Στον πόλεμο, πρέπει να είσαι είτε με τη μια πλευρά είτε με την άλλη. Σήμερα, όμως, για ένα μεγάλο μέρος των Ευρωπαίων μια τέτοια επιλογή είναι αδύνατη. Κι αυτό, γράφει ο Γάλλος κοινωνιολόγος Αλέν Τουρέν στη Le Monde, οφείλεται στο ότι θεωρούμε πως εμπλεκόμαστε όχι σε μια μάχη, αλλά σε δύο.
Η μία μάχη είναι ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας, ο οποίος πρέπει να είναι εξίσου βίαιος και αποφασιστικός με τις τρομοκρατικές επιθέσεις. Εκείνοι που καταδικάζουν την επέμβαση στο Αφγανιστάν, απορρίπτοντας ταυτόχρονα την τρομοκρατία είναι υποκριτές, γιατί ο σημερινός εχθρός αντιτάσσεται σε όλες μας τις αξίες.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι τελείως διαφορετικού χαρακτήρα. Από τότε που κατέρρευσε το σοβιετικό σύστημα, κυριαρχεί σε ολόκληρο τον κόσμο μια χρηματοπιστωτική οικονομία, ανεξάρτητη από την οικονομία της παραγωγής και της κατανάλωσης, που συνοδεύεται από την καταστροφή των κυριοτέρων πολιτικών θεσμών: των κοινοβουλίων, των συνδικάτων, των κοινωνικών νόμων, ακόμη και των συζητήσεων μεταξύ των διανοουμένων.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, σημειώνει ο Τουρέν, αυξάνεται το χάσμα ανάμεσα στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την απάθεια των κυβερνήσεων και των εθνών. Μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, είναι αναγκαίο να πάρουμε μια θέση το ίδιο καθαρή με τη θέση μας απέναντι στις τρομοκρατικές επιθέσεις. Καθώς μάλιστα η εξουσία αυτών των παγκόσμιων δικτύων συγχέεται με την ηγεμονική εξουσία των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέπει να αντιταχθούμε στην καταστροφή των κοινωνικών αιτημάτων και των πολιτικών δυνάμεων.
Η κριτική της τάξης –ή της αταξίας– που χαρακτήρισε ολόκληρη την περίοδο από την πτώση του Τείχους μέχρι την πτώση των Διδύμων Πύργων πρέπει να είναι ριζοσπαστική και να έχει στόχο τον τερματισμό της χρηματοπιστωτικής εξουσίας.
Υπάρχει έτσι μια σαφής αντίθεση ανάμεσα στην απάντηση που πρέπει να δοθεί στην τρομοκρατία και στη δράση που πρέπει να αναληφθεί εναντίον του ακραίου καπιταλισμού της τελευταίας δεκαετίας.
Πολλοί θα αναρωτηθούν: μα τα δύο προβλήματα δεν είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους; Η αυξανόμενη ανισότητα και η φτώχεια δεν είναι ακριβώς οι παράγοντες που οδηγούν σε εξεγέρσεις, και εν τέλει σε τρομοκρατικές επιθέσεις;
Η απάντηση είναι απλή. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας δεν είναι συνώνυμη με την καταστροφή του Αφγανιστάν, αλλά με την εξουδετέρωση των Ταλιμπάν και της Αλ-Κάιντα, οι οποίοι δεν κινούνται από τη φτώχεια αλλά από έναν ακραίο θρησκευτικό φανατισμό.
Ο Μπιν Λάντεν ανήκει, περισσότερο απ' όλους μας, στα καπιταλιστικά δίκτυα που προσπαθεί να καταστρέψει για λόγους θρησκευτικούς και πολιτικούς, όχι οικονομικούς.
Αν όμως δεχθούμε τον διαχωρισμό των δύο προβλημάτων, μήπως παγιδευόμαστε σε μια αντίφαση μεταξύ των δύο στόχων; Οχι, γιατί η καταστροφή της τρομοκρατίας πρέπει να είναι ταχεία, ακόμη κι αν είναι δύσκολο να δοθεί μια πολιτική λύση στο Αφγανιστάν μετά την καταστροφή των Ταλιμπάν, ενώ η ανατροπή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά με πολιτικά και κοινωνικά κινήματα μεγάλου εύρους και μακράς διαρκείας.
Ο κύριος αυριανός μας στόχος πρέπει να είναι η μάχη κατά του άγριου καπιταλισμού. Ο σημερινός μας στόχος, όμως, πρέπει να είναι τα δίκτυα της τρομοκρατίας. Το κοινό σημείο ανάμεσα στις δύο αυτές μάχες είναι ότι πρέπει να διεξαχθούν σε πλανητικό επίπεδο. Σε αυτό το επίπεδο πρέπει να ανυψωθεί η πολιτική μας ζωή, καταλήγει ο Τουρέν.