Απλό σύμπτωμα ενός μεγάλου προβλήματος

Από την έντυπη έκδοση

Της Έφης Τριήρη
[email protected]

Τα σπίτια είναι για να ζεις και όχι για να πλουτίζεις», είχε πει ο Κινέζος πρόεδρος πριν από τέσσερα χρόνια. Προφανώς και έβλεπε το real estate να διογκώνεται επικίνδυνα και να καθορίζει το οικονομικό μοντέλο της χώρας του. Απλά άργησε στην ανάληψη δράσης.

Τώρα, το πρώτο θύμα, η Evergrande. Και ποιος δεν είχε εμπιστευθεί τον γίγαντα Evergrande, μία εταιρεία στον κατάλογο του Fortune Global 500, της οποίας η μετοχή είχε τη μεγαλύτερη αξία στο παγκόσμιο real estate; Η χρεοκοπία της, εάν τελικά συμβεί, θα προκαλέσει μία πιστωτική κρίση πολλών μεγατόνων, με αναταράξεις όχι μόνο στην Κίνα αλλά και στο διεθνές στερέωμα μέσω των επενδυτικών προϊόντων στην αγορά του real estate. 

Το θέμα δεν είναι τόσο το μέγεθος του χρέους της, όσο η πολυμορφία του. Η Evergrande χρωστά χρήματα σε κινεζικές τράπεζες, σε ξένα αντισταθμιστικά ταμεία, σε διεθνείς επενδυτές. Χρωστά σε προμηθευτές, σε Κινέζους μικροεπενδυτές που είχαν αγοράσει προϊόντα διαχείρισης πλούτου και 1,6 εκατ. διαμερίσματα σε όσους είχαν δώσει προκαταβολή.

Εάν η εταιρεία υπολογίσει σε ποιον χρωστά και τι, θα χάσει τον λογαριασμό. Και το πρόβλημα αυτομάτως, πέρα από οικονομικό, γίνεται και τεράστιο κοινωνικό. «Θα πολεμώ την Evergrande κάθε μέρα σε όλη μου τη ζωή», λέει Κινέζος που περίμενε απόδοση 7,5% από την επένδυσή του αλλά έχασε όλες τις οικονομίες του. Τη στιγμή που ο απλός κινεζικός λαός υφίσταται ήδη τις συνέπειες του κινεζικού μοντέλου της «ακατάσχετης οικοδομικής δραστηριότητας», που εκθέτει σε όλο το μεγαλείο τους τα κακώς κείμενα της αναπτυξιακής στρατηγικής του Πεκίνου, που έδιδε υπέρ το δέον σημασία στον ρυθμό ανάπτυξης.

Το σημερινό «δράμα» της Evergrande είναι απλά το σύμπτωμα ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος. Ο τεράστιος τομέας real estate της Κίνας, που μέχρι τώρα εκπροσωπούσε το 29% του ΑΕΠ της χώρας, υπερθερμάνθηκε σε τόσο μεγάλο βαθμό που ουσιαστικά γύρισε μπούμερανγκ αυτοακυρώνοντας τον ρόλο του, που ήταν η μακρόχρονη κινητήρια δύναμη του οικονομικού θαύματος της Κίνας. Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν τόσα άδεια διαμερίσματα, που, σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Rhodium Group, θα μπορούσαν άνετα να στεγάσουν 90 εκατ. άτομα.  Η εκτός ορίων κατάσταση ανάγκασε πέρυσι το Πεκίνο να χαράξει «τρεις κόκκινες γραμμές» για να μειώσει το χρέος στην αγορά ακινήτων. Με καθυστέρηση, όπως δείχνουν σήμερα τα πράγματα. Η Evergrande προοιωνίζεται τώρα μία βαθιά δομική αλλαγή, κάνοντας κατανοητό, με απότομο και ενδεχομένως οδυνηρό τρόπο, ότι η δυναμική της κινεζικής ανάπτυξης, που τείνει σαφώς να επιβραδυνθεί και μάλιστα σημαντικά, μετατοπίζεται από το real estate στον κλάδο του high tech και στις πράσινες τεχνολογίες. Το σλόγκαν του Σι Τζινπίγνκ περί «κοινής ευημερίας» περνά από τη θεωρία στην πράξη, καθώς «γκρεμίζεται» το παλαιό οικονομικό μοντέλο, με βάση τα νέα κοινωνικά δεδομένα, που είναι η μείωση του πληθυσμού.