Σε τροχιά οριστικής ολοκλήρωσης μπαίνει η διαδικασία ανάρτησης των δασικών χαρτών, μετά τις δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1364 και 1365/2021) που έκριναν ότι το άρθρο 48 του ν. 4685/2020, σχετικά με τους υπό έγκριση δασικούς χάρτες είναι σύμφωνο με τις διατάξεις του Συντάγματος.
Σε τροχιά οριστικής ολοκλήρωσης μπαίνει η διαδικασία ανάρτησης των δασικών χαρτών, μετά τις δύο αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (1364 και 1365/2021) που έκριναν ότι το άρθρο 48 του ν. 4685/2020, σχετικά με τους υπό έγκριση δασικούς χάρτες είναι σύμφωνο με τις διατάξεις του Συντάγματος.
Με τις αποφάσεις αυτές της μείζονος Ολομέλειας του ΣτΕ ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση για την ολοκλήρωση της μεγάλης μεταρρύθμισης των δασικών χαρτών, προς όφελος της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας, αλλά και της προάσπισης των περιουσιακών δικαιωμάτων των πολιτών.
Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι δεν υφίστανται ζητήματα συνταγματικότητας όσον αφορά στα κυρίαρχα σημεία της διαδικασίας αποτύπωσης των δασικών χαρτών, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 48 του ν. 4685/2020. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται τα εξής:
- Δασικό είναι ό,τι καλύπτεται από δασική βλάστηση όχι μόνο σήμερα, αλλά και κατά το παρελθόν, αρκεί να μην έχει εκδοθεί διοικητική πράξη που να αλλάζει τη χρήση του, κατά βάση πριν από το Σύνταγμα του 1975 και για όσο χρόνο συνεχίζεται η επιτραπείσα χρήση.
- Εκτάσεις που έχουν αφιερωθεί στη γεωργική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975, αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον εξακολουθούν να καλλιεργούνται.
- Από τη δασική νομοθεσία εξαιρούνται οι περιοχές όπου έχουν εγκατασταθεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμα και μετά το Σύνταγμα του 1975. Βασική προϋπόθεση είναι η ίδρυσή τους να έχει επιτραπεί βάσει διοικητικών πράξεων.
- Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές που καταλαμβάνονται από εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή περιλαμβάνονται εντός οικισμών.
Τα βασικά σημεία απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ
- Η αποτύπωση των δασικών εκτάσεων στους δασικούς χάρτες πρέπει να είναι αξιόπιστη και να μην περιλαμβάνει εκτάσεις, επί των οποίων δεν είναι νομικά δυνατή η εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας. Το ίδιο ισχύει και για εκτάσεις που δεν επιτρέπεται να κηρυχθούν ως αναδασωτέες για να αποκτήσουν τη χαμένη τους βλάστηση, διότι η βλάστηση αυτή απομακρύνθηκε για κάποιο νόμιμο λόγο.
- Κατά το Δικαστήριο, η εμφάνιση τέτοιων εκτάσεων ως δασικών θα προκαλούσε σύγχυση ως προς το ποιος είναι ο δασικός πλούτος της χώρας και θα εμπόδιζε τη χάραξη αποτελεσματικής δημόσιας πολιτικής για τη σωτηρία των δασών.
- Επιπρόσθετα, η εμφάνιση αυτών των εκτάσεων ως δασικών θα ναρκοθετούσε και την ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων, οι οποίες ιστορικά συνέβαλαν στη μεταπολεμική ανόρθωση της χώρας.
- Η εξαίρεση των εκτάσεων που έχουν αποδοθεί σε άλλες χρήσεις με διοικητικές πράξεις, εξοπλισμένες με το τεκμήριο της νομιμότητας, αποσκοπεί και στην ασφάλεια δικαίου.
Για την απόφαση της μείζονος Ολομέλειας του ΣτΕ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Με την πολύ σημαντική απόφαση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου, ανοίγει ο δρόμος για την ανάρτηση των δασικών χαρτών που αποτελεί μία από τις πλέον εμβληματικές μεταρρυθμίσεις στην ιστορία της χώρας. Πρόκειται για έργο εθνικής σημασίας, το οποίο θα επιλύσει πολλές παθογένειες που ταλανίζουν το νεότερο ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του. Με απόλυτο σεβασμό στις αποφάσεις του ΣτΕ και στις διατάξεις του Συντάγματος θα ολοκληρώσουμε την κύρωση των δασικών χαρτών και θα διορθώσουμε τα σφάλματα που σημειώθηκαν στη διαδικασία, προκειμένου να κατοχυρώσουμε την προστασία του περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας και κυρίως των νόμιμων ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Η ανάρτηση των δασικών χαρτών είναι εξαιρετικά σημαντική και για την οικονομική δραστηριότητα, ιδίως για την προσέλκυση επενδύσεων, δεδομένου ότι εφεξής θα υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τις χρήσεις γης. Επιπρόσθετα, θα επιτρέψει την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, το οποίο επίσης αποτελεί σημαντική μεταρρύθμιση για την προστασία της περιουσίας των πολιτών και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος».
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς επισήμανε πως «η απόφαση του ΣτΕ μας επιτρέπει να προχωρήσουμε με γοργούς ρυθμούς στις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις ώστε να επιλύσουμε τα εκκρεμή ζητήματα των δασωθέντων αγρών και των εκχερσωμένων εκτάσεων, όπως άλλωστε πράξαμε για την αναγνώριση του τεκμηρίου κυριότητας υπέρ των ιδιωτών στα Ιόνια νησιά, την Κρήτη, τη Λέσβο, τη Σάμο, τη Χίο, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, τα Κύθηρα-Αντικύθηρα και τη Μάνη, αλλά και για την εξαίρεση των ασπαλάθων από τα δασικά είδη. Διαφυλάττουμε το δάσος σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος και συγχρόνως διασφαλίζουμε τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πολιτών μια για πάντα, χωρίς να τους βασανίζουν εκκρεμότητες στο μέλλον».