Με τα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, αυτά του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, να έχουν ήδη ιδιωτικοποιηθεί, σειρά από το ΤΑΙΠΕΔ έχουν πάρει τα υπόλοιπα 10 εθνικής σημασίας λιμάνια.
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Με τα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, αυτά του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, να έχουν ήδη ιδιωτικοποιηθεί, σειρά από το ΤΑΙΠΕΔ έχουν πάρει τα υπόλοιπα 10 εθνικής σημασίας λιμάνια.
Για την ιδιωτικοποίησή τους έχουν επιλεχθεί δύο διαφορετικά μοντέλα αξιοποίησης. Είτε πώληση των μετοχών είτε παραχωρήσεις δραστηριοτήτων.
Ήδη το ΤΑΙΠΕΔ τρέχει τρεις διαγωνισμούς, για τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης (Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης) και της Ηγουμενίτσας (Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας), με πώληση μετοχών και της Καβάλας (Οργανισμός Λιμένος Καβάλας) με παραχώρηση του προβλήτα γενικού φορτίου.
Μέσα στον μήνα επίσης αναμένεται να δοθεί η εκκίνηση για ακόμα δύο λιμάνια, αυτά του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου και του Οργανισμού Λιμένος Βόλου, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η Κέρκυρα με παραχώρηση της βάσης κρουαζιέρας.
Για τα λιμάνια της Πάτρας, της Ελευσίνας, του Λαυρίου και της Ραφήνας, που αποτελούν Οργανισμούς Λιμένος, οι διαδικασίες θα έρθουν σε δεύτερο χρόνο. Ωστόσο υψηλό ενδιαφέρον υπάρχει και για δύο ακόμα λιμάνια, αυτό του Κατάκολου, για την κρουαζιέρα, αλλά και αυτό της Σούδας.
Οι διαγωνισμοί
Το πιο σημαντικό λιμάνι αυτού του διαγωνιστικού κύκλου που τρέχει το ΤΑΙΠΕΔ είναι ο Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Ο διαγωνισμός θα προχωρήσει με πώληση πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του λιμανιού, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή που αναπτύσσεται ένας μεγάλος ενεργειακός κόμβος φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι η Gastrade θα θέσει στην περιοχή σε λειτουργία πλωτό σταθμό επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου στα ανοικτά της Αλεξανδρούπολης. Για το λιμάνι αίτηση ενδιαφέροντος έχουν καταθέσει το αμερικανικό fund Quintana Infrastructure & Development, η κοινοπραξία Cameron Goldair Cargo και Bollore Africa Logistics, η κοινοπραξία Black Summit Financial Group, Euroports, EFA Group και ΓΕΚ Τέρνα, καθώς και ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης, ο οποίος πλέον ελέγχεται από εταιρεία συμφερόντων του Ιβάν Σαββίδη.
Δίπλα στην Αλεξαδρούπολη βρίσκεται ο Οργανισμός Λιμένος Καβάλας. Έχει στη διαχείρισή του τέσσερα λιμάνια στην ευρύτερη περιοχή της Καβάλας: του Κεντρικού Λιμένα Καβάλας «Απόστολος Παύλος», του Εμπορικού Λιμένα «Φίλιππος Β’» στη Νέα Καρβάλη, του Λιμένα Ελευθερών και του Λιμένα Κεραμωτής. Σε διαγωνισμό από το ΤΑΙΠΕΔ θα μπει ο «Φίλλιπος Β’». Σημειώνεται ότι μόλις το 2015 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του αποσπασμένου μόλου μήκους 200 μ., προϋπολογισμού περίπου 14 εκατ. ευρώ, στον «Φίλιππο Β’», και τον Μάρτιο του 2019 η επέκταση κρηπιδωμάτων μήκους 510 μ. προϋπολογισμού 16 εκατ. ευρώ. Για το λιμάνι φάκελο έκφρασης ενδιαφέροντος έχουν καταθέσει οι Pfic Ltd, Quintana Infrastructure & Development, η κοινοπραξία Imerys, Goldair και I.M.G., ηκοινοπραξία Black Summit -EFA Group και ΓΕΚ Τέρνα και ο ΟΛΘ.
Στην άλλη άκρη της Εγνατίας Οδού, στο Ιόνιο πέλαγος βρίσκεται το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Από το συγκεκριμένο λιμάνι περνάει όλη η επιβατική κίνηση της Αδριατικής, καθώς και τα φορτηγά και οχήματα, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι τρεις μαρίνες που διαχειρίζεται. Πιο συγκεκριμένα, από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, στην προ πανδημίας περίοδο, διακινούνταν 2,5 εκατ. επιβάτες καθώς και 250.000 φορτηγά. Κύριες συνδέσεις προς το εξωτερικό είναι τα ιταλικά λιμάνια, το Μπάρι, το Μπρίντιζι, η Ανκόνα, η Βενετία, η Τεργέστη και η Ραβένα. Αποτελεί επίσης αναγνωρισμένο κόμβο του Θαλάσσιου Διαδρόμου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Για το λιμάνι, που θεωρείται κόμβος για τα πλοία τύπου ro pax, έχουν καταθέσει αίτηση ενδιαφέροντος: ο όμιλος Attica, οι Danthia Shipping MARG, Portek International, Quintana Infrastructure & Development, Αιγαίον Όιλ, η κοινοπραξία Archirodon ANEK και Trident Hellas, η κοινοπραξία Grimaldi Euromed με Μινωικές Γραμμές και ο ΟΛΘ.
Το Ηράκλειο και ο Βόλος
Μέχρι το τέλος Μαρτίου αναμένεται να έχουν «ανέβει» από το ΤΑΙΠΕΔ και οι διαγωνισμοί για τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου και τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου. Για το πρώτο το ενδιαφέρον είναι κυρίως η κρουαζιέρα, όπου το συγκεκριμένο λιμάνι έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί ως ο δεύτερος, μετά τον Πειραιά, κόμβος κρουαζιέρας στη χώρα μας, αλλά και το επιβατηγό - οχηματαγωγό τμήμα. Εφόσον το ΤΑΙΠΕΔ επιλέξει το μοντέλο παραχώρησης πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του λιμανιού, επενδυτικό ενδιαφέρον ενδέχεται να εκφράσει ο ιταλικός όμιλος Grimaldi που ελέγχει τις Μινωικές Γραμμές. Ωστόσο στο λιμάνι του Ηρακλείου, στην προ πανδημίας περίοδο, είχαν εστιάσει και μεγάλοι όμιλοι κρουαζιέρας, ενδιαφερόμενοι περισσότερο για την παραχώρηση της κρουαζιέρας.
Το λιμάνι του Βόλου είναι ένα ακόμα για το οποίο έχει εκφραστεί δημόσια το αμερικανικό ενδιαφέρον (μαζί με Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, και Ηγουμενίτσα). Εξυπηρετεί γενικό φορτίο, εμπορευματοκιβώτια, ακτοπλοΐα, αλλά κρουαζιέρα. Επίσης εισάγεται από τολιμάνι και σκραπ για να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη για χαλυβουργίες που λειτουργούν στην περιοχή. Είναι επίσης και το σημείο εξαγωγής μεταποιημένων προϊόντων χάλυβα και άλλων βιομηχανικών προϊόντων από μονάδες της Θεσσαλίας, ενίοτε ακόμη και προς τις ΗΠΑ. Για την επόμενη μέρα στο λιμάνι έχει εκφραστεί εκτός από το αμερικανικό και ισραηλινό ενδιαφέρον.
Αμέσως μετά τα δύο αυτά λιμάνια, αναμένεται να ακολουθήσει αυτό της Κέρκυρας, στο οποίο το ΤΑΙΠΕΔ θα παραχωρήσει το κομμάτι της κρουαζιέρας. Η Κέρκυρα, όπως και το Κατάκολο βρίσκονται στο «στόχαστρο» μεγάλων ομίλων κρουαζιέρας, που θα ενδιαφέρονταν να τα χρησιμοποιήσουν ως βάσεις. Πάντως η μεγάλη κρίση στον κλάδο, εξαιτίας της πανδημίας, ίσως καθυστερήσει για κάποιο χρονικό διάστημα τις εξελίξεις.
Όσον αφορά τον Οργανισμό Λιμένος Πάτρας και τα τρία λιμάνια της Αττικής, Λαύριο, Ραφήνα και Ελευσίνα, οι διαγωνισμοί για την ιδιωτικοποίησή τους αναμένεται να προχωρήσουν σε τρίτη και τέταρτη φάση. Στην Πάτρα τα χαρακτηριστικά του λιμανιού είναι ανάλογα της Ηγουμενίτσας, ενώ για τα υπόλοιπα τρία δεν υπάρχει έντονο ενδιαφέρον αυτή την περίοδο. Η Ελευσίνα είναι ένα εμπορικό λιμάνι που μπορεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά (σε μικρό βαθμό) από αυτό του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά που ελέγχεται από την Cosco, η Ραφήνα έχει μόνο ακτοπλοΐα, και υπό προϋποθέσεις μπορεί να αναπτυχθεί και το real estate, ενώ το Λαύριο έχει δυνατότητες ανάπτυξης σε κρουαζιέρα, μαρίνα, αλλά και σε έναν βαθμό στην ακτοπλοΐα.
ΟΛΠ και ΟΛΘ
Στον ΟΛΠ σήμερα πλειοψηφικό ποσοστό ελέγχει ο κινεζικός όμιλος Cosco (51,3%), που μπορεί να φτάσει και το 67% μόλις ολοκληρωθούν τα έργα που προβλέπονται στη σύμβαση παραχώρησης του λιμανιού. Στη Θεσσαλονίκη και τον ΟΛΘ στην κοινοπραξία SEGT ανήκει το 67% των μετοχών. Η κοινοπραξία ελέγχεται από τον όμιλο Belterra, αφού διαθέτει το 67% των μετοχών της κοινοπραξίας.