Κόσμος
Τετάρτη, 29 Σεπτεμβρίου 2021 13:26

Πώς το Τατζικιστάν έγινε το επίκεντρο της αντίστασης του Αφγανιστάν

Με τη διεθνή κοινότητα να έχει διχαστεί για το αν θα αναγνωρίσει το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, υπάρχει μια χώρα που γρήγορα κατέστησε σαφή τη στάση της. Το γειτονικό Τατζικιστάν έχει αναδειχθεί ως ένας έντονος επικριτής της κυβέρνησης και ένας κόμβος για την αντίσταση του Αφγανιστάν.

Με τη διεθνή κοινότητα να έχει διχαστεί για το αν θα αναγνωρίσει το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, υπάρχει μια χώρα που γρήγορα κατέστησε σαφή τη στάση της. Το γειτονικό Τατζικιστάν έχει αναδειχθεί ως ένας έντονος επικριτής της κυβέρνησης και ένας κόμβος για την αντίσταση του Αφγανιστάν.

Ηγετικές μορφές της αντίστασης του Αφγανιστάν έχουν λάβει προστασία στο Ντουσάνμπε, την πρωτεύουσα του Τατζικιστάν. Ανάμεσά τους ο ηγέτης του Εθνικού Μετώπου Αντίστασης του Αφγανιστάν και γιος του ηγέτη της σοβιετικής αντίστασης Αχμάντ Σαχ Μασούντ, Αχμάντ Μασούντ, ο  πρώην αντιπρόεδρος και αυτοανακηρυχθείς πρόεδρος Αμρουλάχ Σάλεχ και ο ηγέτης του κόμματος του Εθνικού Κογκρέσου του Αφγανιστάν Αμπντούλ Λατίφ Πετράμ.

Οι γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν στην κεντρική Ασία φοβούνται για τρία πράγματα με τους Ταλιμπάν στην εξουσία:

  • να καλλιεργηθεί ο ριζοσπαστισμός
  • να προωθηθεί η διακίνηση ναρκωτικών στην περιοχή,
  • και να αυξηθούν οι προσφυγικές ροές.

Για το Τατζικιστάν όμως η υποστήριξη των εθνοτικών Τατζίκων που απαρτίζουν την αφγανική αντίσταση και αντιμετωπίζουν εδώ και καιρό διακρίσεις, δεν είναι διαπραγματεύσιμη.

«Όλο το βάρος των αρνητικών συνεπειών της αποχώρησης του διεθνούς συνασπισμού πέφτει στους ώμους των γειτονικών χωρών», δήλωσε ο πρόεδρος του Τατζικιστάν, Ιμομάλι Ραχμόν. «Εάν αφήσουμε την κατάσταση χωρίς προσοχή, υπάρχει κίνδυνος να επαναληφθεί η κατάσταση του 2001», είπε, αναφερόμενος στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στην Αμερική που προκάλεσαν την εμπλοκή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.

Η ιστορία των δύο χωρών είναι από παλιά αλληλένδετη, με αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Τατζίκους - τη δεύτερη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα στο Αφγανιστάν - να έχουν καταφύγει εκεί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της δεκαετίας του 1990.

Σε ένδειξη των στενών σχέσεων του Ραχμόν με τους ηγέτες της αντίστασης, απένειμε αυτόν τον μήνα την υψηλότερη διάκριση στον πατέρα του Μασούντ για την υποστήριξή του κατά τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας. Ο Ραχμόν είχε επίσης υποστηρίξει την αντιπολιτευτική Βόρεια Συμμαχία, με επικεφαλής τον Μασούντ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης των Ταλιμπάν στη δεκαετία του 1990.

Η εκδιωχθείσα αφγανική κυβέρνηση και η αντίσταση, που πολεμούν τους Ταλιμπάν στην επαρχία Παντζσίρ του Αφγανιστάν, χρησιμοποιούν την πρωτεύουσα του Τατζικιστάν ως βάση για να προγραμματίσουν τα επόμενα βήματά τους.

 Δεδομένης της απροθυμίας των Ταλιμπάν να συμμετάσχουν σε συνομιλίες για μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να εμπλακούν σε πόλεμο, δήλωσε ο Πετράμ. «Είτε αποδεχόμαστε το ισλαμιστικό κράτος είτε αντιστεκόμαστε. Τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό για εμάς από την ελευθερία. Δεν μπορούμε να αντέξουμε να ζήσουμε στις συνθήκες που έχουμε κάτω από το ισλαμιστικό κράτος», τόνισε εκτιμώντας ότι θα αυξηθεί η υποστήριξη προς την αντίσταση.

Ο παράγοντας Ρωσία

Ενώ μέχρι τώρα (η αντίσταση) χρηματοδοτείται μόνο από πλούσιους Αφγανούς, ο Πετράμ ελπίζει ότι θα τύχε περισσότερης υποστήριξη από τη Ρωσία, τον παραδοσιακό εγγυητή της ασφάλειας στην κεντρική Ασία. «Θέλουμε καλές σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής. Αλλά από όλες, η Ρωσία έχει τη μεγαλύτερη δύναμη, χωρίς αμφιβολία», είπε.

Από την άλλη, ο Τεμούρ Ουμάροφ, ειδικός αναλυτής της Κεντρικής Ασίας στο Κέντρο Κάρνεγκι της Μόσχας, αμφιβάλλει ότι η αντίσταση μπορεί να βασιστεί στην υποστήριξη της Μόσχας. «Η Ρωσία κατανοεί ότι το πιο πιθανό σενάριο για το μέλλον του Αφγανιστάν είναι εκείνο όπου οι Ταλιμπάν παίζουν τον βασικό ρόλο εκεί, ενώ οι δυνάμεις της αντίστασης δεν είναι πλέον σε θέση να πάρουν την εξουσία πίσω ακόμη και σε ορισμένες επαρχίες», δήλωσε.

Επιπλέον, μέλη της αντίστασης υποστηρίζουν ότι αφγανικοί πόροι, όπως χαλκός, λίθιο, σίδηρος και αλουμίνιο, προσφέρουν στη Μόσχα ένα κίνητρο. «Είναι επίσης ένας οικονομικός πόλεμος. Οι Ρώσοι δεν μας βοηθούν στο όνομα του Θεού, αλλά θα μας βοηθήσουν για την οικονομία », είπε ο Πετράμ.

Να σημειωθεί επίσης ότι η αντίσταση δεν έχει ενιαίο με τους Πετράμ και Μασούντ να διστάζουν να συνεργαστούν με τον Σάλεχ. Παρόλα αυτά έχουν ένα κοινό τόπο, πιστεύουν στην ανάγκη για παγκόσμια υποστήριξη. Όπως το έθεσε ο πρεσβευτής του Αφγανιστάν στο Τατζικιστάν από την πρώην κυβέρνηση Μοχάμαντ Ζαχίρ Αγκμπάρ : «Δεν θέλουμε να μας υποστηρίξουν μερικές χώρες, θέλουμε να μας υποστηρίξει η διεθνής κοινότητα. Επειδή πρόκειται για διεθνή τρομοκρατία εδώ και απειλεί ολόκληρο τον κόσμο».

naftemporiki.gr