Η πανδημία COVID-19 επέφερε σημαντικές επιπτώσεις στην εργασιακή και όχι μόνο ζωή, επηρεάζοντας επιχειρήσεις και εργαζόμενους σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Της δρ. Βάλιας Τσοπόκη*
Η πανδημία COVID-19 επέφερε σημαντικές επιπτώσεις στην εργασιακή και όχι μόνο ζωή, επηρεάζοντας επιχειρήσεις και εργαζόμενους σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Κάθε επιχείρηση με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα αξιολόγησε και εκτίμησε από την αρχή της πανδημίας τους κινδύνους που αυτή συνεπάγεται, ώστε να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τις δράσεις εκείνες πρόληψης και αντιμετώπισης που μπορούν να μετριάσουν τις σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις. Στην πορεία αυτή, με κατεύθυνση τη διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων και τρίτων στην επιχείρηση, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι σύμβουλοι Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία, που με διεπιστημονική προσέγγιση θωρακίζουν τις επιχειρήσεις έναντι διαφόρων παραγόντων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της COVID-19.
Η εμπειρία μετά από έναν χρόνο με τη νόσο COVID-19 και τα μέτρα περιορισμού της, δείχνει ότι η υγεία και ασφάλεια στην εργασία αποτελεί βασικό πυλώνα για τη σωστή διαχείριση της πανδημίας στις επιχειρήσεις, περιορίζοντας δραστικά τη διασπορά στο εργασιακό περιβάλλον και εφαρμόζοντας tailor-made, δηλαδή προσαρμοσμένες στα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της επιχείρησης, οδηγίες, πρωτόκολλα και μέτρα προστασίας και πρόληψης. Στις δράσεις υγείας και ασφάλειας περιλαμβάνεται το σύνολο των προσπαθειών διασφάλισης της σωματικής και πνευματικής ακεραιότητας των εργαζομένων, αλλά και των συντονισμένων ενεργειών διαμόρφωσης του εργασιακού περιβάλλοντος. Οι σύμβουλοι Υγείας και Ασφάλειας ενεργούν προς την κατεύθυνση του περιορισμού των επιπτώσεων της πανδημίας στη σωματική αλλά και στην ψυχική και κοινωνική υγεία των εργαζομένων, οι οποίοι βίωσαν μια νέου είδους αβεβαιότητα που αφορά μεταξύ άλλων τη διατήρηση της θέσης εργασίας, τη διασφάλιση της καλής υγείας, την προστασία από μόλυνση και από μετάδοση του ιού στο οικογενειακό περιβάλλον που ίσως περιλαμβάνει άτομα σε ευπαθείς ομάδες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι εργάστηκαν με αυξημένο φόρτο και πίεση χρόνου ή σε νέες συνθήκες, όπως η τηλεργασία.
Προσεγγίζοντας τα σημαντικά αναφερόμενα σημεία, η διεπιστημονική ομάδα υγείας και ασφάλειας, που αποτελείται κατά βάση από τον Ιατρό Εργασίας, τον Τεχνικό Ασφάλειας, τον Νοσηλευτή Επαγγελματικής Υγείας και τον Επισκέπτη Υγείας, ήταν από την αρχή της πανδημίας και παραμένουν μέχρι και σήμερα αρωγοί των εργαζομένων και των εργοδοτών, κατευθύνοντάς τους στις σωστές αποφάσεις και ενέργειες. Η συμβουλευτική αυτή ήταν και είναι πολύτιμη στις επιχειρήσεις, καθώς οι Σύμβουλοι Υγείας και Ασφάλειας αποτελούν τον Ειδικό στην υποστήριξη δύσκολων ζητημάτων, ειδικά όσων δε ρυθμίζονται νομοθετικά.
Η μέριμνα όχι μόνο για όσους εργαζόμενους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, αλλά και για εκείνους που έχουν μέλη της οικογένειας με μια σχετική ευπάθεια, η συμβουλευτική σε εργαζόμενους με υποψία ή επιβεβαίωση μόλυνσης, η ιχνηλάτηση των στενών επαφών, η διενέργεια εργαστηριακών ελέγχων, είτε στο πλαίσιο διερεύνησης πιθανών κρουσμάτων είτε σε προληπτικό επίπεδο, καθώς και η κάθε είδους συμβουλευτική που απαντά σε ερωτήματα της διοίκησης μιας επιχείρησης, σε ερωτήματα των εργαζομένων ή και μελών των οικογενειών τους, ήταν στο επίκεντρο των δράσεων των Συμβούλων Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία κατά την τρέχουσα περίοδο. Πέρα από τα προφανή οφέλη της αποτελεσματικής διαχείρισης της πανδημίας COVID-19 με τη συμβολή της διεπιστημονικής ομάδας Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας, έμφαση δίνεται και στη νομική και ηθική εταιρική υπευθυνότητα, η οποία συνοδεύεται από ικανοποίηση των εργαζομένων, βελτίωση της φήμης της εταιρείας και ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Θεωρούμε ότι υπάρχει βαθιά εξάρτηση της ευημερίας μιας επιχείρησης από την υγεία και ασφάλεια, με τις παρεμβάσεις σε επίπεδο εργασιακής και όχι μόνο υγείας να επεκτείνονται πλέον στην κοινότητα, μιας και ο εργασιακός χώρος προσφέρεται ιδιαίτερα για παρεμβάσεις προαγωγής υγείας, που έχουν τελικά ως ωφελούμενους τα μέλη της κοινωνίας ευρύτερα. Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις βλέπουν πλέον τις υπηρεσίες Επαγγελματικής Υγείας και Ασφάλειας ως μέρος της εταιρικής τους στρατηγικής, που ως βασική πτυχή της εταιρικής υπευθυνότητας θα βελτιώσουν την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα μέσα από την ενίσχυση της δημόσιας υγείας. Αυτό είναι το όραμα όσων εργαζόμαστε στην επαγγελματική υγεία και ασφάλεια, με την ελπίδα ότι τα οφέλη των υπηρεσιών μας γίνονται αντιληπτά πλέον στο σύνολο της κοινωνίας.