Πανελλαδικές: Μπορεί το 15 να είναι καλύτερο από το 19;

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected], www.stadiodromia.gr

Όσο και αν φαίνεται απίθανο, μπορεί το 15 να αποδειχθεί καλύτερο από το 19. Ας δούμε γιατί. Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι ένας διαγωνισμός συμπλήρωσης θέσεων, δεν είναι μία εξέταση πιστοποίησης γνώσεων. Οι θέσεις των εισακτέων είναι προκαθορισμένες από το Υπουργείο Παιδείας, πριν την έναρξη των εξετάσεων. Η Ιατρική Αθήνας, για παράδειγμα, διέθετε το 2020 140 θέσεις για υποψηφίους από Γενικό Λύκειο που συμμετείχαν στις εξετάσεις. Εισήχθησαν οι 140 υποψήφιοι με τα περισσότερα μόρια από όσους δήλωσαν το τμήμα. Προηγούνται, δηλαδή, όσοι συγκεντρώσουν περισσότερα μόρια έναντι των άλλων που έχουν λιγότερα μόρια. Σκοπός δεν είναι, λοιπόν, να γράψει ο υποψήφιος 19, αλλά να γράψει καλύτερα από τους άλλους υποψηφίους. Πρόκειται, δηλαδή, για μια βαθιά ανταγωνιστική διαδικασία, όπου σημασία δεν έχει μόνο πως γράφει ο υποψήφιος, αλλά και πως γράφουν οι άλλοι υποψήφιοι σε σχέση μ’ αυτόν.

Αυτή είναι και η μεγαλύτερη διαφορά των Πανελλαδικών Εξετάσεων από τις πανεθνικές εξετάσεις που υπάρχουν στις άλλες χώρες. Αυτές είναι εξετάσεις πιστοποίησης και σκοπό έχουν να πιστοποιήσουν ότι ο εξεταζόμενος έχει το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων. Εξετάσεις πιστοποίησης είναι και οι εξετάσεις για τα διπλώματα ξένων γλωσσών. Μπορείς να δώσεις εξετάσεις όσες φορές χρειαστεί μέχρι να πιστοποιηθεί η απαιτούμενη γνώση της γλώσσας. Δεν σε ενδιαφέρει πως γράφουν οι υπόλοιποι εξεταζόμενοι.

Στον πίνακα βλέπουμε ότι το έτος 2020 στη Χημεία έγραψαν από 15 και πάνω 5.665 υποψήφιοι, ποσοστό 21,73% ενώ το 2016 έγραψαν πάνω από 19 6.466 υποψήφιοι, ποσοστό 22,98%. Είναι προφανές ότι όσοι υποψήφιοι έγραψαν 15 στη Χημεία το 2020 ήταν λιγότεροι και αριθμητικά και ως ποσοστό από όσους έγραψαν 19 το 2016. Και αφού ήταν λιγότεροι βρέθηκαν πιο ψηλά στη λίστα των υποψηφίων (σε συνδυασμό βέβαια και με τα άλλα μαθήματα), όπως διατάσσονται σε φθίνουσα σειρά μορίων για να ξεκινήσει η επιλογή. Όσο πιο ψηλά είσαι στη λίστα τόσο περισσότερες πιθανότητες έχεις να βρεθεί κενή θέση στη σχολή της πρώτης σου επιλογής.

Κάτι ανάλογο συνέβη και με τη Φυσική, αλλά έγινε σε δύο διαδοχικές χρονιές. Οι υποψήφιοι του έτους 2015 δεν έγραψαν καθόλου καλά στη Φυσική. Αυτό έγινε, όχι φυσικά γιατί ήταν αδιάβαστοι, αλλά γιατί τα θέματα ήταν εξαιρετικά δύσκολα. Το αποτέλεσμα το βλέπετε στον πίνακα. Μόλις το 9,4% των υποψηφίων έγραψε πάνω από 15. Η πρωτοφανής δυσκολία των θεμάτων τρόμαξε υποψηφίους και καθηγητές. Την επόμενη χρονιά οι καθηγητές, προσαρμοζόμενοι στη δυσκολία των θεμάτων του 2015, δίδαξαν δύσκολα θέματα. Στις εξετάσεις, όμως, τα θέματα που τέθηκαν ήταν πολύ εύκολα με αποτέλεσμα να έχουμε πληθώρα αριστούχων, αφού το 17,78% των υποψηφίων έγραψε πάνω από 19. Μάλιστα οι υποψήφιοι εκείνης της χρονιάς έχοντας γράψει άριστα στη Φυσική θεωρούσαν σίγουρη την επιτυχία τους στη σχολή των ονείρων τους. Δεν πρόσεξαν ότι και οι συμμαθητές τους είχαν γράψει άριστα, συνεπώς δεν αποτελούσε κάποια ιδιαίτερη επιτυχία το 19 εκείνη τη χρονιά.

Αυτό που πρέπει να έχουν στο μυαλό τους οι υποψήφιοι είναι ότι τη στιγμή που θα γράφουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις δεν μπορούν να γνωρίζουν αν ο βαθμός που πιστεύουν ότι γράφουν θα είναι αρκετός για την επίτευξη του στόχου τους. Συνεπώς αν δουν ότι δεν γνωρίζουν τη λύση ενός θέματος δεν πρέπει να πανικοβληθούν. Μπορεί και οι άλλοι υποψήφιοι να μη γνωρίζουν τη λύση, οπότε μικρό το κακό.

Κι όταν βγουν από το εξεταστικό κέντρο και τότε δεν θα γνωρίζουν πως έχουν πάει. Όταν ανακοινωθούν οι βαθμολογίες μπορεί να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται πόσο καλά έγραψαν. Θα σιγουρευτούν, όμως, μόνο όταν ανακοινωθούν οι βάσεις των σχολών, περί τα τέλη Αυγούστου. Τότε θα δουν αν πέτυχαν το στόχο τους. Ψυχραιμία, λοιπόν, καθ’ όλη τη διάρκεια των εξετάσεων, και επίγνωση της αδυναμίας να γνωρίζεις αν πήγες καλά ή όχι.