Πόσο συναινετικά είναι στην (εκάστοτε) κυβερνητική πολιτική τα πολιτικά κόμματα; Απάντηση στην ερώτηση αυτή δίνει ο νέος Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης (Ιούλιος 2019- Δεκέμβριος 2020), που δημοσιεύει σήμερα το Κέντρο Φιλελευθέρων Μελετών (ΚΕΦίΜ).
Πόσο συναινετικά είναι στην (εκάστοτε) κυβερνητική πολιτική τα πολιτικά κόμματα; Απάντηση στην ερώτηση αυτή δίνει ο νέος Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης (Ιούλιος 2019- Δεκέμβριος 2020), που δημοσιεύει σήμερα το Κέντρο Φιλελευθέρων Μελετών (ΚΕΦίΜ).
Ο Δείκτης εξετάζει συγκεκριμένα το κατά πόσο τα κόμματα της αντιπολίτευσης συναινούν, ψηφίζοντας υπέρ επί της αρχής, στο νομοθετικό έργο της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας και, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΚΕΦίΜ Αλέξανδρος Σκούρας, «ο Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης είναι το πρώτο ερευνητικό αποτύπωμα του νεοσύστατου Παρατηρητηρίου Κοινοβουλευτικής Δραστηριότητας του ΚΕΦίΜ, με το οποίο στοχεύουμε στην παρακολούθηση του νομοθετικού έργου και την ενημέρωση του δημόσιου διαλόγου σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας και του κράτους δικαίου». Τα πορίσματα της μελέτης σχολίασαν, για λογαριασμό του ΚΕΦίΜ, οι εκπρόσωποι Τύπου της Νέας Δημοκρατίας, του ΣΥΡΙΖΑ, και του Κινήματος Αλλαγής.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το Κέντρο, «την περίοδο 2019-2020 ο ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση υπερψήφισε το 22% των νομοσχεδίων που εισήγαγε η ΝΔ, το ΚΙΝΑΛ το 52%, το ΚΚΕ το 1%, η Ελληνική Λύση το 28% και το ΜέΡΑ 25 το 10%».
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, «η κοινοβουλευτική στάση του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να κινείται σε πιο συναινετικό πλαίσιο με την πάροδο του χρόνου. Μεταξύ Ιουλίου 2019 και Δεκεμβρίου 2020 ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει το μεγαλύτερο ποσοστό υπερψήφισης κυβερνητικών νομοσχεδίων με 22%, σχεδόν διπλασιάζοντας το ποσοστό του από την προηγούμενη φορά που βρέθηκε στην αντιπολίτευση, ωστόσο η γενικότερη κοινοβουλευτική του συμπεριφορά παραμένει δομικά αντιπολιτευτική».
Από την άλλη, «το ΚΙΝΑΛ εξακολουθεί να διατηρεί μία σχετικά συναινετική κοινοβουλευτική στάση από το 2015 και μετά, υπερψηφίζοντας την πλειονότητα των κυβερνητικών νομοσχεδίων, έχοντας μετακινηθεί σημαντικά από τα χαμηλότερα ποσοστά της περιόδου 2004-2009».
Συμπερασματικώς, «από όλα τα κόμματα που βρέθηκαν στην αξιωματική αντιπολίτευση από το 2004, ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να διατηρεί το μικρότερο ποσοστό υπερψήφισης κυβερνητικών νομοσχεδίων με 12% (απέναντι στη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, 2012- 2015) και η ΝΔ το μεγαλύτερο, με 53% (απέναντι στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, 2015-2019)».
Ενώ «από όλα τα κόμματα που έχουν βρεθεί στη θέση της ήσσονος αντιπολίτευσης την περίοδο 2004-2020, το ΠΟΤΑΜΙ εξακολουθεί να έχει την πιο συναινετική στάση υπερψηφίζοντας το 65% των νομοσχεδίων της πλειοψηφίας ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ 2015- 2019, ενώ το ΚΚΕ επέδειξε την πιο δομικά αντιπολιτευτική στάση κατά την πρώτη βραχύβια περίοδο συγκυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ (Ιανουάριος 2015 - Σεπτέμβριος 2015) όπου δεν υπερψήφισε κανένα από τα 17 κατατεθέντα από την πλειοψηφία νομοσχέδια».
Κληθείς, από το ΚΕΦίΜ, να σχολιάσει την έρευνα ο εκπρόσωπος Τύπου της Νέας Δημοκρατίας Τάσος Γαϊτάνης, επισημαίνει ότι «η ΝΔ εξακολουθεί να παραμένει το πιο συναινετικό κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η επίδοση αυτή καταγράφεται την περίοδο 2015-2019, που τελικά έληξε με τη μεγάλη νίκη της ΝΔ. Τελικά, η συμπεριφορά της ΝΔ διαλύει το στερεότυπο που υπαγορεύει πως για να έχει πολιτικό κέρδος η αντιπολίτευση, πρέπει να λέει όχι σε όλα. Σε αντίθεση με τη ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019-2020 υπερψήφισε μόλις το 22% των νομοσχεδίων. Το συμπέρασμα που εξάγεται είναι πως τα κόμματα της Αριστεράς δείχνουν τελικά το χαμηλότερο βαθμό συναίνεσης».
Από τη δική του σκοπιά, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, Στέργιος Καλπάκης, σημειώνει ότι «τα ευρήματα για το επίπεδο συναίνεσης των κομμάτων στην Βουλή έχουν πάντα ενδιαφέρον για την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα ευρήματα για τη σχέση μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης. Στην παρούσα μελέτη υπάρχει σχετικά μικρός βαθμός συναίνεσης μεταξύ της κυβέρνησης της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ΝΔ εισήγαγε πολλά ζητήματα με έντονο ιδεολογικό και ταξικό φορτίο, με αποτέλεσμα να βρουν απέναντι τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. Βεβαίως, υπήρξαν περιπτώσεις συναίνεσης σε ζητήματα που αποτέλεσαν κοινό τόπο. Η μεγάλη εικόνα, όμως, είναι αυτή της απόστασης μεταξύ των δύο κυρίαρχων πόλων του πολιτικού συστήματος».
«Ο Δείκτης Νομοθετικής Συναίνεσης του ΚΕΦίΜ είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς μπορούν να γκρεμιστούν κάποιοι μύθοι: με στοιχεία και τεκμηρίωση», δηλώνει από την πλευρά του ο εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής Παύλος Χρηστίδης, που προσθέτει: «Αυτό που παρουσιάζεται σήμερα είναι η τρανή απόδειξη της πολιτικής, προγραμματικής αυτονομίας μας. Από εδώ και πέρα σε όποιον μας κατηγορεί ότι θα πάμε με την ΝΔ θα του δείχνω το διάγραμμα που δείχνει ότι την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ψηφίζαμε λίγο πάνω από τα μισά νομοσχέδια που έφερε στη Βουλή. Άρα είμαστε πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ; Όχι, γιατί και τώρα που είναι κυβέρνηση η ΝΔ, ψηφίζουμε λίγο περισσότερα από τα μισά νομοσχέδια που φέρνει. Και στις δύο περιπτώσεις ήμασταν μια αντιπολίτευση, η οποία στήριζε όσα πίστευε ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και καταψήφιζε, καταθέτοντας αντιπρόταση, όσα διαφωνούσε. Όπως άλλωστε επιτάσσει ο ρόλος της αντιπολίτευσης, που σέβεται το ρόλο που της έχει αναθέσει ο ελληνικός λαός».