«Η μεγάλη αγωνία, τώρα που σιγά σιγά ξεπερνάμε την αγωνία για το αν θα ζήσουμε, είναι για το πώς θα ζήσουμε, τι κόσμο θα αντικρύσουμε όταν ανοίξουμε την πόρτα», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ανοίγοντας τη συζήτηση με τον δημοσιογράφο της Καθημερινής, Πέτρο Παπακωνσταντίνου.
«Η μεγάλη αγωνία, τώρα που σιγά σιγά ξεπερνάμε την αγωνία για το αν θα ζήσουμε, είναι για το πώς θα ζήσουμε, τι κόσμο θα αντικρύσουμε όταν ανοίξουμε την πόρτα», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ανοίγοντας τη συζήτηση με τον δημοσιογράφο της Καθημερινής, Πέτρο Παπακωνσταντίνου.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επισημαίνοντας ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει, αφού ακόμη υπάρχουν άνθρωποι που χάνουν τη ζωή τους, τόνισε ότι «η αγωνία για την επόμενη μέρα γίνεται κυρίαρχη».
«Η πανδημία αποτελεί μια ιστορική τομή που αναγκάζει τις κυβερνήσεις και τις πολιτικές δυνάμεις να δουν τα πράγματα αλλιώς», σημείωσε ο Αλ. Τσίπρας, ενώ αναφέρθηκε στην «ιστορική», όπως είπε, ομιλία του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν στο Κογκρέσο, με την οποία «βάζει τέλος σ' έναν 40ετή κύκλο οικονομικού υποδείγματος, του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος».
Ο ίδιος τόνισε τη σημασία αυτής της ομιλίας από έναν «μετριοπαθή πρόεδρο των ΗΠΑ», σημειώνοντας ότι «αξίζει τον κόπο να ρίξουμε βάρος σε αυτά που συμβαίνουν στις ΗΠΑ».
«Αυτό που έχει αξία σήμερα είναι ότι το κυρίαρχο υπόδειγμα της διαρκούς αναπαραγωγής του καπιταλισμού μέσα από κρίσεις που θα διευρύνουν τις ανισότητες, αλλά θα δίνουν τη δυνατότητα διεύρυνσης των κερδών μιας ελίτ που θα μας οδηγήσει στην ευημερία, κλείνει, αποτυγχάνει και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε αλλιώς», τόνισε.
«Ιδεοληπτική η στάση της κυβέρνησης»
Τη στιγμή που ο κόσμος αλλάζει, ο κ. Μητσοτάκης εδώ έρχεται να βγάλει από τη ναφθαλίνη του μπαούλου του Ρήγκαν και της Θάτσερ μεταρρυθμίσεις που διαλύουν την εργασία, που προκαλούν αναδιανομή εις βάρος των πολλών και προς όφελος λίγων», είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.Σημείωσε σε αυτό το πλαίσιο ότι ο φόβος του για το μέλλον της χώρας «έγκειται στην ιδεοληπτική στάση που κρατά η κυβέρνηση Μητσοτάκη όχι μόνο στα ζητήματα οικονομίας, αλλά και στα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής».
Διότι, υποστήριξε ο κ. Τσίπρας, «οι ιδέες της ανάγκης συρρίκνωσης των ανισοτήτων γίνονται επίκαιρες κι αυτό δείχνει και η στάση Μπάιντεν και η πορεία των πραγμάτων στον κόσμο -δεν λέω ότι θα γίνει σοσιαλισμός στις ΗΠΑ-, λέω ότι τη στιγμή που κλείνει ο κύκλος του νεοφιλελευθερισμού που απέτυχε να δημιουργήσει ισχυρή συμπεριληπτική ανάπτυξη και ευημερία στους λαούς του δυτικού κόσμου, ο κ. Μητσοτάκης έρχεται να εφαρμόσει πολιτικές του χθες». Είπε ότι τα προτάγματα της Έκθεσης Πισσαρίδη μιλούν για την ανάγκη να μειωθεί το εργασιακό κόστος για να γίνει πιο ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία. Όμως, τόνισε, «αν είναι να ανταγωνιστούμε άλλες χώρες σε μια πορεία προς τα κάτω, προς την εξαθλίωση, για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε, είναι λάθος και έχει αποτύχει παντού. Η Ελλάδα δεν θα έχει μέλλον και προοπτική ως οικονομία αν θέλει να γίνει ανταγωνιστικότερα μειώνοντας το εργασιακό κόστος, δηλαδή τους μισθούς, αλλά αυξάνοντας την παραγωγικότητα, επενδύοντας στη γνώση, την καινοτομία, το ανθρώπινο δυναμικό». Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημείωσε ότι αυτό είναι η μεγάλη ιδεολογική μάχη των επόμενων ημερών τόσο στον κόσμο, όσο και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Για τα εργασιακά
Ερωτηθείς σχετικά με το νομοσχέδιο για τα εργασιακά, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επιχειρεί την «κατάργηση του οκτάωρου», τη θεσμοθέτηση των «ατομικών συμβάσεων» για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, την «απελευθέρωση των απολύσεων» και τη «μείωση του πραγματικού μισθού». Εξάλλου, υπογράμμισε πως οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης ότι οι όποιες ρυθμίσεις είναι προς όφελος των εργαζόμενων, «προσβάλλουν» την αντιπολίτευση και θυμίζουν την «γνωστή φράση» των απατημένων συζύγων «δεν είναι αυτό που νομίζεις». Ο ίδιος εξήγησε ότι με αυτόν τον τρόπο η διαπραγματευτική ισχύς του εργαζόμενου έναντι του εργοδότη γίνεται «ανισομερής» και καταδίκασε τις προσπάθειες για αύξηση των υπερωριών με ταυτόχρονη «καθήλωση των μισθών». Σε ό,τι αφορά την ανακοίνωση της κυβέρνησης για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής επιθεώρησης εργασίας, επανέλαβε τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ότι κατά την τωρινή διακυβέρνηση η επιθεώρηση εργασίας «περιήλθε στην ανυποληψία», ενώ σημείωσε ότι η «πανσπερμία ανεξάρτητων αρχών δεν έχει ωφελήσει» τη χώρα.
«Η μεγάλη αγωνία, τώρα που σιγά σιγά ξεπερνάμε την αγωνία για το αν θα ζήσουμε, είναι για το πώς θα ζήσουμε, τι κόσμο θα αντικρίσουμε όταν ανοίξουμε την πόρτα», τόνισε, επισημαίνοντας ότι βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει. «Η αγωνία για την επόμενη μέρα γίνεται κυρίαρχη», «η πανδημία αποτελεί μια ιστορική τομή που αναγκάζει τις κυβερνήσεις και τις πολιτικές δυνάμεις να δουν τα πράγματα αλλιώς, όχι όλες τις πολιτικές δυνάμεις και κυβερνήσεις», σχολίασε. Μίλησε για «ιστορική» ομιλία του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν στο Κογκρέσο, με την οποία «βάζει τέλος σ' έναν 40ετή κύκλο οικονομικού υποδείγματος, του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος». Τόνισε τη σημασία αυτής της ομιλίας από έναν «μετριοπαθή πρόεδρο των ΗΠΑ», για να υπογραμμίσει ότι «αυτό που έχει αξία σήμερα είναι ότι το κυρίαρχο υπόδειγμα της διαρκούς αναπαραγωγής του καπιταλισμού μέσα από κρίσεις που θα διευρύνουν τις ανισότητες, αλλά θα δίνουν τη δυνατότητα διεύρυνσης των κερδών μιας ελίτ που θα μας οδηγήσει στην ευημερία, κλείνει, αποτυγχάνει και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε αλλιώς.
«Αργή η εμβολιαστική εκστρατεία της ΕΕ»
Άσκησε κριτική σχετικά με την εμβολιαστική προσπάθεια από την ΕΕ, της οποίας βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι «πάντα κινείται πάρα πολύ αργά, κινείται ενδεχομένως προς την σωστή κατεύθυνση αλλά πολύ αργά και πολύ λίγο». Σημείωσε ότι το ίδιο έκανε και στην κρίση χρέους το 2008 και μετά και πως αν έκανε τότε αυτά που κάνει σήμερα για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας δεν θα είχαμε κρίση χρέους στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη. Είπε ότι συνολικά η ΕΕ είναι πίσω και πως αυτό συμβαίνει γιατί «η ευρωπαϊκή ηγεσία συνεχίζει να σκέφτεται με όρους του κόσμου του χθες, όπως σκέφτεται ο κ. Μητσοτάκης στην Ελλάδα και γι' αυτό αντιμετώπισε με χλευασμό την πρόταση για διεθνή πρωτοβουλία για το ζήτημα των πατεντών». Σχολίασε πως φαίνεται ότι οι ηγέτιδες δυνάμεις της ΕΕ δεν έχουν συλλάβει το μήνυμα ότι η πανδημία είναι μια τομή και πως ο Μπάιντεν συλλαμβάνει αυτό που λέει ο ΠΟΥ ότι κανείς δεν μπορεί να είναι ασφαλής πουθενά, αν δεν είμαστε ασφαλείς παντού. «Αν η ΕΕ δεν μπορεί να το συλλάβει και ακολουθεί το business plan και τα συμφέροντα 4 μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, αντιλαμβανόμαστε ότι προτάσσει τους νόμους τους κέρδους που αφορούν τον κόσμο που είχαμε χθες έναντι της υγειονομικής ασφάλειας μισού δισ. πολιτών και 27 κρατών-μελών», τόνισε.
«Αποτυχημένο το ελληνικό μοντέλο του lockdown»
Για την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης στην Ελλάδα υποστήριξε ότι έγιναν πολύ μεγάλα λάθη και ανεπάρκειες, ότι το μοντέλο του lockdown που ακολουθήθηκε είναι αποτυχημένο. Είπε πως το κρίσιμο πρόβλημα στη διαχείριση ήταν, όπως ανέφερε, η μη ενίσχυση του ΕΣΥ και της ΠΦΥ -«ασυγχώρητο από την πλευρά της κυβέρνησης»- ότι δεν υπήρξε σοβαρή προσπάθεια να στηθεί σοβαρός επιδημιολογικό έλεγχος, ιχνηλάτηση και δυνατότητα εντοπισμού κρουσμάτων». «Το λάθος επίσης είναι ότι κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης υπήρξαν σημαντικές καθυστερήσεις στο εμβολιασμό (σ.σ. λάθος που απέδωσε στην ΕΕ)», «αλλά υπήρξε και μια λαθεμένη προσέγγιση μόνο στο εμβόλιο (σ.σ. χαρακτήρισε κρίσιμο και καταλυτικό το θέμα του εμβολιασμού) και όχι και στις φαρμακευτικές αγωγές που θα μπορούσαν να είχαν σώσει χιλιάδες συνανθρώπους μας που τους τελευταίους έξι μήνες έχουν χάσει τη ζωή τους». Είπε ότι αν συγκρίνει κανείς τα μεγέθη τους τελευταίους έξι μήνες θα δει ότι είμαστε από τις χειρότερες χώρες στην ΕΕ σε απώλειες ανθρώπινης ζωής.
Αναφορικά με την ελληνική οικονομία επέκρινε την κυβέρνηση για «ατολμία» στην αντιμετώπιση των κινδύνων της «πολύ μεγάλης ύφεσης, που ήταν 8,2%, η τρίτη χειρότερη στην Ευρωζώνη». Τόνισε ότι αυτή η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει μια πολύ ιδιαίτερη κρίση της πανδημίας, όμως είχε εργαλεία που καμία άλλη δεν είχε. Όπως είπε: είναι η μοναδική στη μεταπολιτευτική ιστορία που βρήκε όχι «καμένη γη» αλλά γεμάτα ταμεία, απρόσκοπτη πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό από τη ρύθμιση του χρέους που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2018, δεν έχει Σύμφωνο Σταθερότητας και έχει δυνατότητα φιλόδοξου σχεδιασμού με το Ταμείο Ανάκαμψης. Σημείωσε ότι η αναδιάρθωση του χρέους που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το '18 και το «μαξιλάρι» «πάνω στο οποίο κοιμάται το οικονομικό επιτελείο της σημερινής κυβέρνησης» δίνουν τη βεβαιότητα έναντι των αγορών. Ωστόσο υπογράμμισε ότι οι κίνδυνοι έγκεινται στο να μην είναι ισχυρή και συμπεριληπτική η ανάπτυξη. Εξέφρασε το φόβο ότι ορισμένοι κλάδοι έχουν χτυπηθεί τόσο σκληρά που θα έχουν μεγάλες δυσκολίες ανάκαμψεις, π.χ. οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είπε ότι υπάρχει κίνδυνος μεγάλης αναδιάρθρωσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητα και διόγκωσης της ανεργίας, ιδίως αν δεν υπάρξουν θετικές τομές στο τραπεζικό σύστημα που «αυτή τη στιγμή δεν επιτελεί τον ρόλο του», ενώ πρόσθεσε ότι «το σύνολο των έκτακτων μέτρων αναμένεται να αποσυρθεί το 2022 και τα έκτακτα μέτρα της ΕΚΤ θα αποσυρθούν τον Μάρτιο του 2022».
«Ιστορική τομή η Συμφωνία των Πρεσπών»
Περνώντας στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και αναφερόμενος στη Συμφωνία των Πρεσπών, ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για «ιστορική τομή» τόσο για τα Βαλκάνια όσο και τη χώρα. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι πρόκειται για μια «επωφελή» για την Ελλάδα και «πατριωτική» συμφωνία γιατί «πλέον όλος πλανήτης» ονομάζει τη γειτονική χώρα «Βόρεια Μακεδονία» και όχι «Μακεδονία», για τα «κρίσιμα σημεία της συμφωνίας που έχουν να κάνουν με τον αλυτρωτισμό, την οικειοποίηση συμβόλων» και γιατί είναι «σημαντικό να έχουμε έναν σύμμαχο και όχι έναν εχθρό» στα σύνορά μας. Η συμφωνία αυτή, είπε χαρακτηριστικά, «άλλαξε το παιχνίδι σε μια θετική κατεύθυνση στα Βαλκάνια», αποτρέποντας την «αστάθεια» στην περιοχή, που θα ήταν «αντίστοιχη αυτής που υπάρχει στη Λιβύη» με παρεμβάσεις από «τρίτες χώρες, ενδεχομένως και την Τουρκία». Αναφορικά με το «πολιτικό κόστος», δήλωσε ότι «άξιζε να το αναλάβουμε», τονίζοντας ότι όταν έρχεται η Αριστερά στη διακυβέρνηση «δεν σκέφτεται με όρους εξαμήνου» αλλά «με όρους ιστορικούς» και ότι πρέπει να «αφήνει ένα στίγμα διαφοράς απέναντι στις πολιτικές δυνάμεις της διαχείρισης».
«Παράθυρο ευκαιρίας για τα ελληνοτουρκικά η νέα διοίκηση των ΗΠΑ»
Σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, εξέφρασε την άποψη ότι οι οικονομική και πολιτική κρίση στο εσωτερικό της Τουρκίας σε συνδυασμό με τη νέα διοίκηση των ΗΠΑ δίνει «ένα παράθυρο ευκαιρίας» το οποίο, όπως είπε «δεν έχουμε κανένα λόγο να κλείσουμε», αν και δήλωσε ότι δεν είναι «εξαιρετικά αισιόδοξος».
Όπως είπε, «το βασικό πρόβλημα του Κ. Μητσοτάκη είναι ότι δεν έχει στρατηγική και σέρνεται από εσωκομματικές αβαρίες», κάτι που χαρακτήρισε «μη επωφελές» για τη χώρα. Σε ό,τι αφορά την παραπομπή στη Χάγη, υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα έχει σαφείς θέσεις και κόκκινες γραμμές», όπως τη Συνθήκη τη Λωζάνης, τη μη διαπραγματεύση γκρίζων ζωνών και αποστρατικοποίησης των νησιών. Πρόσθεσε, δε, ότι «δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε την θέση της χώρας στην ΕΕ», καθώς η Τουρκία φαίνεται να αναζητά μια «νέα οικονομική σχέση» με τους Ευρωπαίους, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει η Ελλάδα να πρωτοστατήσει στο ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να συνδέσει την προοπτική αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας με δύο ζητήματα, «την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας» και «την προοπτική της Χάγης με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο» για την επίλυση των διαφορών που αφορούν στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.
Κλείνοντας, ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στις «πολύ δυσάρεστες εξελίξεις» στη Μέση Ανατολή, με «απώλεια ανθρώπινης ζωής» και «βομβαρδισμούς άμαχου πληθυσμού στη Γάζα», ενώ σημείωσε ότι «η ΕΕ και ο διεθνής παράγοντας έχουν ευθύνη και δεν μπορούν να μένουν στις προτροπές».