Από την αρχή της πανδημίας, εκτιμήθηκε ότι η φετινή τουριστική χρονιά θα είναι πρωτόγνωρη για την Ελλάδα. Ο τουρισμός, ουσιαστικά, ξεκίνησε από μηδενική βάση, με την προσδοκία για ό,τι καλύτερο. Στην αρχή, υπήρχε η πρόβλεψη ότι τα έσοδα μπορούν να κυμανθούν μεταξύ 4 και 5 δισ. ευρώ.
Του Γιάννη Ρέτσου*
Από την αρχή της πανδημίας, εκτιμήθηκε ότι η φετινή τουριστική χρονιά θα είναι πρωτόγνωρη για την Ελλάδα.
Ο τουρισμός, ουσιαστικά, ξεκίνησε από μηδενική βάση, με την προσδοκία για ό,τι καλύτερο. Στην αρχή, υπήρχε η πρόβλεψη ότι τα έσοδα μπορούν να κυμανθούν μεταξύ 4 και 5 δισ. ευρώ. Τελικώς η εξέλιξη των πραγμάτων ήταν λίγο χειρότερη, διότι τα δεδομένα της πανδημίας διαφοροποιήθηκαν σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Αναμένετο επιδείνωση από το φθινόπωρο και μετά, όμως η έξαρση κρουσμάτων σε όλες τις χώρες ξεκίνησε από τον Ιούλιο. Αυτό οδήγησε στο να κλείνουν αγορές σταδιακά, αντί να ανοίγουν. Οπότε τώρα υπολογίζεται ότι τα φετινά έσοδα του εισερχόμενου τουρισμού θα είναι γύρω στα 3,5 δισ., σε σχέση με τα 18,5 δισ. που καταγράφηκαν το 2019.
Οι δυσκολίες ήταν μεγαλύτερες στους μεγαλύτερους προορισμούς, οι οποίοι δέχονται περισσότερο μαζικό τουρισμό και συνεργάζονται με Τour Οperators. Προορισμοί μικρότεροι, οι οποίοι βασίζονταν περισσότερο σε Έλληνες, είναι αυτοί οι οποίοι έδειξαν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Τα ξενοδοχεία εφάρμοσαν από την αρχή όλα τα μέτρα τα οποία έπρεπε να υιοθετήσουν προκειμένου να είναι συμβατά με τη νομοθεσία αλλά και το πιο σημαντικό απ’ όλα, ο πελάτης και ο εργαζόμενος να αισθάνεται ασφαλής. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι αυτά τα μέτρα δεν πρόκειται να φύγουν από τη μία στιγμή στην άλλη. Με δεδομένο ότι και του χρόνου το καλοκαίρι θα λειτουργήσουμε με κάποιας μορφής υγειονομικά μέτρα, έγινε αυτή η πρώτη δοκιμασία και τα ξενοδοχεία συμμορφώθηκαν.
Aπό τις αρχές Μαρτίου, πριν ακόμα συνειδητοποιήσουμε όλοι στην Ελλάδα το μέγεθος των επιπτώσεων, καταθέσαμε τις προτάσεις μας και η κυβέρνηση έλαβε μέτρα για να κρατηθεί όρθιος ο τουρισμός. Σε μία τέτοια πρωτοφανή κατάσταση, προφανώς τίποτα δεν φαίνεται αρκετό, διότι όταν ξαφνικά από τη μία χρονιά στην άλλη τα έσοδα συρρικνώνονται σε τέτοιο βαθμό, ό,τι μέτρα και να ληφθούν φαίνονται ανεπαρκή. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι έχει γίνει σωστή δουλειά στα θέματα της αντιμετώπισης της αγοράς εργασίας και της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Και βέβαια συνεχίζουμε, να καταθέτουμε προτάσεις, να είμαστε σε διάλογο με την κυβέρνηση και να βλέπουμε με ικανοποίηση ότι η πλειοψηφία των προτάσεών μας γίνονται αποδεκτές.
Στο πλαίσιο αυτό, σε θετική κατεύθυνση κινήθηκαν και τα μέτρα για την οικονομία που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στο «Thessaloniki Helexpo Forum». Μείωση εισφορών, παράταση αναστολών και Συν-Εργασία, επιστρεπτέα προκαταβολή, υπεραποσβέσεις για ψηφιακές και «πράσινες» επενδύσεις, κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης στα χαμηλά εισοδήματα, παράταση μειωμένου ΦΠΑ στη μεταφορά και στην εστίαση αποτελούν τόνωση στη δύσκολη συγκυρία που διανύουμε και θα έχουμε μπροστά μας και τα επόμενα δύο τρίμηνα τουλάχιστον. Ιδιαίτερα σημαντικό θα είναι να συμπεριληφθεί στα μέτρα και η μείωση του ΦΠΑ στη διαμονή για όλο το 2021, ως ανταγωνιστικό εργαλείο προσέλκυσης πελατείας. Εάν το 2021 βελτιωθούν τα δεδομένα της πανδημίας, οι μεγάλοι ανταγωνιστές του Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία, Τουρκία) θα ανακάμψουν με τεράστιο πλεονέκτημα σε φορολογικούς συντελεστές έναντι της Ελλάδας.