«Μειώστε την Καταπόνηση» είναι ο τίτλος της εκστρατείας που διοργανώνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία το 2007 για την αντιμετώπιση των μυοσκελετικών παθήσεων (ΜΣΠ) στον χώρο εργασίας. Στηρίζεται από τις προεδρίες της Γερμανίας και Πορτογαλίας της ΕΕ για το έτος 2007, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους.
Οι μυοσκελετικές παθήσεις (ΜΣΠ) είναι βλάβες σωματικών μερών όπως οι μύες, οι σύνδεσμοι, οι τένοντες, οι αρθρώσεις, τα νεύρα ή το τοπικό κυκλοφορικό σύστημα, βλάβες οι οποίες προκαλούνται ή επιδεινώνονται κατά κύριο λόγο από την εργασία και από τις επιπτώσεις του άμεσου εργασιακού περιβάλλοντος.
Οι «μυοσκελετικές παθήσεις» (ΜΣΠ) αποτελούν το πιο κοινό πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία στην Ευρώπη, ταλαιπωρώντας εκατομμύρια εργαζομένους. Στην ΕΕ των 27, το 25% των εργαζομένων πάσχουν από οσφυαλγία και το 23% από μυαλγίες. Η εκστρατεία με τίτλο «Μειώστε την Καταπόνηση» που διοργανώνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία το 2007 για την αντιμετώπιση των ΜΣΠ στο χώρο εργασίας προωθεί μια προσέγγιση ολοκληρωμένης διαχείρισης με τρία κύρια στοιχεία. Πρώτον, εργοδότες, εργαζόμενοι και κυβερνήσεις πρέπει να συνεργασθούν για την αντιμετώπιση των ΜΣΠ. Δεύτερον, κάθε προωθούμενη δράση θα πρέπει να εμπεριέχει την έννοια της «συνολικής καταπόνησης του σώματος», η οποία καλύπτει όλες τις καταπονήσεις και πιέσεις που υφίσταται ο οργανισμός, περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως π.χ. η εργασία στο κρύο, καθώς και τα μεταφερόμενα από τον εργαζόμενο φορτία. Τρίτον, οι εργοδότες πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες για την παραμονή, επανένταξη και εκ νέου ενσωμάτωση των εργαζομένων που πάσχουν από ΜΣΠ.
Οι ΜΣΠ προκαλούνται κυρίως από χειρωνακτική μετακίνηση φορτίων, συχνές κάμψεις και στροφές του κορμού, βαριά σωματική εργασία και δονήσεις ολόκληρου του σώματος. Ο κίνδυνος εμφάνισης ΜΣΠ μπορεί να αυξηθεί με το ρυθμό εργασίας, τη χαμηλή ικανοποίηση από την εργασία, τις υψηλές εργασιακές απαιτήσεις αλλά και το εργασιακό άγχος. Υπάρχει επίσης στενή αλληλεπίδραση μεταξύ των νευρικών και των μυϊκών συστημάτων: οι ΜΣΠ επηρεάζουν άλλες πτυχές της υγείας των εργαζομένων, ενώ άλλες παθήσεις μπορούν με τη σειρά τους να προκαλέσουν ΜΣΠ. Οι ΜΣΠ συνιστούν τη σημαντικότερη αιτία απουσίας από την εργασία σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη. Σε ορισμένα κράτη μέλη οι ΜΣΠ ευθύνονται για το 40% του κόστους αποζημίωσης εργαζομένων και στοιχίζουν έως και 1,6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγΠ) της ίδιας της χώρας. Μειώνουν την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων και αυξάνουν τις κοινωνικές δαπάνες του κράτους. Πολλά από τα εν λόγω προβλήματα μπορούν να προληφθούν ή να μειωθούν σημαντικά μέσω της συμμόρφωσης των εργοδοτών προς την ισχύουσα νομοθεσία περί ασφάλειας και υγείας αλλά και ακολουθώντας καλές πρακτικές. Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένες δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των ΜΣΠ.
Ανακοινώνοντας την έναρξη της εκστρατείας «Μειώστε την Καταπόνηση» στις Βρυξέλλες, ο Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών της ΕΕ κ. Vladimír Špidla δήλωσε: «Η αντιμετώπιση των ΜΣΠ αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Με δεδομένες τις δημογραφικές μεταβολές οι άνθρωποι θα χρειασθεί πιθανόν να εργάζονται περισσότερο, πράγμα που καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την άμεση αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος.
Το ζήτημα είναι ζωτικό ώστε οι ευρωπαίοι εργαζόμενοι να μπορούν να απολαμβάνουν όχι μόνο εργασία καλύτερης ποιότητας, αλλά επίσης καλύτερη ποιότητα ζωής και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο.
Μπορούμε να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και άρα την ευημερία στην ΕΕ, εφόσον καταφέρουμε να περιορίσουμε το πρόβλημα του χαμένου εξαιτίας των ΜΣΠ χρόνου εργασίας.»
Το κόστος των ΜΣΠ για τους εργαζομένους, τους εργοδότες και τις κυβερνήσεις είναι τεράστιο. Όσον αφορά τους εργαζομένους, προκαλούν προσωπικές ταλαιπωρίες και απώλεια εισοδήματος• όσον αφορά τους εργοδότες, μειώνουν την επιχειρηματική αποδοτικότητα• τέλος, όσον αφορά τις κυβερνήσεις, αυξάνουν τις δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης
«Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της υγείας, της ευζωίας και της ποιότητας εργασίας των εργαζομένων από τη μια πλευρά και της οικονομικής ευημερίας από την άλλη», υποστηρίζει ο κ. Jukka Takala, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία. «Αν και το εβδομαδιαίο ωράριο εργασίας μειώνεται, ο ρυθμός εργασίας αυξάνεται».
Οι επώδυνες ή κουραστικές στάσεις, η εργασία με ταχύτατους ρυθμούς και σύντομες προθεσμίες και η αυξανόμενη χρήση μηχανών και ηλεκτρονικών υπολογιστών επιφέρουν υψηλά επίπεδα ΜΣΠ και άγχους που σχετίζονται με την εργασία. Για τους λόγους αυτούς υπάρχει ανάγκη να εφαρμόσουμε στρατηγικές και προγράμματα πρόληψης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας του προσωπικού.
Αυτές οι στρατηγικές θα πρέπει να τοποθετούν τον εργαζόμενο στο επίκεντρο των οργανωτικών αλλαγών και του επανασχεδιασμού του χώρου εργασίας.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενημέρωσης στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Ο Οργανισμός εδρεύει στο Μπιλμπάο της Ισπανίας και στοχεύει στη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, ενισχύοντας τη διάδοση τεχνικών, επιστημονικών και οικονομικών πληροφοριών μεταξύ όλων εκείνων που ασχολούνται με θέματα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας.
Η εκστρατεία «Μειώστε την Καταπόνηση» ακολουθεί ένα αποκεντρωμένο πρότυπο: ο Οργανισμός συντονίζει τις δραστηριότητες της εκστρατείας, παρέχει πληροφορίες σε 22 γλώσσες και, μέσω της ιστοθέσης της εκστρατείας, διοργανώνει έναν διαγωνισμό για βραβεία καλής πρακτικής, με τελετή λήξης τον Μάρτιο του 2008. Οι εθνικοί εστιακοί πόλοι σε καθεμιά από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ προωθούν, ενθαρρύνουν και διοργανώνουν δραστηριότητες σε εθνικό επίπεδο. Ο διπλός στόχος της εκστρατείας είναι η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τους κινδύνους και η προώθηση λύσεων καλής πρακτικής.
Η εκστρατεία κορυφώνεται με την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία από τις 22 μέχρι τις 26 Οκτωβρίου 2007, με διοργάνωση πολυάριθμων δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα είναι μια ετήσια εκστρατεία πληροφόρησης που αποσκοπεί στο να ενισχύσει την ευαισθητοποίηση και να βοηθήσει να γίνουν ασφαλέστεροι και υγιεινότεροι οι χώροι εργασίας στην Ευρώπη.
Οι επιθεωρητές εργασίας της ΕΕ έχουν ξεκινήσει εκστρατεία ελέγχων και επικοινωνίας για την πρόληψη των παθήσεων στην οσφυϊκή χώρα, που επικεντρώνεται στους τομείς των μεταφορών και της υγειονομικής περίθαλψης. Το επίκεντρο είναι οι παθήσεις της οσφυϊκής χώρας που προκαλούνται από τη χειρωνακτική μετακίνηση φορτίων. Εκτός από τη διάδοση πληροφοριών, η εκστρατεία προβλέπει επίσης τη διενέργεια εκτεταμένων επιτοπίων επιθεωρήσεων σε επιχειρήσεις από τις κρατικές επιθεωρήσεις εργασίας. Η εκστρατεία είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που διοργανώνει η Επιτροπή Ανώτερων Επιθεωρητών Εργασίας (SLIC), η δε SLIC υποστηρίζει πλήρως την εκστρατεία «Μειώστε την Καταπόνηση».
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοθέση της εκστρατείας στη διεύθυνση: http://ew2007.osha.europa.eu/ .