Γενικές Επισημάνσεις- Προτάσεις στο Ν.4763/2021 για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, απέστειλε με επιστολή της στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, η Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών.
Γενικές Επισημάνσεις- Προτάσεις στο Ν.4763/2021 για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, απέστειλε με επιστολή της στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, η Ένωση Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών.
Η επιστολή αναφέρει την πεποίθησή της ΕΤΕ ότι, για να αποκτήσει η επαγγελματική εκπαίδευση τη θέση που απαιτεί η ανάπτυξη της χώρας είναι απαραίτητες τόσο νομοθετικές παρεμβάσεις, όσο και πολύ μελετημένες εφαρμοστικές αποφάσεις, ενώ σημειώνει ότι θα επιδιώξει συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και τα πολιτικά κόμματα του ελληνικού Κοινοβουλίου για να αναπτύξει τις απόψεις και τις προτάσεις της.
Οι προτάσεις τις ΕΤΕ
1. Ότι προτείνουμε είναι εντός του πλαισίου των συμπερασμάτων της Ρίγα (2015) και της Γέφυρας προς την Απασχόληση για την επόμενη γενιά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2020).
2. Δεν πρέπει να χαθεί η δυνατότητα πρόσβασης των μαθητών των ΕΠΑ.Λ. στα ΑΕΙ, τουλάχιστον με την υπάρχουσα ποσόστωση για να συνεχιστεί η προσέλκυση μαθητικού δυναμικού αυξημένων προσόντων στα ΕΠΑ.Λ. Δεν επιτρέπεται να μπαίνει φραγμός στη συνέχεια των σπουδών των μαθητών των ΕΠΑ.Λ.
3. Επικαλούμαστε, αυτό που λέμε “θεσμική ασάφεια και δυσλειτουργία” που με τα προβλεπόμενα στο νέο νόμο θα γίνει πλήρης ασάφεια και αδυναμία λειτουργίας με τα όσα αναφέρονται στις τόσες επιτροπές, οργανώσεις και συμβούλια που ουδέποτε πρόκειται να λειτουργήσουν (ή και να συγκροτηθούν ακόμα). Η οργάνωση των σχολείων με προγράμματα σπουδών που θα καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο ή πολύ περισσότερο η αυτονομία των σχολείων, μας βρίσκουν αντίθετους γιατί στην πράξη αυτό δεν λειτουργεί και δεν λειτούργησε και στα Ι.Ε.Κ. (παρεμβάσεις τοπικών παραγόντων για ιδιοτελείς σκοπούς, στην περιφέρεια οι επιχειρήσεις είναι μικρές, οι περισσότερες είναι ατομικές ή οικογενειακές άρα δεν μπορούν να χαράξουν επαγγελματική εκπαιδευτική κατεύθυνση με βάση τις μελλοντικές ανάγκες της οικονομίας που πιθανόν και οι ίδιοι να αγνοούν).
Μνημονεύουμε το επιτυχημένο παράδειγμα του ΕΛΚΕΠΑ, που για δεκαετίες έχοντας μία συγκεντρωτική αλλά πλήρως λειτουργική δομή προσέφερε προγράμματα εκπαίδευσης που είχαν πραγματική ανταπόκριση στην αγορά εργασίας και συνεισέφερε σημαντικά στην ανάπτυξη της χώρας χωρίς τους σημερινούς ή ακόμη χειρότερα τους αυριανούς πολυδαίδαλους μηχανισμούς που το μόνο που εξυπηρετούν είναι γνωστές τακτοποιήσεις.
4. Ο εμπλουτισμός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης με Τεχνολογικά μαθήματα και STEM. Πολλά μπορεί να κάνει η ΑΣΠΑΙΤΕ σε αυτόν τον τομέα που όπως φαίνεται θα εισαχθεί άμεσα στα σχολεία.
5. Η ενίσχυση του Σ.Ε.Π. πρέπει να αρχίσει σε νέα βάση, σε καμία περίπτωση όμως να μην επαναληφθεί ο «ξεπεσμός» του θεσμού ως συμπλήρωση ωραρίου.
6. Η Ίδρυση και Πειραματικών ΕΠΑ.Λ., συνδεδεμένων με τις σχολές εκπαιδευτικών.
Αναλυτικά
1. Το πλαίσιο που εξειδικεύτηκε με τα Συμπεράσματα της Ρίγα (2015), όπου αποτυπώθηκαν τα «πέντε μεσοπρόθεσμα παραδοτέα για την Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση» για την περίοδο 2015-2020:
α. Προώθηση της μάθησης στο χώρο εργασίας, σε όλες τις μορφές της, με ιδιαίτερη προσοχή στα προγράμματα μαθητείας, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, επιχειρήσεων, επιμελητηρίων και παρόχων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και με την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.
β. Περαιτέρω ανάπτυξη των μηχανισμών διασφάλισης της ποιότητας στην Ε.Ε.Κ., σύμφωνα με σύσταση του EQAVET και, ως μέρος των συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας, καθιέρωση συνεχούς πληροφόρησης και ανάδρασης για τα συστήματα αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (Α.Ε.Ε.Κ.) και συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (Σ.Ε.Ε.Κ.) με βάση τα μαθησιακά αποτελέσματα.
γ. Βελτίωση της πρόσβασης όλων στην Ε.Ε.Κ. και στα επαγγελματικά προσόντα, χάρη σε περισσότερο ευέλικτα και διαπερατά συστήματα, κυρίως με την παροχή αποτελεσματικών και ολοκληρωμένων υπηρεσιών προσανατολισμού, καθώς και της δυνατότητας επικύρωσης της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης .
δ. Περαιτέρω ενίσχυση των βασικών ικανοτήτων στα προγράμματα σπουδών της ΕΕΚ και παρέχοντας πιο αποτελεσματικές ευκαιρίες, ώστε να αποκτώνται ή να αναπτύσσονται οι εν λόγω δεξιότητες μέσω της αρχικής και της συνεχιζόμενης Ε.Ε.Κ.
ε. Καθιέρωση συστηματικών προσεγγίσεων και δυνατοτήτων για την αρχική και τη συνεχή επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών, εκπαιδευτών και με¬ντόρων της Ε.Ε.Κ. σε σχολικά και εργασιακά περιβάλλοντα. Ήδη συζητείται το πλαίσιο πολιτικής που θα διαδεχθεί την ευρωπαϊκή στρατηγική για την «Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2020». Ο ρόλος της επαγγελματικής εκπαίδευσης επαναπροσδιορίζεται, συνεκτιμώντας και τις εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας του Covid-19 στην απασχόληση, ιδιαίτερα των νέων, της πλέον ευάλωτης ομάδας σε περιόδους κρίσεων.
Η Ε.Ε.Κ., αρχική και συνεχιζόμενη, φαίνεται να αποκτά πιο κεντρική θέση στο μελλοντικό σχεδιασμό για το κατάλληλο μείγμα εκπαιδευτικής πολιτικής που θα διασφαλίζει ένα ισχυρό υπόβαθρο σε βασικές, γενικές και ειδικές γνώσεις, σε κάθετες και οριζόντιες δεξιότητες και σε επαγγελματικές ικανότη¬τες για το ανθρώπινο δυναμικό. Οι προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας είναι μεγάλες και τα συστήματα Ε.Ε.Κ. θα χρειαστεί να αποδείξουν την ικανότητά τους να προετοιμάζουν τους μετέχοντες σε αυτά, όχι μόνο για τις θέσεις εργασίας που υπάρχουν σήμερα, αλλά και για τις απαιτήσεις σε επαγγέλματα, ικανότητες και δεξιότητες της μελλοντικής αγοράς εργασίας.
2. Ειδικά για τους νέους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ανακοίνωσή της την 1η Ιουλίου 2020, γνωστοποίησε ένα πακέτο μέτρων τα οποία συνθέτουν μία γέφυρα προς την απασχόληση για την επόμενη γενιά (Youth Employment Support: a Bridge to Jobs for the Next Generation). Κεντρικό πυλώνα της νέας αυτής δέσμης μέτρων αποτελεί η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, με στόχο την υποστήριξη του βιομηχανικού μετασχηματισμού και της μετάβασης στην ψηφιακή και πράσινη οικονομία.
Στην Ελλάδα, η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση δεν αποτελεί ελκυστική επιλογή ούτε για τους νέους ούτε για τις επιχειρήσεις. Παρά το πλήθος επιλογών, η αρχική Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, δεν έχει καταφέρει να θεωρείται ως εκπαιδευτική διαδρομή ισότιμη με τη γενική εκπαίδευση. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σε διαρκή μετάβαση, με πλήθος διαδοχικών νομοθετικών αλλαγών χωρίς σαφή προσανατολισμό ή επιτεύγματα, ικανά να υποστηρίξουν τη χρησιμότητα των εκάστοτε προωθούμενων αλλαγών και χωρίς συστηματική ανατροφοδότηση, με τεκμηριωμένα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους. Για τους νέους και τις οικογένειές τους η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση παραμένει μια δεύτερη, αν όχι η ύστατη, επιλογή, στην οποία κατευθύνονται κυρίως οι πιο αδύναμοι μαθητές, και κατά κανόνα όσοι προέρχονται από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα.
3. Η πρόσφατη ενίσχυση της δυνατότητας πρόσβασης των μαθητών της επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ΑΕΙ, πιθανόν να αποτελεί ένα επιπλέον στοιχείο «τεχνητής» προσέλκυσης του μαθητικού πληθυσμού στην Ε.Ε.Κ. . Δεν συνοδεύεται όμως από την απαιτούμενη ποιοτική αναβάθμιση του συστήματος, που θα συνέβαλε ουσιαστικά στην αύξηση της συμμετοχής και στη δυνατότητα των νέων που ακολουθούν αυτή την διαδρομή, εάν και όταν βρεθούν στα ΑΕΙ, να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα σπουδών.
4. Στο πλαίσιο των διαφόρων νομοθετικών αλλαγών της Ε.Ε.Κ. έχει επιχειρηθεί η θεσμοθέτηση νέων οργάνων (Συμβούλιο Δια Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση, Εθνικό Συμβούλιο Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού, Εθνική Επιτροπή για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, Τεχνική Επιτροπή, Εθνικό Συντονιστικό Όργανο Μαθητείας), χωρίς απαραίτητα τυπική κατάργηση των υφιστάμενων, με τη συμμετοχή ή μη των κοινωνικών εταίρων και άλλων παραγόντων της αγοράς εργασίας, αυξάνοντας έτσι τη θεσμική ασάφεια και τη δυσλειτουργία της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Τα όργανα αυτά είτε λειτουργούν ατελώς είτε παραμένουν ανενεργά, χωρίς να είναι σε θέση να επιτελέσουν το έργο για το οποίο θεσμοθετήθηκαν.
5. Εμπλουτισμός της υποχρεωτικής εκπαίδευσης με κατάλληλα μαθήματα και μεθόδους διδασκαλίας και αντίστοιχη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, στη βάση μίας STEM εκπαιδευτικής προσέγγισης, ώστε οι μαθητές του Γυμνασίου να αποκτούν γενικές τεχνολογικές δεξιότητες και τεχνολογική κουλτούρα, διευρύνοντας το φάσμα επιλογών για τη μετέπειτα εκπαιδευτική τους πορεία.
6. Ενίσχυση του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο Γυμνάσιο και υιοθέτηση συστήματος έγκαιρου εντοπισμού ιδιαίτερων κλίσεων και δεξιοτήτων των μαθητών, με παράλληλη συμβουλευτική υποστήριξη στη Γ΄ Γυμνασίου, ώστε να διευκολύνεται η επιλογή της καταλληλότερης διαδρομής για τη συνέχεια.
7. Ίδρυση Πειραματικών Εκπαιδευτικών Μονάδων της Ε.Ε.Κ. σε όλα τα επίπεδα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Οι μονάδες αυτές μπορούν να λειτουργήσουν ως κυψέλες καινοτομίας, μέσω της πειραματικής εφαρμογής νέων προγραμμάτων σπουδών και της διασύνδεσής τους τόσο με άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα (π.χ. ΑΕΙ) όσο και με συλλογικούς φορείς και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αντίστοιχους τομείς.
Γενικά για το Ν.4763/2020 (ΦΕΚ 254/Α/21-12-2020 “Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης, καλ διατάξεις”)
Είναι ένας νόμος που δίνει διαφορετική βαρύτητα στην Επαγγελματική εκπαίδευση και Κατάρτιση, δίνοντας σαφές προβάδισμα στην κατάρτιση. Ασχολείται κυρίως με την κατάρτιση και όχι την επαγγελματική εκπαίδευση. Είναι πολύ αόριστο καθότι τα βασικά θέματα που θα καθορίσουν τη μορφή λειτουργίας των σχολικών μονάδων παραπέμπονται σε εξουσιοδοτικές διατάξεις και επιτροπές.
Η από κοινού νομοθέτηση της Επαγγελματικής εκπαίδευσης με την Κατάρτιση και όχι με τη Γενική εκπαίδευση έχει μια συγκεκριμένη πολιτική σημειολογία. Η μη συνεξέταση των ΕΠΑ.Λ. με τα ΓΕ.Λ. – που από κοινού συνιστούν την λυκειακή βαθμίδα – δείχνει ότι δεν υπάρχει “ισοτιμία” των δύο λυκειακών θεσμών.
Δεν είναι δυνατόν να συμφωνήσουμε στις τάσεις για διακοπή της εκπαίδευσης πριν το λύκειο – τάσεις που είχαμε στη δεκαετία του 1960. Η μόρφωση και η παιδεία δεν κρίνονται μονομερώς στην αγορά εργασίας αλλά ευρύτερα στην κοινωνία και στις γενικότερες ανάγκες του ανθρώπου. Οι νέοι, που έχουν πολλά μορφωτικά εφόδια, έχουν πολύ καλύτερη δυνατότητα να αναδιατάσσουν τις όποιες επαγγελματικές δεξιότητές τους, να αναπροσαρμόζονται και να σταθμίζουν καλύτερα τις αποφάσεις και τις επιλογές της ζωής τους, ενώ η πρόωρη εξειδίκευση εύκολα μπορεί να αχρηστευτεί.
Από τα πολλά επιμέρους ζητήματα θα εστιάσουμε στα παρακάτω τα οποία θεωρούμε και πιο σημαντικά:
Α. Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση
• Η Ε.Ε.Κ. χρειάζεται έναν σταθερό κεντρικό πυλώνα, τα ΕΠΑ.Λ. και γύρω από αυτόν υποστηρικτικές δομές. Δεν γίνεται να στηρίζεται σε δομές όπως είναι τα Ι.Ε.Κ. που δεν έχουν αυτόνομες κτηριακές εγκαταστάσεις, αξιόλογα δικά τους εργαστήρια, μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό και ανθρώπους με εμπειρία.
• Πάγια και διαχρονική θέση της Ένωσης Τεχνολόγων Εκπαιδευτικών (Ε.Τ.Ε.), είναι η κατάρτιση να παρέχεται σε ενήλικο μαθητικό δυναμικό. Αυτό πρέπει να θεσπιστεί και για τις Ε.Σ.Κ. . Εκφράζουμε την αντίθεσή μας για τη μαθητική διαρροή ανήλικων μαθητών εκτός της Λυκειακής βαθμίδας μέσω της πρόωρης κατάρτισης. Υπάρχει θέμα (παιδαγωγικό) με την εκπαίδευσή τους από εκπαιδευτές και όχι εκπαιδευτικούς. Ποια θα είναι η Παιδαγωγική Πιστοποίηση των εκπαιδευτών;
• Η μαθητεία, η επιτυχία της οποίας είναι δεδομένη για τα προηγούμενα χρόνια, πρέπει να συνεχιστεί, με βελτιώσεις σε ορισμένα σημεία. Η πρόσληψη αναπληρωτών που θα ασκούν αποκλειστικά την εποπτεία της μαθητείας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα διαδικαστικά και λειτουργικά.
• Θεωρούμε αναγκαία την ίδρυση και Πειραματικών ΕΠΑ.Λ., συνδεδεμένα με τις σχολές εκπαιδευτικών, με τις ανάλογες νομοθετικές για αυτά ρυθμίσεις.
Β. Όργανα λήψης αποφάσεων
• Σημαντικές αποφάσεις θα παίρνουν όργανα δυσκίνητα, τα οποία δεν μπορούν να λειτουργήσουν στην πράξη, υπάρχει ανάλογη εμπειρία από το παρελθόν. Οι αποφάσεις τους, επηρεασμένες από συντεχνιακά τοπικά συμφέροντα μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ιδιαίτερα στο μέρος που αφορά την επαγγελματική εκπαίδευση.
• Τα τοπικά συμβούλια επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, στα οποία οι εκπρόσωποι των μελών της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης αποτελούν μία ελάχιστη μειοψηφία, θα προτείνουν στο Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.), το οποίο και θα αποφασίζει ποιος τομέας και ποια ειδικότητα θα λειτουργήσει σε ποιο σχολείο. Ουσιαστικά το Υπουργείο παραχωρεί την οργάνωση της λειτουργίας της Τεχνολογικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης της χώρας, σε επιτροπές των οποίων η σύνθεση θα συστήνεται με πολιτικά, συντεχνιακά και τοπικά κριτήρια.
• Στην ΚΕΕ θεωρούμε ότι θα συμβάλει θετικά και η συμμετοχή ως μέλους της επιστημονική μας ένωσης (Ε.Τ.Ε.) που εκπροσωπεί το μεγαλύτερο ποσοστό μάχιμων εκπαιδευτικών της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Γ. ΑΣΠΑΙΤΕ - Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση – Πειραματικά ΕΠΑΛ
Θα περιμέναμε από μια τόσο συνολική μεταρρύθμιση για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Ε.Ε.Κ.) να έχει ως πρώτο θέμα τη μετεξέλιξη της ΑΣΠΑΙΤΕ σε Αυτόνομο Πανεπιστήμιο. Επιπλέον πιστεύουμε η Ε.Ε.Κ. πρέπει να συνδεθεί με Πειραματικά ΕΠΑ.Λ., στα οποία θα δοκιμάζονται όλα τα νέα παραγόμενα αποτελέσματα από έρευνες στο πεδίο της Ε.Ε.Κ., τα οποία μόνο η ΑΣΠΑΙΤΕ, ως ένα πρωτοπόρο στον τομέα αυτό Τριτοβάθμιο Παιδαγωγικό Ίδρυμα, και με το ανεπτυγμένο δίκτυο των παραρτημάτων της σε όλη την χώρα, μπορεί και πρέπει να καλύψει.
Απουσιάζει αναφορά στην ΑΣΠΑΙΤΕ, πράγμα απαράδεκτο καθότι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου εκπαιδευτικού προσωπικού, το οποίο να διαθέτει ευρυμάθεια και ισόρροπη θεωρητική γνώση και πρακτικές δεξιότητες , κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή οποιουδήποτε προγράμματος σπουδών αφορά την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση.
• Για αυτό προτείνουμε, σε πρώτη φάση, τη δημιουργία Πειραματικών ΕΠΑ.Λ. στην έδρα της ΑΣΠΑΙΤΕ στην Αθήνα και όπου αυτή λειτουργεί Παραρτήματα σε όλη τη χώρα.
• Η ΑΣΠΑΙΤΕ λόγω του ιδιαίτερου ρόλου της πρέπει να συμμετέχει:
α) Στο Κέντρο Επιμόρφωσης Πρότυπων ΕΠΑ.Λ. – Πειραματικών ΕΠΑ.Λ.
β) Στην Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή (Κ.Ε.Ε.) του Άρθρου 7 του Ν.4763/2020.
Δ. Επιμέρους θέματα που απαιτούν ρυθμίσεις και αλλαγές
• Πρέπει να εξεταστούν αναλυτικά τα προβλήματα που προκύπτουν από την συν-λειτουργία ΕΠΑ.Λ., Ε.Κ., Ι.Ε.Κ., Ε.Σ.Κ. και πιθανές λύσεις. Να συνταχθούν σαφέστατοι Κανονισμοί Λειτουργίας των Ε.Κ., οι οποίοι θα αναφέρουν τις ελάχιστες προδιαγραφές (υγιεινή και ασφάλεια, τετραγωνικά μέτρα ανά εκπαιδευόμενο, ελάχιστο εξοπλισμό, πιστοποίηση εκπαιδευτών κλπ.), καθώς και τους μηχανισμούς ελέγχου των Ιδιωτικών Ε.Κ.
• Κατάργηση της παραγράφου 4 (άρθρο 18, Φοίτηση στα Π.ΕΠΑ.Λ.) για πρακτική άσκηση κατά τη διάρκεια της φοίτησης. Δημιουργεί ανομοιογενή προγράμματα σπουδών και δύσκολα μπορεί να υλοποιηθεί οργανωτικά και λειτουργικά.
• Η υλοποίηση εξ αποστάσεως εργαστηριακού μαθήματος είναι προβληματική (άρθρο 40).
• Είμαστε αντίθετοι στη χορήγηση δυνατότητας σε απλούς Δημοσίους Υπαλλήλους (όχι εκπαιδευτικούς) να έχουν θέση διευθυντή σε εκπαιδευτικές δομές (ΕΣΚ – ΙΕΚ).
• Προς αποφυγή μελλοντικών παρερμηνειών θεωρούμε ότι στα προσόντα των Διευθυντών των άρθρων 13 και 31 πρέπει να αναδιατυπωθεί ο χαρακτηρισμός του βασικού πτυχίου ως “πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης”, αντί του όρου πτυχίο “ανώτατης εκπαίδευσης”, όπως αντίστοιχα ορθά διατυπώνεται στα άρθρα 53 και 70 του ίδιου νομοσχεδίου.
• Προτείνουμε αλλαγές στο κεφαλαίο Δ΄
ΠΡΟΤΥΠΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ (Π.ΕΠΑ.Λ.)
γ) Η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας στην πράξη, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες σχολές και τμήματα των Α.Ε.Ι. της ημεδαπής, στη διδακτική των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, καθώς και στην οργάνωση, διοίκηση, αξιολόγηση και διαχείριση σχέσεων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας.
Προτείνεται επαναδιατύπωση ως εξής:
“Η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας στην πράξη, σε συνεργασία με την ΑΣΠΑΙΤΕ, στη διδακτική των επιμέρους γνωστικών αντικειμένων, καθώς και στην οργάνωση, διοίκηση, αξιολόγηση και διαχείριση σχέσεων στο επίπεδο της σχολικής μονάδας.”
ε) Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των επαγγελματικών ειδικοτήτων στα αντικείμενα της διδασκαλίας τους .Την επιμόρφωση συνδράμουν ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιχειρήσεις της περιοχής.
Προτείνεται επαναδιατύπωση ως εξής:
“Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών των επαγγελματικών ειδικοτήτων στα κείμενα της διδασκαλίας τους. Η επιμόρφωση διεξάγεται από την ΑΣΠΑΙΤΕ η οποία συνεργάζεται για το σκοπό αυτό και με άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιχειρήσεις της κάθε περιοχής.”
• Σχετικά με το Κέντρο Επιμόρφωσης Π.ΕΠΑ.Λ. προτείνεται η παρακάτω επαναδιατύπωση:
“Σε κάθε Π.ΕΠΑ.Λ. μπορεί να ιδρύεται και να λειτουργεί Κέντρο Επιμόρφωσης υπαγόμενο στην ΑΣΠΑΙΤΕ, για τους εκπαιδευτικούς επαγγελματικών μαθημάτων των ΕΠΑ.Λ.:
- στα αντικείμενα της διδασκαλίας τους
- για την περιοδική ενημέρωσή τους για τις εξελίξεις στην επιστήμη τους και τη διδακτική των αντικειμένων τους,
- για την απόκτηση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Στην επιμόρφωση συνδράμουν επικουρικά και σε συνεργασία με την ΑΣΠΑΙΤΕ άλλα Α.Ε.Ι., ερευνητικοί φορείς και επιχειρήσεις της περιοχής.”
• Μαθητεία
Η επιτυχία του θεσμού της μαθητείας στηρίχτηκε στους έμπειρους μόνιμους εκπαιδευτικούς.
Ο νόμος προβλέπει ότι για την διδασκαλία και την εποπτεία της μαθητείας θα προσλαμβάνονται αναπληρωτές που θα ασκούν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ την εποπτεία της μαθητείας! Δεν προβλέπεται όμως τι θα γίνει όταν απολύονται οι αναπληρωτές στο τέλος της σχολικής χρονιάς; Όταν δεν ολοκληρώνονται τα μαθήματα ποιος θα τα κάνει; Τις εκκρεμότητες ποιος θα τις αναλαμβάνει;
• Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.)
Διαμορφώνεται ένα εκτεταμένο πεδίο μεταγυμνασικής κατάρτισης, των Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.), το οποίο αποτελεί και την αιχμή του δόρατος του νόμου. Αυτή η μορφή κατάρτισης δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Οι μαθητές στην ηλικία των 15 ετών, στο τέλος του γυμνασίου, δεν έχουν την ωριμότητα για να κάνουν οριστικές επαγγελματικές επιλογές.
Θέλουμε επαγγελματική εκπαίδευση για εργαζόμενους με απαιτήσεις και για πολίτες με μορφωτικά εφόδια ή κατάρτιση για όχι εργαζόμενους με χαμηλό κόστος και πολίτες ευάλωτους σε κάθε φύσημα του ανέμου της αγοράς εργασίας;
Η βασική επιλογή για την ενίσχυση της μεταγυμνασιακής κατάρτισης θα αποψιλώσει τα ΕΠΑ.Λ., γιατί αυτή η μορφή κατάρτισης θα δίνει πιο εύκολες λύσεις στην αγορά εργασίας. Όταν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα γίνονται εκτεταμένες αλλαγές σε ένα πεδίο, τότε έπονται αλυσιδωτές επιδράσεις και σε άλλους τομείς.
• Ειδικότητες
Δηλώνεται σαφώς ότι δε θα υπάρχουν επικαλύψεις ειδικοτήτων μεταξύ των μονάδων που θα παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση, μόνο που πουθενά δεν αναγράφεται ο τρόπος με τον οποίο θα επιλεγούν οι νέες ειδικότητες στις νέες Ε.Σ.Κ. . Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν από τώρα όλοι οι εκπαιδευτικοί ποιες ειδικότητες θα ξεριζωθούν από τα σημερινά ΕΠΑ.Λ. για να μεταφερθούν στις νέες Ε.Σ.Κ.. Όπως επίσης θα πρέπει να γνωρίζουν οι συνάδελφοι αυτών των ειδικοτήτων ότι δε θα έχουν το δικαίωμα να μετακινηθούν είτε οργανικά είτε με απόσπαση στις συγκεκριμένες σχολές, γιατί εκεί θα υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο εκπαιδευτές.