Οι επιπτώσεις της επιδημίας του Covid-19 στον εφοδιασμό των πλοίων

Του Νίκου Μαυρίκου*

Από τον Μάρτιο βιώνουμε μια περίοδο όπου ο Covid-19 άλλαξε αυτό που γνωρίζαμε για τον κόσμο και την κανονικότητά μας. Βρήκε κοινωνίες, επιχειρήσεις απροετοίμαστες και ο κόσμος απλός θεατής σε μια παγκόσμια πρωτοφανή υγειονομική κρίση.

Ο τουρισμός είναι από τους πρώτους τομείς που επλήγη με μεγάλη ταχύτητα και ένταση και θα εξακολουθήσει να δοκιμάζεται σκληρά.

Τα μέτρα που λήφθηκαν στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες χώρες για τον περιορισμό της επιδημίας του κορονοϊού, όπως είναι ο περιορισμός προσέγγισης κρουαζιερόπλοιων, η παύση μετακίνησης επιβατών με πλοία ferry boat (Πάτρα - Ιταλία), ο περιορισμός μετακίνησης προσώπων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, έχουν προκαλέσει σημαντικές, αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο εφοδιασμού πλοίων.

Οι ως άνω περιορισμοί έχουν άμεσες επιπτώσεις ιδιαίτερα στον τομέα των τροφίμων, τα οποία -ως γνωστόν- είναι ευπαθή και έχουν περιορισμένη διάρκεια διατήρησης, με συνέπεια να κινδυνεύουν να λήξουν σημαντικές ποσότητες προϊόντων κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων κ.λπ.

Οι επιχειρήσεις εφοδιασμού πλοίων, αν και προσπαθούν με κάθε τρόπο να αντιμετωπίσουν στο μέτρο του δυνατού τις ως άνω επιπτώσεις και να συγκρατήσουν σταθερή την απασχόληση του εργατικού δυναμικού, αυτό δεν είναι εφικτό, καθώς από τη μια σημαντικό μέρος της  πελατειακής τους βάσης είναι ανενεργό και από την άλλη κινδυνεύουν να λήξουν τα προϊόντα στις αποθήκες τους.

Σε επιδημιολογικό επίπεδο, πάντως, η μέχρι στιγμής εξέλιξη στην Ελλάδα είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι στους βασικούς ανταγωνιστές της στον τουρισμό, όπως είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία, η Ιταλία.

Το βασικότερο ερώτημα ωστόσο είναι το πότε θα αντιμετωπιστεί η πανδημία από υγειονομική άποψη (εμβόλιο ή και θεραπεία) σε επαρκή βαθμό, ώστε οι πολίτες ανά τον κόσμο να αισθανθούν ξανά ασφαλείς να ταξιδέψουν. 

Τα μέτρα του κορονοϊού είναι πρόσθετο πλήγμα

Το πλήγμα του κορονοϊού είναι πρόσθετο στα πλήγματα που έχει δεχτεί  ο κλάδος του εφοδιασμού πλοίων τα τελευταία 20 χρόνια από τα νομοθετικά και διοικητικά εμπόδια που μείωσαν αισθητά την ανταγωνιστικότητα του κλάδου σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, δημιουργώντας ένα άνισο επιχειρηματικό περιβάλλον, αφού στα άλλα κράτη-μέλη απαλλάσσονται από δασμό ΕΦΚ και ΦΠΑ όλες οι παραδόσεις που γίνονται προς πλοία που αποπλέουν για το εξωτερικό.

Ενώ στη χώρα μας δεν ισχύουν τα ίδια:

• Για επαγγελματικά τουριστικά πλοία γραμμών εξωτερικού
• Αλιευτικά πλοία που αλιεύουν σε διεθνή ύδατα
• Πολεμικά πλοία που ανήκουν σε χώρες εκτός ΝΑΤΟ τα οποία αναχωρούν για λιμάνι εκτός της  χώρας
• Η κατάργηση της απαλλαγής από ΦΠΑ και ΕΦΚ για εφοδιασμό πλοίων όταν η πώληση γίνεται σε φορέα του πλοίου που εκμεταλλεύεται, κατά παραχώρηση του πλοιοκτήτη, μέρη του πλοίου για σίτιση ή ψυχαγωγία του πληρώματος και των επιβατών (εστιατόρια, μπαρ). Παρά την έκδοση της απόφασης 526/2013 του Δικαστηρίου της Ε.Ε με την οποία παρέχεται η δυνατότητα σε πωλήσεις για απαλλαγή σε αυτές τις περιπτώσεις, με την αριθ. Ε 2088/15-6-2020 περιορίστηκε αυθαίρετα το πεδίο εφαρμογής της ως άνω απόφασης ΔΕΕ και της ερμηνείας που δόθηκε από την επιτροπή ΦΠΑ μόνο:
  • Στα καύσιμα και λιπαντικά
  • Στους μεσάζοντες που είναι εγκατεστημένοι εκτός Ελλάδας.
• Για τα μη ενωσιακά εμπορεύματα που προορίζονται για εξοπλισμό και εφοπλισμό πλοίων εφαρμόζονται διπλές διαδικασίες: μία εισαγωγής, για να τεθούν τα εφόδια σε καθεστώς Ειδικού Προορισμού, και μία εξαγωγής, για να παραδοθούν σε πλοία, ενώ σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και όπως ισχύει σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., προβλέπεται μόνο η διαδικασία της επανεξαγωγής.

Αποτέλεσμα των άνω αδικαιολόγητων περιορισμών είναι να περιορίζεται η δυνατότητα εφοδιασμού πλοίων στην Ελλάδα και να εκτρέπεται αυτή η δραστηριότητα σε άλλα κράτη μέλη ή τρίτες χώρες που επιτρέπουν τον εφοδιασμό πλοίων με απαλλαγή από τις φορολογικές επιβαρύνσεις χωρίς αυτούς τους περιορισμούς.

Οφείλω να αναγνωρίσω ότι η κυβέρνηση πέραν των άμεσων δραστικών μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων και την ενίσχυση ρευστότητας ειδικά για τον κλάδο μας έχει ήδη συμπεριλάβει στο νομοσχέδιο «Φορολογικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακήςδιαδικασίας της ελληνικής οικονομίας» (που έχει ήδη αναρτηθεί στη διαβούλευση) ευνοϊκές διατάξεις που ικανοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα δίκαια και νόμιμα αιτήματά μας και τίθενται οι βάσεις για ένα νέο ξεκίνημα του κλάδου της οικονομίας στον οποίο αναπτύσσεται η εξωστρεφής δραστηριότητα εφοδιασμού πλοίων.