Audi quattro: Σαράντα χρόνια «φούρναρης»

Είναι, όντως, η πιο διάσημη τετρακίνηση στην αυτοκινητοβιομηχανία, αποτελώντας τον τεχνολογικό πυρήνα της Audi, εδώ και 40 χρόνια. Η ιστορία επιτυχίας του quattro κυμαίνεται από τα χειροκίνητα μπλοκέ διαφορικά του 1980 έως τους τρεις ηλεκτρικούς κινητήρες των νέων μοντέλων S στη γκάμα e-tron της Audi.

Τέσσερα δακτυλίδια, τέσσερις κινητήριοι τροχοί, τέσσερις δεκαετίες επιτυχιών μέσα από 40 αριθμούς, μια μικρή συλλογή γεγονότων που εκφράζουν παραστατικά την ιστορία του Quattro:

-0 συμπλέκτες και διαφορικά λειτουργούν στα Audi e-tron και e-tron Sportback. Τα αμιγώς ηλεκτρικά SUV χρησιμοποιούν ηλεκτρική τετρακίνηση, στην οποία οι ηλεκτροκινητήρες εκτελούν όλες τις λειτουργίες quattro.

-0,5 δευτερόλεπτα είναι ο χρόνος προπορείας των υπολογισμών της μονάδας ελέγχου στο quattro με τεχνολογία ultra. Ο έξυπνος έλεγχος ανοιχτού και κλειστού βρόχου λειτουργεί προβλεπτικά χάρη στους αισθητήρες υψηλής απόδοσης και στην αξιολόγηση δεδομένων. Το quattro με τεχνολογία ultra χρησιμοποιεί δύο συμπλέκτες που του επιτρέπουν να αλλάζει από μπροστινή κίνηση σε τετρακίνηση σε απειροελάχιστο χρόνο.

-3 φορές συνεχόμενα, το Audi R18 e-tron quattro κέρδισε τον 24ωρο αγώνα του Le Mans μεταξύ 2012 και 2014. Ένας V6 TDI έδινε κίνηση στους πίσω τροχούς, ενώ ένας συσσωρευτής σφονδύλου παρείχε ανάκτηση ενέργειας σε δύο ηλεκτρικούς κινητήρες στον μπροστινό άξονα. Ως αποτέλεσμα, το αγωνιστικό μονοθέσιο ήταν σε θέση να χρησιμοποιεί αυτό το προσωρινό σύστημα τετρακίνησης quattro κατά την επιτάχυνση.

-3 ηλεκτρικοί κινητήρες παρέχουν την ισχύ στο νέο Audi e-tron S και το Audi e-tron S Sportback – μια παγκόσμια πρεμιέρα σε μοντέλα μαζικής παραγωγής. Οι δύο ηλεκτρικοί κινητήρες στον πίσω άξονα καθιστούν δυνατή την ηλεκτρική κατανομή ροπής, την κατανομή της προωθητικής ισχύος σε μεμονωμένους τροχούς αριστερά και δεξιά, σύμφωνα με τις απαιτήσεις.

-3,1 δευτερόλεπτα είναι ο χρόνος που χρειαζόταν το Sport quattro S1 με τη μεσαία χειροκίνητη μετάδοση, για επιτάχυνση από 0-100 χλμ./ώρα. Το αυτοκίνητο ράλι που χρησιμοποίησε η Audi για πρώτη φορά το 1985, είχε ισχύ 476 PS από έναν πεντακύλινδρο turbo κινητήρα και ζύγιζε μόλις 1.090 κιλά.

-4 οι διαφορετικοί συμπλέκτες τετρακίνησης και άλλα τόσα τα διαφορετικά κεντρικά διαφορικά που χρησιμοποιούνται σε ολόκληρη τη γκάμα μοντέλων της Audi. Το αυτόματο μπλοκέ διαφορικό σχεδιάστηκε για τα μοντέλα με κινητήρα εμπρός, τοποθετημένο στον επιμήκη άξονα σε συνδυασμό με οκτατάχυτο tiptronic. Σε ορισμένες εκδόσεις κινητήρα, λειτουργεί με το σπορ διαφορικό στον πίσω άξονα, το οποίο κατανέμει τη ροπή κίνησης μεταξύ των τροχών ανάλογα με την κατάσταση οδήγησης. Στα μοντέλα με κατά μήκος τοποθετημένους κινητήρες, τα επτατάχυτα S tronic συνεργάζονται με το quattro με ultra τεχνολογία, η οποία χρησιμοποιεί δύο συμπλέκτες. Στα compact μοντέλα Audi με εγκάρσια τοποθετημένους κινητήρες, αναλαμβάνει ένας υδραυλικά ελεγχόμενος πολύδισκος συμπλέκτης, ο οποίος βρίσκεται στον πίσω άξονα για καλύτερη κατανομή βάρους. Το σπορ αυτοκίνητο υψηλών επιδόσεων R8 διαθέτει ελεγχόμενο πολύδισκο συμπλέκτη, αλλά σε αυτή την περίπτωση είναι τοποθετημένος στον μπροστινό άξονα.

-5 κιλά ήταν το κατά προσέγγιση βάρος του πρώτου μπλοκέ κεντρικού διαφορικού Torsen που χρησιμοποιήθηκε στο αρχικό Audi quattro, το 1986. Η βασική κατανομή ήταν 50:50 μεταξύ του εμπρός και του πίσω άξονα. Σήμερα, το μπλοκέ κεντρικό διαφορικό Torsen στα μοντέλα με διαμήκη τοποθέτηση κινητήρων ζυγίζει μόνο περίπου 3 κιλά και έχει βασική κατανομή 40% στον μπροστινό άξονα και 60% στον πίσω άξονα.

-6 λεπτά και 29 δευτερόλεπτα ήταν το προβάδισμα που ο Walter Röhrl κράτησε από τον δεύτερο στο Rally Sanremo το 1985, με το Sport quattro S1. Στον τελευταίο αγώνα της σεζόν, το βρετανικό RAC, ο Röhrl χρησιμοποίησε ένα κιβώτιο διπλού συμπλέκτη με πνευματική λειτουργία. Πρόδρομος του σημερινού S tronic, ήταν μια πραγματική παγκόσμια πρεμιέρα εκείνη την εποχή. Οι σημερινές ηλεκτρονικές δυνατότητες είναι αυτές που καθιστούν δυνατό τον υψηλό βαθμό απόδοσης και τη λειτουργικότητα του σύγχρονου κιβωτίου διπλού συμπλέκτη και την ενεργή ενσωμάτωση στο συνολικό set-up του αυτοκινήτου.

-10 λεπτά και 47,85 δευτερόλεπτα ήταν ο χρόνος με τον οποίο ο Röhrl θριάμβευσε με το Audi Sport quattro S1 στην ανάβαση του Pikes Peak, το 1987. Στο γρηγορότερο μέρος της περίπου 20 χιλιομέτρων χωμάτινης – τότε – διαδρομής, σε υψόμετρο 1435 μέτρα, με μέση κλίση 7% και 156 στροφές, η ταχύτητά του ήταν 196 χλμ/ώρα.

-11 μοίρες ήταν η γωνία διεύθυνσης που επέλεξαν οι μηχανικοί για τους πίσω τροχούς σε ένα πειραματικό σχεδιασμό τετραδιεύθυνσης, σε ένα πρωτότυπο quattro το 1984. Σήμερα, κορυφαία μοντέλα Audi όπως το RS 6 Avant εξοπλίζονται με δυναμική τετραδιεύθυνση. Σε χαμηλές ταχύτητες, οι πίσω τροχοί στρέφονται κατά μέγιστο 5 μοιρών στην αντίθετη κατεύθυνση από τους μπροστινούς, για να διευκολυνθούν οι ελιγμοί κατά τη στάθμευση, για παράδειγμα. Σε υψηλότερες ταχύτητες, στρέφονται έως και 2 μοίρες στην ίδια κατεύθυνση, προκειμένου να αυξηθεί η σταθερότητα στην αλλαγή λωρίδας, για παράδειγμα.

-12 μηχανικοί βοήθησαν τον Walter Treser, project manager, στο έργο του στην ανάπτυξη του πρώτου Audi με μόνιμη τετρακίνηση quattro, από τον Φεβρουάριο του 1977.

-23 αγώνες κέρδισαν με Audi quattro οι Michèle Mouton, Hannu Mikkola, Stig Blomqvist και Walter Röhrl στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι, από το 1981 έως το 1985. Ως αποτέλεσμα, η Audi εγκαθίδρυσε το quattro ως μοναδική τεχνική υπεροχή στα ράλι.

-32 μοντέλα S, RS και R διαθέτει σήμερα η Audi στη γκάμα της. Όλα έχουν κινητήριο σύστημα τετρακίνησης quattro ως στάνταρ.

-30 χιλιοστά του δευτερολέπτου είναι ο χρόνος που απαιτείται για την αλλαγή της ροπής στα Audi e-tron και e-tron Sportback, από τον πίσω άξονα στον μπροστινό. Ένας άνθρωπος χρειάζεται τρεις φορές περισσότερο για να ανοιγοκλείσει τα βλέφαρά του. Κανένας μηχανικός συμπλέκτης εμπλέκεται με την ηλεκτρική τετρακίνηση. Αντ’ αυτού, η ηλεκτρική ενέργεια απλά διανέμεται, με ταχύτητα αστραπής.

-40 χιλιοστά ευρύτερος είναι ο κάθε θόλος τροχών στο Audi RS 6 Avant σε σύγκριση με το A6 Avant. Οι σχεδιαστές δίνουν επιπλέον έμφαση και στην έντονη οπτική εμφάνιση του quattro.

-40:60 (εμπρός/πίσω) είναι η βασική κατανομή του μπλοκέ κεντρικού διαφορικού σε μοντέλα Audi με κινητήρες τοποθετημένους κατά το διαμήκη άξονα. Όταν είναι απαραίτητο, το κεντρικό διαφορικό μπορεί να εκτρέψει έως και 70 % της ροπής προς τα εμπρός ή έως και 85 % προς τα πίσω.

-45,3% όλων των πελατών της Audi παγκοσμίως, σχεδόν οι μισοί, επέλεξαν ένα quattro το 2019.

-Στην 75η Έκθεση Αυτοκινήτου της Γενεύης πρωτοπαρουσίασε η Audi το αρχικό quattro, στις 3 Μαρτίου 1980. Εσωτερικά στην εταιρεία, είχε τον κωδικό model 85.

-80% ήταν η κλίση του άλματος του σκι στο Kaipola της Φινλανδίας, όπου η Audi μαγνητοσκόπησε ένα θρυλικό διαφημιστικό το 1986. Ο επαγγελματίας οδηγός ράλι Harald Demuth κατέκτησε την χιονισμένη ανάβαση 47 μέτρων οδηγώντας ένα Audi 100 CS quattro.

-Περισσότερο από το 80% των περίπου 20 μοντέλων που παρουσιάζει η Audi το 2020, θα κυκλοφορήσει με τουλάχιστον μία παραλλαγή quattro.

-92,2 % όλων των αυτοκινήτων που παρέδωσε η Audi σε πελάτες στον Καναδά το 2019, είχε τετρακίνηση. Η συγκεκριμένη χώρα της Βόρειας Αμερικής έχει το υψηλότερο ποσοστό τετρακίνητων αυτοκινήτων στον κόσμο.

-Από 150 ίππους (110 kW ) στο Q2 35 TDI quattro S tronic έως και 620 ίππους (456 kW) στο supercar R8 V10, η Audi παρέχει στους πελάτες της τα πλεονεκτήματα της μόνιμης τετρακίνησης σε ολόκληρη τη γκάμα μοντέλων.

-200 ίπποι (147 kW) ήταν η ισχύς στο αρχικό quattro, πριν από 40 χρόνια, ένα νούμερο που τότε χαρακτήριζε πραγματικά ένα σπορ αυτοκίνητο. Εκείνη την εποχή, η Porsche 911 SC διέθετε μόλις 4 ίππους επιπλέον.

-720 ίπποι (530 kW) περίπου ήταν η ισχύς του πεντακύλινδρου υπερτροφοδοτούμενου κινητήρα στο Audi 90 quattro, το οποίο συμμετείχε στη σειρά IMSA GTO το 1989 - ο 2.2 λίτρων κινητήρας παρήγαγε 329 PS ανά λίτρο. Οι οδηγοί, Hurley Haywood και Hans-Joachim Stuck, κέρδισαν σχεδόν ένα στους δύο αγώνες στη σειρά της Βόρειας Αμερικής. Η Audi εκμεταλλεύτηκε πλήρως τους τεχνικούς κανονισμούς της σειράς IMSA: Ένα σωληνωτό πλαίσιο υποστήριζε το πολύ φαρδύ πλαστικό αμάξωμα, ενώ τα ελαστικά είχαν πλάτος έως και 360 χιλιοστά.

-Μέχρι και 973 Nm ροπής παράγονται από τους τρεις ηλεκτρικούς κινητήρες των Audi e-tron S και Audi e-tron S Sportback. Τα δύο αμιγώς ηλεκτρικά SUV έχουν συνδυασμένη ισχύ 370 kW (507 PS).

-1976-1977, η χρονιά στην οποία οι μηχανικοί της Audi συνέλαβαν το concept του quattro. Εκείνη τη χρονιά, μια σειρά χειμερινών test drives στη Σκανδιναβία, στην οποία συμμετείχε και ένα Volkswagen Iltis, γέννησαν την ιδέα. Στους χιονισμένους δρόμους, το στρατιωτικό όχημα παντός εδάφους που είχε εξελιχθεί στην Audi παρουσίασε εντυπωσιακά τις δυνατότητες της τετρακίνησης.

-1981, η χρονιά που η Audi μπήκε επίσημα στη σκηνή των ράλι για πρώτη φορά με το quattro. Τελειώνοντας περίπου 21 λεπτά μπροστά από τα υπόλοιπα αγωνιστικά αυτοκίνητα, ο Franz Wittmann κέρδισε το Ράλι Jänner στην Αυστρία, το οποίο προσμετρούσε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλι. Ο τοπικός ήρωας θριάμβευσε και στις 31 ειδικές δοκιμές. Πριν από αυτό, το Νοέμβριο του 1980, ένα quattro είχε χρησιμοποιηθεί στο Rally Algarve της Πορτογαλίας, ως ένα μη ομολογκαρισμένο αλλά χρονομετρημένο αυτοκίνητο, με τεράστια επιτυχία.

-Το 1984 ήταν η πιο επιτυχημένη χρονιά για την Audi και τους οδηγούς της με quattro, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι. Έκαναν το νταμπλ, κατακτώντας με τον τίτλο των κατασκευαστών αλλά και των οδηγών, με τον Stig Blomqvist.

Το 1988, το Audi 200 συμμετείχε στη σειρά TransAm στην Αμερική. Και εδώ, η μάρκα με τα τέσσερα δακτυλίδια κατέκτησε τους τίτλους κατασκευαστών και οδηγών στην πρώτη της προσπάθεια. Η αρχή του quattro απέδειξε την ανωτερότητά του και στην αγωνιστική πίστα.

-1994, η χρονιά που η Audi λάνσαρε στην αγορά το RS 2 Avant, το πρώτο μοντέλο RS. Η κίνηση quattro ενσωμάτωνε ένα ηλεκτρομηχανικά ενεργοποιούμενο μπλοκέ διαφορικό στον πίσω άξονα.

-Το 1999, η Audi παρουσίασε το κινητήριο σύστημα quattro στην premium compact κατηγορία, λανσάροντάς το για πρώτη φορά στο A3 1,8 T με 150 PS (110 kW).

-Το 2005, η Audi παρουσίασε ένα RS 4 με το πρώτο κεντρικό διαφορικό με ασύμμετρη, δυναμική κατανομή ροπής. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα, σε πιο εξελιγμένη μορφή. Η ασύμμετρη, δυναμική κατανομή ροπής που προσφέρει, οδηγεί σε σπορ συμπεριφορά, με έμφαση στην πίσω κίνηση.

-2007, η χρονιά που πρωτοκυκλοφόρησε το σπορ αυτοκίνητο υψηλών επιδόσεων Audi R8. Η τετρακίνηση quattro ήταν ειδικά εξελιγμένη για αυτό: ένας άξονας καρντάν ξεκινούσε από το κιβώτιο ταχυτήτων στο πίσω μέρος και κατέληγε σε έναν ιξώδη σύνδεσμο στον μπροστινό άξονα. Στην τρέχουσα γενιά του, το R8 χρησιμοποιεί τη λύση του πολύδισκου συμπλέκτη.

-Το 2019, ο πρωταθλητής αγώνων ράλι και πίστας, Mattias Ekström, ανέβηκε οδηγώντας τη χιονισμένη πίστα σκι του “Streif”, στο διάσημο Kitzbühel. Σε ένα Audi e-tron quattro με τρεις ηλεκτρικούς κινητήρες, οδήγησε σε ανωφέρεια με κλίση έως και 85 %.

-2.100 Nm είναι κατά προσέγγιση η ροπή που παράγεται στους πίσω τροχούς στα αμιγώς ηλεκτρικά Audi e-tron S και e-tron S Sportback, όταν στρίβουν με ταχύτητα. Καθένας από τους δύο πίσω ηλεκτρικούς κινητήρες οδηγεί έναν τροχό. Συνήθως, ο τροχός στο εξωτερικό της καμπύλης λαμβάνει σημαντικά μεγαλύτερη ροπή από τον με λιγότερο φορτίο εσωτερικό τροχό, λόγω της μεγαλύτερης πρόσφυσης του. Αυτό αυξάνει σημαντικά τη δυναμική οδήγηση και την ταχύτητα που μπορεί να στρίψει το αυτοκίνητο.

-11.452 μονάδες του αρχικού quattro κατασκευάστηκαν μεταξύ 1980 και 1991. Ο αρχικός προγραμματισμός ήταν για μόνο 400.

-49.900 γερμανικά μάρκα (25.590 €) ήταν η βασική τιμή του αρχικού Audi quattro κατά την κυκλοφορία του στην αγορά, το 1980. Η Porsche προσέφερε την 911 SC στην ίδια τιμή.

-486.000 ευρώ ήταν η τιμή που πλήρωσε ένας συλλέκτης για το Audi Sport quattro, σε δημοπρασία στο Λονδίνο, το 2016. Κατασκευάστηκαν μόνο 214 μονάδες αυτού του super-quattro με 306 PS (225 kW). Κατά την κυκλοφορία του το 1984, κόστιζε 195.000 γερμανικά μάρκα (100.000 €).

-804.224 είναι ο αριθμός των μοντέλων quattro που παρήγαγε παγκοσμίως η Audi το 2019, εκ των οποίων 258.765 κατασκευάστηκαν στη Γερμανία.

-11 εκατομμύρια αυτοκίνητα περίπου, έχουν κατασκευαστεί από τη μάρκα με τα τέσσερα δαχτυλίδια με τετρακίνηση quattro, από το 1980 μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου 2020.