«….με την ψυχή αναζητώντας των Ελλήνων τη χώρα»

Με αφορμή την επέτειο των διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης ενάντια στην οθωμανική κυριαρχία η Πρεσβεία της Γερμανίας στην Αθήνα σας παρουσιάζει 21 πρόσωπα του γερμανικού Φιλελληνισμού.

Γνωρίζατε ότι από τους περίπου 1.200 Φιλέλληνες, που κατέφθασαν στην Ελλάδα από τον ευρωπαϊκό Βορρά και τη Δύση μετά το 1821 προκειμένου να υποστηρίξουν την Ελληνική Επανάσταση, οι Γερμανοί αποτελούσαν τη μεγάλη πλειοψηφία; Αλλά και η πλειονότητα των πεσόντων ή θανόντων αλλογενών κατά τον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα προερχόταν από τη Γερμανία.

Στη Γερμανία η Ελληνική Επανάσταση κινητοποίησε ένα ισχυρό φιλελληνικό κίνημα: τον Απρίλιο του 1821 ο καθηγητής φιλοσοφίας από τη Λειψία Wilhelm Traugott Krug (Βίλχελμ Τράουγκοτ Κρουγκ) δημοσίευσε ένα πύρινο άρθρο με τίτλο «Η Αναγέννηση της Ελλάδας», στο οποίο εξέφραζε την υποστήριξή του στο «ελληνικό ζήτημα» και το οποίο είχε μεγάλη απήχηση στη γερμανική κοινή γνώμη. Σήμερα θα λέγαμε ότι δημιουργήθηκε ένα «hype»: Η Ελλάδα αντιμετωπίστηκε ως νοσταλγικό ιδεώδες, ως ρομαντικά εξυψωμένη χώρα ελπίδων, ελεύθερης δημιουργίας και προόδου. Ο Johann Wolfgang von Goethe (Γιόχαν Βόλφγκανκ φον Γκαίτε), ο διάσημος γερμανός ποιητής και Φιλέλληνας, είχε εκφράσει στο έργο του «Ιφιγένεια εν Ταύροις» την τάση αυτή χρόνια πριν ως εξής: «και μακρές μέρες στέκω στο ακρογιάλι, με την ψυχή αναζητώντας των Ελλήνων τη χώρα».

Με την σειρά #germanphilhellenes2021, που δημιουργήθηκε για τα κοινωνικά δίκτυα, θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε να ακολουθήσετε μαζί μας τα ίχνη των γερμανών Φιλελλήνων. Θα θυμάστε σίγουρα όλοι το πορτραίτο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα χαρτονομίσματα των 5.000 δραχμών. Γνωρίζετε, όμως, ότι η προσωπογραφία αυτή του έλληνα ήρωα της Επανάστασης έχει φιλοτεχνηθεί από τον γερμανό αξιωματικό και ερασιτέχνη ζωγράφο Karl Krazeisen (Καρλ Κράτσαϊζεν); Ή αλλιώς θυμηθείτε για μια στιγμή τον γερμανό γιατρό Heinrich Treiber (Χάινριχ Τράιμπερ), ο οποίος μεταξύ άλλων είχε το θλιβερό προνόμιο να ταριχεύσει τη σορό του Ιωάννη Καποδίστρια. Πολλοί άλλοι γερμανοί Φιλέλληνες, όπως ο στρατηγός Karl von Normann-Ehrenfels (Καρλ φον Νόρμαν-Έρενφελς), Αρχηγός του Ελληνικού Τακτικού Στρατού και του Τάγματος των Φιλελλήνων το 1822, έλαβαν μέρος σε μάχες του απελευθερωτικού αγώνα.

Τα ίχνη των γερμανών Φιλελλήνων είναι ορατά από τα πρώτα χρόνια της σύγχρονης Ελλάδας μέχρι σήμερα, μεταξύ άλλων και στην εικόνα της Αθήνας. Ας αναλογιστεί κανείς π.χ. τον Friedrich von Gärtner (Φρίντριχ φον Γκαίρτνερ), σύμφωνα με τα σχέδια του οποίου χτίστηκαν τα Ανάκτορα, το σημερινό μέγαρο της Βουλής των Ελλήνων, ή μετέπειτα τον Ernst Ziller (Ερνστ Τσίλλερ), ο οποίος δημιούργησε τα αρχιτεκτονικά σχέδια για περισσότερα από 500 κτήρια στην Ελλάδα, μεταξύ των οποίων το Μέγαρο Συγγρού (το σημερινό Υπουργείο Εξωτερικών) και το Ανάκτορο του Διαδόχου (το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο).

Το φιλελληνικό κίνημα δεν λειτούργησε μόνο προς τη μία κατεύθυνση. Η Ελληνική Επανάσταση και τα χρόνια που ακολούθησαν, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για το δημόσιο διάλογο και την αισθητική, ενώ επηρέασαν τη δημιουργία ενός εθνικού αισθήματος στη Γερμανία. Το κίνημα αυτό, το βασικό κίνητρο του οποίου ήταν η υποστήριξη ενός αγωνιζόμενου για την ελευθερία ευρωπαϊκού λαού σε επίπεδο ιδεών αλλά και σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, καθόρισε τη νοοτροπία μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου στη Γερμανία. Η Ελληνική Επανάσταση, συνεπώς, επηρέασε με τη σειρά της την τέχνη και τον πολιτισμό στη Γερμανία, κάτι που αποτυπώθηκε σε έργα ζωγραφικής, σε μουσικές συνθέσεις, στη λογοτεχνία (γερμανικός ρομαντισμός) ή στην εικόνα των πόλεων. Ο βασιλέας Λουδοβίκος Α’ της Βαυαρίας είχε το όραμα να δημιουργήσει στην πατρίδα του, το Μόναχο, μια «Αθήνα επί του Isar (του ποταμού Ίζαρ)». Αδιαμφισβήτητο είναι, επίσης, το γεγονός ότι η Ελληνική Επανάσταση αποτέλεσε ορόσημο και κίνητρο για την ανάπτυξη της Δημοκρατίας και του Κοινοβουλευτισμού στην Ευρώπη αλλά και πολύ πέρα από αυτή.

Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση η Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα θα ήθελε να σας παρουσιάσει, στο πλαίσιο μίας σειράς που δημιουργήθηκε για τα κοινωνικά δίκτυα, 21 γνωστούς κι άγνωστους γερμανούς φιλέλληνες καθώς και μαρτυρίες του γερμανικού φιλελληνισμού στη Γερμανία και στην Ελλάδα.

Η σειρά με τίτλο #germanphilhellenes2021 δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, την Εταιρεία για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό και το Μουσείο Φιλελληνισμού.

Οι αναρτήσεις θα πραγματοποιούνται από αύριο, Παρασκευή 26/02/2021, και κάθε Παρασκευή στους λογαριασμούς μας στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram @GermanyinGreece.