Να ξεκινήσουμε με κάποιες παραδοχές που σίγουρα δεν είναι ευχάριστες, αλλά είναι η πραγματικότητα. Ο τουρισμός το 2021 δεν πρόκειται να επιστρέψει διά μαγείας εκεί που ήταν στην προ κορονοϊού εποχή. Χρειάζεται χρόνο και συγκεκριμένο σχέδιο για να ανατρέψουμε σταδιακά την αρνητική κατάσταση που διαμορφώθηκε στο τουριστικό προϊόν από την επέλαση της πανδημίας, η οποία ενεργοποιεί ένα πανίσχυρο ανθρώπινο συναίσθημα: τον φόβο.
Του Απόστολου Τζιτζικώστα*
Να ξεκινήσουμε με κάποιες παραδοχές που σίγουρα δεν είναι ευχάριστες, αλλά είναι η πραγματικότητα. Ο τουρισμός το 2021 δεν πρόκειται να επιστρέψει διά μαγείας εκεί που ήταν στην προ κορονοϊού εποχή. Χρειάζεται χρόνο και συγκεκριμένο σχέδιο για να ανατρέψουμε σταδιακά την αρνητική κατάσταση που διαμορφώθηκε στο τουριστικό προϊόν από την επέλαση της πανδημίας, η οποία ενεργοποιεί ένα πανίσχυρο ανθρώπινο συναίσθημα: τον φόβο. Συνεπώς η πρότασή μου, την οποία έχω θέσει και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειών, είναι πως αν δεν υπάρξει ένα συνολικό και κοινό σχέδιο μεταξύ των Κρατών - Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε να αρθούν σταδιακά οι φόβοι των πολιτών για τις μετακινήσεις, τότε δεν θα επιστρέψουμε τόσο σύντομα όσο πιστεύουμε στην κανονικότητα που υπήρχε προ του κορονοϊού.
Για να υπάρξει κοινή και συντονισμένη λύση από την Ε.Ε., υπάρχει ισχυρό κοινό όφελος. Και εξηγώ: ο τουρισμός αποτελεί το 10% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δημιουργεί συνολικά πάνω από το 12% των θέσεων εργασίας. Επίσης, ο τουρισμός φέρνει έσοδα σχεδόν μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ στα Κράτη - Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η απειλή για τον τουρισμό δεν είναι «μία ακόμα απειλή», αλλά ένα κομβικό ζήτημα για την Ευρώπη, που εάν δεν αντιμετωπιστεί συλλογικά και με μεγάλη μεθοδικότητα, τότε θα εξελιχθεί σε ακόμα μεγαλύτερο και κυρίως χρόνιο πρόβλημα. Χρειάζεται, λοιπόν, ουσιαστική ενίσχυση του κλάδου και των τουριστικών επιχειρήσεων, στήριξη των εργαζομένων και των θέσεων εργασίας, και κοινοί ξεκάθαροι κανόνες ώστε οι ταξιδιώτες να έχουν έναν σαφή οδικό χάρτη στα χέρια τους που θα τους προσφέρει ασφάλεια πριν ταξιδέψουν.
Ειδικότερα τώρα στη χώρα μας, ο τουρισμός αποτελεί ακόμα μεγαλύτερο κεφάλαιο, καθώς αντικατοπτρίζει σχεδόν του 20% του εθνικού εισοδήματος και δημιουργεί κάθε χρόνο χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε μακροπρόθεσμα στις νέες προκλήσεις και να καταφέρουμε να επανέλθουμε κάποια στιγμή στα επίπεδα του 2019, θεωρώ πως πρέπει να κινηθούμε πάνω σε δύο κεντρικούς άξονες: Πρώτον, να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο την καλή, παρά τις δυσκολίες και τις διακυμάνσεις, εικόνα που έχει παρουσιάσει η Ελλάδα από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα. Παρά τη σαφή επιδείνωση της κατάστασης σε όλη τη χώρα και ειδικά στα αστικά κέντρα, η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις καλύτερες επιδημιολογικά χώρες, έχοντας θετικό συνολικά πρόσημο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Εάν αυτή η κατάσταση δεν αλλάξει προς το χειρότερο, κάτι που είναι στο χέρι όλων μας, θεωρώ πως θα πρέπει να αποτελεί σημαία μας εν όψει της τουριστικής σεζόν του 2021, καθώς αποτελεί το συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Για να καταφέρουμε κάτι τέτοιο, τονίζω πως το μείζον είναι να μη μας ξεφύγει ο έλεγχος της πανδημίας, ώστε την ερχόμενη σεζόν να μπορέσουμε να δρέψουμε τους καρπούς των κόπων μας. Ο δεύτερος άξονας αφορά τον δωδεκάμηνο τουρισμό. Η επέκταση της τουριστικής περιόδου, ο τουρισμός 365 ημέρες τον χρόνο, είναι ο σταθερός στόχος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και πρέπει να είναι στόχος όλης της χώρας.
Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε απλό να φτάσουμε άμεσα ξανά στα δεδομένα προ κορονοϊού και στα 30 εκατομμύρια τουριστών που είχαμε το 2019. Τώρα όμως είναι η ευκαιρία να εξελίξουμε και να διευρύνουμε το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας, να προσεγγίσουμε νέες αγορές - στόχους, να αναπτύξουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, να αξιοποιήσουμε τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου. Ο ρόλος των Περιφερειών στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού της χώρας για τον τουρισμό είναι κομβικός και για το 2021, που πρέπει να πετύχουμε την ανάκαμψη, αλλά και για τα επόμενα χρόνια, που ο στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει τουριστικός προορισμός όλο τον χρόνο.