Κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή το σχέδιο του νέου Κώδικα Κατάστασης Υπαλλήλων ΟΤΑ α΄ βαθμού, το οποίο ολοκληρώθηκε με τη συναίνεση της Π.Ο.Ε. ΟΤΑ και της Π.Ο.Π. ΟΤΑ - σχεδόν στο σύνολο των διατάξεων - καθώς και της ΚΕΔΚΕ, όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης.
Ο νέος Κώδικας (ο τέταρτος κατά σειρά από τη σύσταση του πρώτου) καταρτίσθηκε από ειδική επιτροπή, η οποία τον επεξεργάστηκε κατά τη διάρκεια ενός σχεδόν έτους, προκειμένου να προωθήσει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Στις καινοτομίες του νέου Κώδικα ορίζεται, για πρώτη φορά, ως πειθαρχικό παράπτωμα η ανάρμοστη συμπεριφορά προς τους πολίτες, η αδικαιολόγητη μη εξυπηρέτησή τους, και η μη έγκαιρη διεκπεραίωση των υποθέσεών τους. Καθιερώνεται επίσης ως ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα η άρνηση παροχής πληροφόρησης στους πολίτες. Καθιερώνεται ρητώς ως πειθαρχικό παράπτωμα η άρνηση σύμπραξης, συνεργασίας και χορήγησης στοιχείων ή εγγράφων κατά τη διεξαγωγή έρευνας, επιθεώρησης ή ελέγχου από το Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και τα ιδιαίτερα σώματα και υπηρεσίες επιθεώρησης και ελέγχου. Επιπλέον:
• για πρώτη φορά, στον Κώδικα δηλώνεται η ίση μεταχείριση των όμοιων περιπτώσεων και η μη αναγνώριση αδικαιολόγητων και μη αντικειμενικών προνομίων και διακρίσεων.
• συγκροτείται Ειδικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο το οποίο λειτουργεί ως Πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο για τους Γενικούς Διευθυντές Δήμων και για την επιλογή Γενικών Διευθυντών, καθώς και για τα λοιπά θέματα υπηρεσιακής τους κατάστασης. Στο Ειδικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο συμμετέχουν και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ επισημαίνεται ότι και οι δύο Γενικοί Διευθυντές Δήμων που συμμετέχουν υποδεικνύονται από την ΚΕΔΚΕ .
- καταργείται το ανώτατο όριο ηλικίας διορισμού
• συμμετέχουν τα συνδικαλιστικά όργανα στην πρόσληψη προσωπικού. Η πρόβλεψη αυτή αποτρέπει τη δυνατότητα προσλήψεων που δεν συνάδουν με τις πραγματικές ανάγκες του κάθε φορέα και υποκρύπτουν άλλου είδους σκοπιμότητες.
- επανακαθορίζεται ο τρόπος δήλωσης της περιουσιακής κατάστασης των υπαλλήλων, των συζύγων τους και των ανήλικων τέκνων τους, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας. Οι εν λόγω δηλώσεις συντάσσονται σε ειδικό έντυπο και αποστέλλονται, σε ηλεκτρονική μορφή, στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ενώ ο έλεγχος τους ανατίθεται σε ειδική υπηρεσία ελέγχων του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, η οποία έχει την αναγκαία υποδομή για να προβαίνει με ταχύτητα και ασφάλεια, στις αναγκαίες καταχωρίσεις και διασταυρώσεις.
• Απλουστεύεται η διαδικασία μονιμοποίησης των υπαλλήλων. Ειδικότερα, η μονιμοποίηση πραγματοποιείται αυτοδικαίως με τη συμπλήρωση διετούς υπηρεσίας, εκτός και αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι (π.χ. πειθαρχική ποινή, πειθαρχική εκκρεμότητα και δυσμενής έκθεση αξιολόγησης), οπότε για τη μονιμοποίηση αποφαίνεται το οικείο υπηρεσιακό συμβούλιο.
- Χορηγείται πρόσθετη άδεια σε υπαλλήλους που απασχολούνται σε επικίνδυνες και ανθυγιεινές εργασίες
• Χορηγούνται άδειες σε ειδικές περιπτώσεις. Στο πλαίσιο της ενίσχυσης του κοινωνικού χαρακτήρα των ρυθμίσεων, ο Κώδικας προβλέπει χορήγηση κανονικής άδειας στους υπαλλήλους, δύο μήνες μετά το διορισμό τους, σε αντίθεση με την ισχύουσα διάταξη που προβλέπει τη συμπλήρωση ενός έτους πραγματικής υπηρεσίας για τη χορήγηση άδειας. Η άδεια αυτή ορίζεται σε δύο ημέρες για κάθε μήνα υπηρεσίας. Προκειμένου για υπηρεσίες που λειτουργούν σε 24ωρη βάση χορηγούνται υποχρεωτικά τουλάχιστον δέκα εργάσιμες ημέρες από την κανονική άδεια, στο διάστημα από 15 Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, εφόσον το ζητήσει ο υπάλληλος.
• Υπάρχει μέριμνα για τις πολύτεκνες και μονογονεϊκές , πολύτεκνες, τρίτεκνες οικογένειες , άγαμες μητέρες, χήρες, γυναίκες με αναπηρία κλπ.
• Χορηγείται γονική άδεια και στον πατέρα. Ειδικότερα, αναγνωρίζεται αυτοτελές δικαίωμα χορήγησης της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου ή της άδειας ανατροφής τέκνου των εννέα μηνών και στον πατέρα υπάλληλο, εφόσον δεν κάνει χρήση η μητέρα υπάλληλος. Το ίδιο δικαίωμα αναγνωρίζεται και στον μοναδικό γονέα των μονογονεϊκών οικογενειών.
• Προσαυξάνεται το μειωμένο ωράριο ή η άδεια ανατροφής τέκνου για τις μητέρες που είναι άγαμες ή χήρες ή με αναπηρία 67% και άνω κατά έξι μήνες ή ένα μήνα αντίστοιχα.
- Αμείβονται οι τρεις πρώτοι μήνες της γονικής άδειας ανατροφής παιδιών στους πολύτεκνους και τρίτεκνους γονείς (Στις λοιπές περιπτώσεις η γονική άδεια είναι χωρίς αποδοχές).
• Προσαυξάνεται κατά δύο ακόμη μήνες, η μετά τον τοκετό άδεια για κάθε παιδί πέραν του τρίτου.
• Προβλέπεται η περαιτέρω παράταση της διευκόλυνσης του μειωμένου ωραρίου εργασίας για δύο ακόμη έτη στην περίπτωση γέννησης τέταρτου τέκνου.
• Παρέχονται διευκολύνσεις στη μητέρα που υιοθετεί τέκνο, (τρίμηνη άδεια με αποδοχές), προκειμένου να καταστεί ομαλή η μετάβαση στη νέα οικογενειακή της ζωή, εφόσον το υιοθετημένο τέκνο είναι ηλικίας έως έξι ετών.
- Προβλέπεται - σε ικανοποίηση πάγιου αιτήματος της Π.Ο.Ε. ΟΤΑ - ότι, σε περίπτωση που ο εργαζόμενος στην καθαριότητα, στα νεκροταφεία, στους Χ.Υ.Τ.Α., στην αποχέτευση, στη συντήρηση απορριμματοφόρων κλπ. υποστεί ατύχημα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ή πάσχει από επαγγελματική ασθένεια, δικαιούται αναρρωτική άδεια με αποδοχές, η διάρκεια της οποίας είναι ανεξάρτητη από τον χρόνο προϋπηρεσίας του.
• Προβλέπεται ότι σε περίπτωση βραχυχρόνιας αναρρωτικής άδειας πριν ή μετά από αργία ή ανάμεσα σε δύο αργίες, ο υπάλληλος παραπέμπεται υποχρεωτικά για εξέταση στην οικεία υγειονομική επιτροπή, προς αποφυγή καταχρήσεων. Κατά τα ίδια διαστήματα ο υπάλληλος δεν μπορεί να πάρει αναρρωτική άδεια με υπεύθυνη δήλωσή του.
Επίσης, για πρώτη φορά, καθιερώνεται και για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ α΄ βαθμού ο έλεγχος των κατ’ οίκον ασθενούντων υπαλλήλων με γιατρό που υπηρετεί στον οικείο ΟΤΑ.
• Καθιερώνεται ηθική αμοιβή ως κίνητρο για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ α΄ βαθμού που έχουν διακριθεί για την κοινωνική τους δράση.
Αναμορφώνεται το σύστημα επιλογής των προϊσταμένων οργανικών μονάδων, με την εφαρμογή αντικειμενικών κριτηρίων. Καθιερώνεται νέο, αντικειμενικό και δίκαιο σύστημα επιλογής των προϊσταμένων οργανικών μονάδων, βασιζόμενο ιδίως σε κριτήρια που αφορούν στα επαγγελματικά-τεχνικά προσόντα, στην εργασιακή-διοικητική εμπειρία και στις ικανότητες-δεξιότητες των υπαλλήλων και που αξιολογούνται βάσει συγκεκριμένων μορίων.
Το σύστημα επιλογής των προϊσταμένων των οργανικών μονάδων αποτελεί βασική καινοτομία του νέου Κώδικα. Το νέο σύστημα στηρίζεται στην αντικειμενικοποίηση, κατά το μεγαλύτερο μέρος, των κριτηρίων επιλογής των προϊσταμένων, τα οποία, για πρώτη φορά, υπερτερούν σε συντριπτικό βαθμό των υποκειμενικών.
Η πρώτη ομάδα κριτηρίων περιλαμβάνει αντικειμενικά κριτήρια που αφορούν τα επαγγελματικά-τεχνικά προσόντα (π.χ. οι βασικοί τίτλοι σπουδών, οι μεταπτυχιακοί τίτλοι και η γνώση ξένων γλωσσών χωρών τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και τρίτων χωρών, η αποφοίτηση από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και την Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και η πιστοποιημένη επιμόρφωση που παρέχεται είτε από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης είτε από άλλες σχολές του δημοσίου ή επιμόρφωση που παρέχεται από Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι., ή από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης).
Η δεύτερη ομάδα κριτηρίων περιλαμβάνει κριτήρια που αφορούν την εργασιακή- διοικητική εμπειρία (π.χ. ο συνολικός χρόνος υπηρεσίας του υπαλλήλου και ο χρόνος υπηρεσίας σε θέση προϊσταμένου οργανικής μονάδας).
Η τρίτη ομάδα κριτηρίων περιλαμβάνει κριτήρια που αφορούν στις ικανότητες-δεξιότητες (π.χ. η υπηρεσιακή αξιολόγηση της τελευταίας πενταετίας των υπαλλήλων στα ζητήματα της γνώσης του αντικειμένου της υπηρεσίας, των διοικητικών ικανοτήτων, του ενδιαφέροντος και της δημιουργικότητας, των υπηρεσιακών σχέσεων και της συμπεριφοράς, καθώς και της αποτελεσματικότητας, οι ειδικές δραστηριότητες που αφορούν τις συγγραφικές εργασίες, ανακοινώσεις-εισηγήσεις σε συνέδρια, ημερίδες κλπ. που είναι συναφείς με τα αντικείμενα της υπηρεσίας ή της Δημόσιας Διοίκησης γενικότερα, η εκπροσώπηση σε συμβούλια, επιτροπές ή ομάδες εργασίας, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, το μετάλλιο διακεκριμένων πράξεων και η ηθική αμοιβή του επαίνου).
Ειδικότερα:
Συνέντευξη γίνεται μόνο για τους προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης και Διεύθυνσης. Προκειμένου να μην μπορεί η συνέντευξη να ανατρέψει τα αντικειμενικά κριτήρια, έχει υπολογισθεί έτσι ώστε το βάρος της βαθμολογίας της να μην υπερβαίνει συγκεκριμένο ποσοστό επί της προβλεπόμενης συνολικής βαθμολογίας (περίπου 12% για τους προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων και περίπου 7% για τους προϊσταμένους Διευθύνσεων).
• Προβλέπεται η διαδικασία επιλογής προϊσταμένων. Ειδικότερα:
α. Για τους προϊστάμενους των Γενικών Διευθύνσεων η επιλογή γίνεται από το Ειδικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο.
β. Η επιλογή των προϊσταμένων των άλλων οργανικών μονάδων γίνεται από το οικείο υπηρεσιακό συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν και εκπρόσωποι των εργαζομένων.
γ. Όσοι επιλέγονται, τοποθετούνται προϊστάμενοι οργανικών μονάδων για τρία έτη.
• Για τις περιπτώσεις πρόσληψης προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, προβλέπονται τα προσόντα πρόσληψης, το αρμόδιο όργανο πρόσληψης, τα καθήκοντα του προσωπικού, οι περιορισμοί και η αστική ευθύνη αυτών, ο τρόπος καθορισμού των αποδοχών που σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία γίνεται μέσω των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, η διαδικασία περικοπής αποδοχών, οι κανονικές και αναρρωτικές άδειες, άδειες διευκολύνσεων, η απασχόλησή τους κατά τις Κυριακές και τις αργίες. Θέσεις ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μπορούν να συσταθούν στους ΟΤΑ μόνο για ειδικό επιστημονικό προσωπικό και για ειδικότητες μουσικών.
Θέσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου μπορούν να συστηθούν και πρόσληψη τέτοιου προσωπικού μπορεί να γίνει μόνο στο πλαίσιο ειδικών ρυθμίσεων, όπως
α. Για αντιμετώπιση εποχικών, περιοδικών και πρόσκαιρων αναγκών, οκτάμηνης διάρκειας
β. Για κατεπείγουσες εποχικές ή πρόσκαιρες ανάγκες που δεν ξεπερνούν τους δύο μήνες.
γ. Για εκτέλεση έργων με αυτεπιστασία και τα ημερομίσθια να μην υπερβαίνουν τις 135 εργάσιμες ημέρες ετησίως.
δ. Για τις ανάγκες της άρδευσης.
ε. Για απρόβλεπτες και επείγουσες ανάγκες που εμφανίζονται κυρίως από σεισμούς, πλημμύρες, παγετούς και πυρκαγιές καθώς και σε περιπτώσεις άμεσης ανάγκης λήψης προληπτικών μέτρων ή κατασταλτικών μέτρων λόγω σοβαρής απειλής της δημόσιας υγείας και μέχρι οκτώ μήνες από τη στιγμή που εμφανίστηκε το γεγονός ή από την ημέρα που κηρύχθηκε η περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
στ. Για απασχόληση εργατικού και τεχνικού προσωπικού και μέχρι πέντε ημερομίσθια το μήνα και μέχρι είκοσι άτομα ανάλογα με τον πληθυσμό του Δήμου και τα τοπικά διαμερίσματα, ενώ με το ισχύον δίκαιο το όριο ήταν 4 ημερομίσθια χωρίς πληθυσμιακή διάκριση.