Μόλις πριν από λίγους μήνες ορισμένοι επιστήμονες ήλπιζαν ότι οι καλοκαιρινές συνθήκες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να μπει φρένο στην μετάδοση του νέου κορωνοϊού. Μελέτες είχαν δείξει ότι το ηλιακό φως μπορεί να απενεργοποιήσει τον ιό σε επιφάνειες και στον αέρα, ενώ μια έρευνα διαπίστωσε ότι ο ιός εξασθενεί πολύ πιο γρήγορα σε θερμές θερμοκρασίες από ό, τι σε ψυχρές. Η εμπειρία από άλλους κορωνοϊούς έδειχνε κάτι ανάλογο. Τι συνέβη λοιπόν και έχουμε επιτάχυνση της εξάπλωσης αντί για επιβράδυνση; Οι επιστήμονες προσδιορίζουν τρεις κύριους λόγους.
Μόλις πριν από λίγους μήνες ορισμένοι επιστήμονες ήλπιζαν ότι οι καλοκαιρινές συνθήκες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να μπει φρένο στην μετάδοση του νέου κορωνοϊού. Μελέτες έχουν δείξει ότι το ηλιακό φως μπορεί να απενεργοποιήσει τον ιό σε επιφάνειες και στον αέρα, ενώ μια μελέτη διαπίστωσε ότι ο ιός εξασθενεί πολύ πιο γρήγορα σε θερμότερες θερμοκρασίες από ό, τι σε δροσερές. Άλλοι κορωνοϊοί εξάλλου που «κυκλοφορούν» στον πληθυσμό εδώ και χρόνια τείνουν να κορυφώνονται σε πιο ψυχρούς μήνες και να υποχωρούν το καλοκαίρι.
Με βάση όλα αυτά υπήρχε η προσδοκία ότι η καλοκαιρινή ζέστη και υγρασία θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εξάπλωση του Covid-19. Αντ'αυτού βλέπουμε πως σε πολλά μέρη του πλανήτη η εξάπλωση του ιού επιταχύνεται. Οι ΗΠΑ είναι από τις πλέον ενδεικτικές περιπτώσεις, ενώ και σε αρκετές χώρες των Βαλκανίων φαίνεται να έχουμε επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal υπάρχουν τρεις πιθανοί λόγοι για την εξέλιξη αυτή. Και αυτοί έχουν να κάνουν με τα τρέχοντα επίπεδα ανοσίας στον πληθυσμό, τον τρόπο μετάδοσης του ιού και τη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Η ανοσία στον Covid-19 στον πληθυσμό είναι ακόμη εξαιρετικά χαμηλή, τονίζουν οι ειδικοί, γεγονός που προσφέρει στον ιό πολλές ευκαιρίες εξάπλωσης. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science τον Μάιο, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα μοντέλο για να δουν πώς οι εποχιακές αλλαγές στο κλίμα μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το Covid-19 εξαπλώνεται σε πόλεις στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο.
Αντί να «τρέξουν» το μοντέλο με βάση τα περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα στο SARS-CoV-2, οι ερευνητές εξέτασαν πώς συμπεριφέρθηκαν άλλοι ιοί μακράς κυκλοφορίας σε διάφορες κλιματικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων δύο κοροναϊών που είναι γνωστό ότι προκαλούν κοινό κρυολόγημα. Αφού χρησιμοποίησαν το μοντέλο τους σε αρκετά διαφορετικά σενάρια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εποχιακές αλλαγές στο κλίμα έγιναν σημαντικός παράγοντας για τον περιορισμό της ιογενούς εξάπλωσης μόνο αφού μεγάλο μέρος του πληθυσμού είχε αποκτήσει ανοσία στον ιό.
Παρόλο που τουλάχιστον μία μελέτη έχει δείξει ότι το ηλιακό φως μπορεί να απενεργοποιήσει τον ιό σε μολυσμένες επιφάνειες, οι επιστήμονες δήλωσαν ότι δεν είναι συνηθισμένο να μεταδίδεται ο Covid-19 με αυτόν τον τρόπο. Τα αναπνευστικά σταγονίδια είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης: Όταν ένα άρρωστο άτομο βήχει, φτερνίζεται ή μιλάει, αποβάλλει μεγάλα σταγονίδια υγρού που μπορούν να μεταφέρουν ιό σε κάποιον άλλο.
Αυτό με τη σειρά του αναδεικνύει τον πιο σημαντικό παράγοντα όλων: Την ανθρώπινη συμπεριφορά. Ο ιός τείνει να εξαπλώνεται καλύτερα κατά τη διάρκεια των αλληλεπιδράσεων από κοντά σε άτομο για παρατεταμένες περιόδους, ανέφεραν, ειδικά σε πολυσύχναστες εκδηλώσεις, σε περιοχές με χαμηλό εξαερισμό και σε μέρη όπου οι άνθρωποι μιλούν δυνατά, φωνάζουν ή ακόμα και τραγουδούν.
Για τον περιορισμό της μετάδοσης, οι ειδικοί της δημόσιας υγείας ανέφεραν ότι οι άνθρωποι πρέπει να προσπαθήσουν να αποφύγουν να περνούν παρατεταμένες περιόδους σε τέτοια μέρη. Πρέπει δε να φορούν, να τηρούν απόσταση περίπου 2 μέτρων και να μην ξεχνούν την υγιεινή των χεριών.