Περιβάλλον
Δευτέρα, 02 Αυγούστου 2021 11:12

Στις πολικές αρκούδες καταλήγουν επικίνδυνες χημικές ουσίες που κρύβονται στους πάγους

Τοξικές εργοστασιακές ουσίες φτάνουν στους πάγους της Αρκτικής που λιώνουν και οι αρκούδες τις… τρώνε.

Στα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ήδη οι πολικές αρκούδες εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών έρχεται να προστεθεί άλλο ένα. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Λάνκαστερ στη Βρετανία διαπίστωσε ότι μια ομάδα χημικών ουσιών που βρίσκεται σε διάφορα προϊόντα όπως αδιάβροχα ενδύματα, συστήματα πυρασφάλειας κ.α. καταλήγει στον οργανισμό των πολικών αρκούδων προκαλώντας τους ορμονικές διαταραχές θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία τους.

Ο ερευνητές αναφέρουν ότι μεγάλες ποσότητες από υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από τα εργοστάσια που παράγουν τα προϊόντα στα οποία χρησιμοποιούνται. Οι PFAS είναι μια πολυμελής οικογένεια χιλιάδων συνθετικών χημικών ουσιών, οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλο το φάσμα της κοινωνίας και εντοπίζονται στο περιβάλλον. 

Όλες τους περιέχουν ενώσεις άνθρακα-φθορίου, οι οποίες είναι μια από τις ισχυρότερες χημικές ενώσεις στην οργανική χημεία. Αυτό σημαίνει ότι διασπώνται δύσκολα τόσο κατά τη διάρκεια της χρήσης τους όσο και όταν βρεθούν στο περιβάλλον. Επίσης, οι περισσότερες PFAS μεταφέρονται εύκολα στο περιβάλλον, καλύπτοντας μεγάλες αποστάσεις μακριά από την πηγή απελευθέρωσής τους. Η μόλυνση των υπογείων υδάτων, των επιφανειακών υδάτων και του εδάφους από τις PFAS είναι φαινόμενο το οποίο παρατηρείται συχνά.

H μόλυνση των πάγων

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι PFAS φτάνουν μέχρι τις αρκτικές περιοχές και καταλήγουν εκτός των άλλων και στους θαλάσσιους πάγους. Οι θαλάσσιοι πάγοι της Αρκτικής λιώνουν τα τελευταία χρόνια με πρωτοφανείς ρυθμούς. Αυτό σύμφωνα με τους ερευνητές έχει ως αποτέλεσμα οι PFAS να καταλήγουν με το λιώσιμο των πάγων στο νερό και να εισέρχονται στην διατροφική αλυσίδα στην κορυφή της οποίας βρίσκονται οι πολικές αρκούδες.

Τις PFAS αρχικά τις απορροφά το ζωοπλαγκτόν με το οποίο τρέφονται διάφοροι θαλάσσιοι οργανισμοί (ψάρια, γαρίδες) οι οποίοι με την σειρά τους αποτελούν τροφή διαφόρων ειδών όπως οι φώκιες οι οποίες αποτελούν βασικό θήραμα των πολικών αρκούδων. Έτσι διαπιστώθηκε η παρουσία των PFAS στον οργανισμό των πολικών αρκούδων και εντοπίστηκαν οι ζημιές που προκαλούν σε αυτές.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι παρόμοιο κίνδυνο με τις πολικές αρκούδες όσον αφορά την κατανάλωση PFAS αντιμετωπίζουν και τα θαλασσοπούλια. Πρόκειται για μια πραγματικά πολύ δυσάρεστη εξέλιξη αφού δεν είναι ορατή η διακοπή της χρήσης αυτών των ουσιών στην βιομηχανική παραγωγή ενώ παράλληλα η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό. Δεν φαίνεται λοιπόν πώς μπορεί να σταματήσει η μόλυνση των αρκτικών περιοχών από τις PFAS και να εμποδιστεί η παρουσία τους στην τροφική αλυσίδα.