Πολιτιστικά
Πέμπτη, 25 Φεβρουαρίου 2021 08:01

Βυζαντινό χειρόγραφο φωτίζει έναν χαμένο κόσμο

Στο μυθιστόρημα αναβιώνει ένας χαμένος κόσμος αλλά και μια περίοδος κρίσιμη για την βυζαντινή ιστορία. Είναι ένα βιβλίο αναφοράς για την Αυτοκρατορία της Νίκαιας, όπου τέθηκαν οι βάσεις ώστε να γεννηθεί η νεοελληνική συνείδηση.

Το μυθιστόρημα «Το στέμμα των αυγών» του Κώστα Χατζηαντωνίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη και καταθέτει στα χέρια των αναγνωστών ένα βυζαντινό χειρόγραφο.

Τον Αύγουστο του 1922, κατά την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία, ο λοχαγός Αναγνώστου διασώζει ένα πολύτιμο ντοκουμέντο: ένα χειρόγραφο του 13ου αιώνα μεταγραμμένο στην νεοελληνική γλώσσα, σε έξι τετράδια. Συγγραφέας του βυζαντινού χειρογράφου –που δεν σώθηκε– φέρεται να είναι ο μοναχός Ευψύχιος και τόπος γραφής η Μονή Σωσάνδρων, στο φημισμένο όρος Σίπυλος της Ιωνίας.

Ενενήντα χρόνια αργότερα, το 2012, μια ηλικιωμένη Μικρασιάτισσα  παραδίδει στον συγγραφέα εκείνα τα τετράδια, που είχαν περιέλθει στην κατοχή της, και δίνει το έναυσμα για να ξετυλιχθούν τα μεγάλα γεγονότα της εποχής και η μυθιστορηματική ζωή του Ευψύχιου.

Στο εισαγωγικό κεφάλαιο με τίτλο «Το χειρόγραφο των Σωσάνδρων και πώς ήρθε στα χέρια μου», διαβάζουμε:«…Ο καθένας ας διαβάσει αυτό το βιβλίο με τον τρόπο που επιθυμεί· σαν κείμενο ιστορικό ή σαν προϊόν μυθοπλασίας, είτε δικής μου είτε κάποιου γενναίου ανθρώπου που κανείς δεν θα μάθει πώς πέθανε και πώς τάφηκε. […]

Σε κάθε περίπτωση, εύχομαι οι άνθρωποι που έχουν παρόμοιες με τις δικές μου ευαισθησίες (δεν πιστεύω στον αντικειμενικό και αδιαφοροποίητο αναγνώστη, μετά από τόσα βιβλία κάτι έχω καταλάβει και εγώ  και οι… κριτικοί) να νιώσουν όπως εγώ την συγκίνηση για το έργο αυτό, που άφησε ως μαρτυρία πριν χαθεί ένας άνθρωπος που θέλησε να μείνει εκεί και να σβήσει όταν έσβησε και η Ιδέα που έδινε νόημα στον κόσμο του».

Σε κλίμα έντονου μυστηρίου και διαρκούς συσκότισης, περιγράφονται οι δραματικές στιγμές της άλωσης της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204, η προσπάθεια των κατακτητών να οργανώσουν μια λατινική επικράτεια, αλλά και ο αγώνας των εκπατρισμένων Βυζαντινών να συγκροτήσουν στην Μικρά Ασία ένα εξόριστο βασίλειο μέχρι να ανακτήσουν την Κωνσταντινούπολη.

Στο μυθιστόρημα αναβιώνει ένας χαμένος κόσμος αλλά και μια περίοδος κρίσιμη για την βυζαντινή ιστορία. Είναι ένα βιβλίο αναφοράς για την Αυτοκρατορία της Νίκαιας, όπου τέθηκαν οι βάσεις ώστε να γεννηθεί η νεοελληνική συνείδηση.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]