Ανάπτυξη μέσω εξωστρέφειας για την κλωστοϋφαντουργία

Η χώρα έχει ανάγκη από μια ισχυρή παραγωγική βάση και μια σύγχρονη και ανταγωνιστική κλωστοϋφαντουργία μπορεί να αποτελέσει, και πάλι, τον βασικό της πυλώνα, με τη στήριξή της από την Πολιτεία να προσλαμβάνει επιτακτική επικαιρότητα, καθότι ο κλάδος το 2021 επανακάμπτει και υπάρχει μεγάλη ζήτηση προϊόντων στην Ε.Ε.

Αυτό αναφέρει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν» με την ευκαιρία του αφιερώματος στις εξαγωγές ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων Κλωστοϋφαντουργών (ΣΕΒΚ) Ελευθέριος Κούρταλης, τονίζοντας ότι τα πρώτα δείγματα επανεκκίνησης και ανάκαμψης του κλάδου είναι σαφή:

• Το 2020, οι συνολικές εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ, και,
• Το πρώτο τετράμηνο του 2021, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, παρουσιάζεται άνοδος των εξαγωγών των υφαντικών ινών κατά 51%, των υφαντικών νημάτων, ετοίμων ενδυμάτων και λοιπών συναφών κατά 6,8% και των ειδών ένδυσης και αξεσουάρ ένδυσης κατά 4,6%.

Κάνοντας μια αναδρομή, ο κ. Κούρταλης αναφέρει ότι η ελληνική κλωστοϋφαντουργία (βαμβάκι, ίνες, νήματα, βαφές υφάσματα, ενδύματα) αποτέλεσε τον βασικό μοχλό εκβιομηχάνισης της χώρας και, για πολλές δεκαετίες, υπήρξε η ατμομηχανή του μεταποιητικού μας τομέα και ο βασικός μηχανισμός δημιουργίας σταθερών θέσεων εργασίας, παραγωγής πρόσθετου εθνικού πλούτου και βελτίωσης των εξαγωγικών επιδόσεων.

Η κατάσταση αυτή, όπως εξηγεί, άρχισε να ανατρέπεται στα μέσα της δεκαετίας του ‘90, όταν κάτω από την πίεση που ασκούσε ο συνεχώς εντεινόμενος διεθνής ανταγωνισμός, ο κλάδος σταδιακά συρρικνώνεται, η δε παραγωγή και απασχόλησή του παρουσιάζει κατακόρυφη κάμψη.

Η διεθνοποίηση του παγκόσμιου εμπορίου, προσθέτει, η ενοποίηση της εσωτερικής κοινοτικής αγοράς, η κατάργηση της Πολυϊνικής Συμφωνίας και των σχετικών ποσοστώσεων και η αποδοχή της νέας Συμφωνίας G.A.T.T. περί φιλελευθεροποίησης του διεθνούς εμπορίου κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων βρίσκουν τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου ανέτοιμες να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις ενός σκληρού και, εν πολλοίς, άδικου ανταγωνισμού (διαδοχικά εργασιακά και φορολογικά ντάμπιγκ) εκ μέρους των χωρών «χαμηλού κόστους».

Την ίδια εποχή, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν συνειδητοποίησαν έγκαιρα τις επιπτώσεις των διεθνών αυτών εξελίξεων στην παραγωγή και αγνοούν, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΚ, τις εκκλήσεις των εκπροσώπων του κλάδου για ουσιαστικότερη ενίσχυσηεκσυγχρονιστικών πρωτοβουλιών, με συνέπεια την όξυνση των προβλημάτων και την οριστική απώλεια ιστορικών βιομηχανιών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από το 1990 η κλωστοϋφαντουργία απασχολούσε 180.000-200.000 εργαζόμενους, το 70%, περίπου της παραγωγής της εξαγόταν και τα προϊόντα της αντιπροσώπευαν το 40%, περίπου, των συνολικών βιομηχανικών εξαγωγών της χώρας,ενώ σήμερα ο κλάδος έχει χάσει σχεδόν το 70% της παλιάς του δυναμικότητας και η απασχόλησή του περιορίζεται σε περίπου 70.000 άτομα.

Ευνοϊκή η διεθνής συγκυρία

Παρ’ όλα αυτά, σημειώνει ο κ. Κούρταλης, η ελληνική κλωστοϋφαντουργία δεν έχασε ποτέ τον δυναμισμό της, το δημιουργικό πνεύμα που χαρακτήριζε τα πρώτα βήματά της είναι διάχυτο και στους νέους παραγωγούς και τα ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα του κλάδου εγγυώνται μια νέα αναπτυξιακή πορεία, καθώς η ζήτηση των προϊόντων του συνεχώς διευρύνεται στον ευρωπαϊκό, και όχι μόνον, χώρο.

Η διεθνής συγκυρία, εκτιμά ο πρόεδρος του ΣΕΒΚ, είναι σήμερα ευνοϊκή για τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας και παραθέτει μια σειρά στοιχείων που συνηγορούν σε αυτό, όπως:

• Η άναρχη παγκοσμιοποίηση, όπως λειτούργησε μέχρι σήμερα, φανέρωσε τις αδυναμίες της και την ανάγκη επανεξέτασης των διεθνών οικονομικών σχέσεων και των όρων ανταγωνισμού.
• Μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην εξωστρέφεια και την αυτοδυναμία είναι επιβεβλημένη, γεγονός που καθιστά αναγκαία την επαναβιομηχάνιση της Ευρώπης.
• Η ανάγκη επιστροφής της βιομηχανίας στην Ελλάδα ενισχύεται και από την υπερεξάρτηση της οικονομίας μας από τον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί τον ασθενέστερο κρίκο σε περιόδους γενικότερων κρίσεων.
• Η επαναβιομηχάνιση της Ελλάδας προσδίδει και νέα αναπτυξιακή διάσταση στην κλωστοϋφαντουργία, η οποία διαθέτει μια άριστη εγχώρια πρώτη ύλη (το βαμβάκι), έμπειρους και δυναμικούς επιχειρηματίες, αλλά και εξειδικευμένο προσωπικό, η δε ορθολογικότερη αξιοποίηση αυτών αποτελεί εγγύηση συνεχούς ανοδικής πορείας της παραγωγής, της απασχόλησης και των εξαγωγών.

Αρκεί, βέβαια, καταλήγει ο πρόεδρος του ΣΕΒΚ, η πολιτεία να μην επαναλάβει και αυτή τη φορά τα ίδια λάθη, αλλά να έρθει αρωγός στις προσπάθειες της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για εκσυγχρονισμό και προσαρμογή του κλάδου στα σημερινά δεδομένα, με την ικανοποίηση αιτημάτων που είναι ζωτικής σημασίας για την εγχώρια κλωστοϋφαντουργία.

Οι 6 δράσεις για στήριξη του κλάδου

Τέλος, ο κ. Κούρταλης αναφέρει έξι άξονες πάνω στους οποίους ο Σύνδεσμος οργανώνει τη δράση του κατά προτεραιότητα:

• Η μείωση του κόστους ενέργειαςστην κλωστοϋφαντουργία, που εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη, οδηγεί στην άρση ενός σημαντικού ανταγωνιστικού μειονεκτήματος της εγχώριας παραγωγής,
• Το τραπεζικό σύστημα οφείλει να πάψει να αποκλείει τον κλάδο από τις αναπτυξιακές επιλογές του, καθώς χωρίς τις σχετικές πιστώσεις ο επιθυμητός μετασχηματισμός της κλωστοϋφαντουργίας δεν είναι εφικτός. Η παντελής απουσία χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από τις τράπεζες εξανεμίζει τη δυνατότητα αύξησης της παραγωγής του κλάδου και κατά συνέπεια και των εξαγωγών του, που σήμερα, λόγω ευνοϊκής συγκυρίας, είναι εφικτές.  
• Η ρύθμιση των οφειλώντης βιώσιμης κλωστοϋφαντουργίας προς τις τράπεζες, την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, που μια μακρόχρονη περίοδος κρίσης συσσώρευσε, αποτελεί προϋπόθεση για την επανεκκίνηση του δυναμικού αυτού παραγωγικού μας κλάδου.
• Η θέσπιση ειδικών κινήτρων για την ενίσχυση της καθετοποιημένης παραγωγής επωνύμων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων θα διευκολύνει τις σχετικές εξαγωγές.
• Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψηςμπορούν να αποτελέσουν κίνητρο ενίσχυσης της παραγωγής, ανασυγκρότησης, και εξωστρέφειας του κλάδου, μοχλό αύξησης των εξαγωγών του, ευκαιρία για νέες, εθνικές και διεθνείς, επιχειρηματικές συνεργασίες, για τη μετατροπή της κλωστοϋφαντουργίας σε βασικό όχημα ανάκαμψης της βιομηχανίας μας.
• Η κατάργησητων πανεπιστημιακών σπουδών Κλωστοϋφαντουργίας που εξασφάλιζε τα αναγκαία εξειδικευμένα στελέχη για τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι σοβαρό πλήγμα για την πρωτογενή παραγωγή και την ελληνική οικονομία. Επισημαίνει την αναγκαιότητα της επανίδρυσης αμιγούς Τμήματος Κλωστοϋφαντουργών Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Δ.Α. για τη διατήρηση των σπουδών του τομέα.Δεν εννοείται ο μεγαλύτερος βιομηχανικός κλάδος της χώρας, με χιλιάδες επιχειρήσεις, να στερείται εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού κλωστοϋφαντουργίας, καταλήγει ο κ. Κούρταλης.