Αριστούχοι επιλέγουν

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected], www.stadiodromia.gr

Στα προηγούμενα άρθρα μας ασχοληθήκαμε με την ΕΒΕ και πως χωρίζει τους υποψηφίους σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, αυτούς που δεν έχουν δικαίωμα να υποβάλουν καθόλου Μηχανογραφικό γιατί έχουν μέσο όρο μικρότερο του 8,27, αυτούς που μπορούν να υποβάλουν Μηχανογραφικό περιορισμένων επιλογών και αυτούς που δεν επηρεάζονται καθόλου από την ΕΒΕ, αυτούς που έχουν μέσο όρο πάνω από 14,5, δηλαδή. Ας πούμε μερικά πράγματα και για όσους δεν επηρεάζονται από την ΕΒΕ και απλά προσπαθούν να επιλέξουν σπουδές.

Πολλοί υποψήφιοι προσπαθούν να εισαχθούν στην πιο υψηλόβαθμη σχολή που τους επιτρέπουν τα μόριά τους. Αυτό συμβαίνει διότι πιστεύουν ότι όταν μία σχολή έχει υψηλή βάση τότε έχει υψηλή αξία. Πρόκειται για ένα πολύ συχνό λάθος. Μπερδεύουν την αξία της σχολής με τη βάση της. Ας το ξεκαθαρίσουμε για μία ακόμη φορά. Η βάση της σχολής δείχνει μόνο τη ζήτηση για σπουδές στη σχολή. Η ζήτηση δεν έχει σχέση με την αξία· πρόκειται για διαφορετικές έννοιες.

Η ζήτηση καθορίζεται από το επιστημονικό αντικείμενο και πόσο πιστεύεται ότι θα οδηγήσει σε επαγγελματική “αποκατάσταση”. Υπάρχουν εδώ μόδες, που αλλάζουν συνήθως ανά πενταετία, καθώς διαψεύδονται από την πραγματικότητα. Πριν 12 χρόνια, για παράδειγμα, από τις πιο περιζήτητες σχολές ήταν των Πολιτικών Μηχανικών. Πριν από 8 χρόνια η ζήτηση για σπουδές Πολιτικού Μηχανικού κατέρρευσε, διότι η οικονομική κρίση οδήγησε τον κατασκευαστικό κλάδο στην κατάρρευση.

Ένας άλλο παράγων που καθορίζει τη βάση μιας σχολής είναι η πόλη όπου βρίσκεται η σχολή. Σε όσο μεγαλύτερη πόλη βρίσκεται η σχολή τόσο μεγαλύτερη είναι η ζήτηση για σπουδές και τόσο υψηλότερη είναι η βάση. Αυτοί οι παράγοντες, μαζί με τον αριθμό των εισακτέων και τα θέματα των Πανελλαδικών,  καθορίζουν τη βάση μιας σχολής.

Το να προσπαθεί κάποιος να εισαχθεί στην πιο υψηλόβαθμη σχολή που μπορεί είναι μεγάλο λάθος, διότι αυτό δεν του εξασφαλίζει ότι αυτές οι σπουδές του αρέσουν. Μπορεί λοιπόν να εισαχθεί και να μην αποφοιτήσει ποτέ, αν δεν έχει κοιτάξει το πρόγραμμα σπουδών, πράγμα που δεν κοιτούν πάρα πολλοί υποψήφιοι. Αντί να λένε τι θα σπουδάσω, ψάχνουν πως θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν επαγγελματικά το πτυχίο που θα αποκτήσουν. Δεν “αγοράζουμε”, όμως, πτυχίο κύρους. Πάμε να σπουδάσουμε.

Υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις, που δε σαγηνεύονται από το κύρος ή τη βάση μιας σχολής, αλλά ακολουθούν το δρόμο της καρδιάς τους και επιλέγουν τις σπουδές των ονείρων τους, χωρίς να στέκονται στο κύρος των σπουδών. Πρόκειται για αριστούχους που επιλέγουν σχολές που άλλοι δεν θα επέλεγαν αν είχαν τα μόριά τους. Στον πίνακα βλέπουμε ότι ο πρώτος στην Ιταλική Φιλολογία Θεσσαλονίκης συγκέντρωσε 22.540 μόρια (24.000 είναι το άριστα εδώ) ενώ η βάση της σχολής ήταν μόλις 6.340 μόρια. Πολλοί θα σκεφθούν ότι δεν θα βρει ποτέ δουλειά. Κι όμως αυτοί που εισάγονται πρώτοι, αποφοιτούν με πολύ υψηλές βαθμολογίες, κερδίζουν υποτροφίες για μεταπτυχιακά και διαπρέπουν.

Ευτυχώς υπάρχουν υποψήφιοι που αντιστέκονται στον περίγυρο, που ξαφνικά μετατρέπεται σε σύμβουλο σπουδών και έχει άποψη, αυτή της μόδας κάθε φορά. Έχουμε δει πολλές φορές υποψηφίους να αλλάζουν την τελευταία στιγμή το μηχανογραφικό τους δελτίο, γιατί κάποιος τους έπεισε ότι η αρχική τους επιλογή δεν οδηγεί σε πτυχίο με μέλλον, ενώ η πληροφορική έχει εξαιρετικές προοπτικές. Θα συμφωνήσω για τις προοπτικές της πληροφορικής, αλλά θα τονίσω ότι αν ο υποψήφιος δεν αγαπά τους υπολογιστές, τότε δεν θα έχει καμία προοπτική ο ίδιος, όσες προοπτικές και αν έχει η πληροφορική. Γιατί αυτό είναι το πρόβλημα με όσους συμβουλεύουν μ’ αυτό τον τρόπο τους υποψηφίους: Δεν κοιτάζουν τον άνθρωπο που θα σπουδάσει. Κοιτάζουν μόνο τις προοπτικές στην αγορά εργασίας, κάνουν συγκριτικά τεστ σχολών και άλλα παρόμοια.

Υπάρχουν υποψήφιοι με άποψη και χαρακτήρα που αγνοούν όλες αυτές τις “συμβουλές” και ακολουθούν το δρόμο της καρδιάς τους. Ας δούμε μερικούς από αυτούς. Ο πρώτος επιτυχών στο Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής είχε συγκεντρώσει 19.200 μόρια, αδιαφορώντας για τις πιο ”ασφαλείς” επιλογές. Το ίδιο και ο πρώτος στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και σε όλα τα άλλα τμήματα του πίνακα οι πρώτοι είναι αριστούχοι, με περισσότερα από 18.500 μόρια.

Αριστούχοι είναι και οι πρώτοι στη Νομική, την Ιατρική και όλες τις περιζήτητες σχολές. Αυτοί όμως δεν αντιστάθηκαν στη μόδα της εποχής. Μπορεί πράγματι να το ήθελαν, οπότε καλώς έπραξαν, μπορεί απλά να θεώρησαν ότι αν κάποιος συγκεντρώσει πάνω από 19.000 μόρια στο 1^ο Πεδίο η Νομική είναι μονόδρομος, που είναι λάθος. Ενώ οι αριστούχοι του πίνακα είχαν να παλέψουν και με την προκατάληψη. Δείτε ότι ο πρώτος στη σχολή Πλοιάρχων συγκέντρωσε 18.675 μόρια. Υποθέτω ότι το παιδί πιέστηκε να πάει στο Πολυτεχνείο ή σε κάποια άλλη περιζήτητη σχολή. Αρνήθηκε και ακολούθησε αυτό που ήθελε και πρέπει να το επαινέσουμε γι’ αυτό. Μακάρι να το έκαναν όλοι. Θα είχαμε λιγότερους δυστυχισμένους ανθρώπους.