι θα μπορούσαν να προτείνουν την αξιολόγηση που θα βοηθούσε τους εκπαιδευτικούς που έχουν προβλήματα στην τάξη (που δυστυχώς είναι αρκετοί) και θα μπορούσαν να κοντραριστούν με την οποιαδήποτε κυβέρνηση απαιτώντας να ισχύσουν οι προτάσεις τους. Υπάρχουν ειδικοί στην αξιολόγηση που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην κατάθεση ολοκληρωμένης πρότασης αξιολόγησης όλου του εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, διότι θα προέκυπταν έριδες μεταξύ των διαφόρων παρατάξεων. Η αλήθεια είναι ότι είναι ευκολότερο να λες όχι σε όλα από το να έχεις τις δικές σου προτάσεις.
Για μία ακόμη φορά, λοιπόν, η προσπάθεια κατέληξε σε ανοικτή σύγκρουση κυβέρνησης και εκπαιδευτικών, πράγμα που σημαίνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα αποτυχία, διότι όταν ένα μέτρο επιβληθεί με τη βία έχει επί της ουσίας αποτύχει και είναι θέμα να μετατραπεί σε μία ακόμη ανούσια γραφειοκρατική διαδικασία.