Πέρασαν 25 χρόνια από τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα. Οι υπαίτιοι τιμωρήθηκαν, αλλά οι πληγές δεν έκλεισαν, λέει στην DW ο Σερζ Μπράμερτς, εισαγγελέας του Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY).
Από την έντυπη έκδοση
Πέρασαν 25 χρόνια από τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα. Οι υπαίτιοι τιμωρήθηκαν, αλλά οι πληγές δεν έκλεισαν, λέει στην DW ο Σερζ Μπράμερτς, εισαγγελέας του Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY).
Ήταν καλοκαίρι του 1995, στο απόγειο του εμφυλίου πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, όταν σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Ράντκο Μλάντιτς πολιόρκησαν και κατέλαβαν την πόλη Σρεμπρένιτσα, την οποία τα Ηνωμένα Έθνη είχαν χαρακτηρίσει «ασφαλή περιοχή». Ακολούθησε σφαγή. Περίπου 8.000 άμαχοι άνδρες εκτελέστηκαν σε λίγες ώρες. Ήταν το πιο αποτρόπαιο έγκλημα πολέμου στη γηραιά ήπειρο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) προσπάθησε να αποδώσει ευθύνες σε πολιτικούς, στρατηγούς και όσους άλλους ενέχονται στη σφαγή της Σρεμπρένιτσα, καθώς και σε άλλα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Ο Σερζ Μπράμερτς είχε διατελέσει γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου επί δεκαετία. Μιλώντας στην Deutsche Welle κάνει τον απολογισμό του, αλλά προσπαθεί να απαντήσει και σε ένα καίριο ερώτημα: Ήρθε η ώρα να συμφιλιωθούν οι αντίπαλες εθνοτικές ομάδες; «Η αλήθεια είναι, δυστυχώς, πως σήμερα βρισκόμαστε ακόμη πιο μακριά από τη συμφιλίωση απ’ ό,τι προ δεκαετίας» λέει ο Βέλγος δικαστής. «Βλέπουμε κάποιους να εξιδανικεύουν τα εγκλήματα πολέμου ή να μη δέχονται καν ότι έχουν συντελεστεί εγκλήματα». Η απάντηση προκαλεί αίσθηση. 10.000 ημέρες συνεδριάσεων έχει συμπληρώσει το ICTY, 5.000 μάρτυρες έχουν καταθέσει ενώπιον των δικαστών. Γιατί τόσος κόσμος εξακολουθεί να τιμά ως ήρωες τους εγκληματίες πολέμου; «Στο Δικαστήριο είχαμε κάποιους σαν τον Ράντοβαν Κάρατζιτς που, όταν ερχόταν η σειρά τους να απολογηθούν, έλεγαν ότι δεν εκπροσωπούν τον εαυτό τους, αλλά εκπροσωπούν έναν ολόκληρο λαό, εκπροσωπούν την υπόθεση των Σέρβων ή των Κροατών ή των Βοσνίων», λέει ο Σερζ Μπράμερς.
Μόλις έναν χρόνο μετά τη σφαγή, οι ερευνητές του Δικαστηρίου είχαν εντοπίσει τους πρώτους τάφους στη Σρεμπρένιτσα. Η πληροφορία που έμελλε να επιβεβαιωθεί είναι ότι σχεδόν 8.000 άνδρες και παιδιά είχαν «εξαφανιστεί». Ωστόσο, σημειώνει ο Μπράμερτς, «χιλιάδες πτώματα είχαν μεταφερθεί από τους αρχικούς ομαδικούς τάφους σε άλλους τάφους, προκειμένου να συγκαλυφθεί το έγκλημα ή να δοθεί η εντύπωση ότι δεν ήταν τόσο μαζικό όσο όλοι νόμιζαν». Η ταυτοποίηση των θυμάτων θα απαιτούσε πολλές αναλύσεις εδάφους, αλλά και αναλύσεις DNA. Το «παρών» στις έρευνες έδωσε και ο ίδιος ο Μπράμερτς. «Η πιο συναισθηματικά φορτισμένη στιγμή ήταν σίγουρα η πρώτη μου επίσκεψη στη Σρεμπρένιτσα το 2010», λέει ο ίδιος. «Προηγουμένως είχα ήδη συναντηθεί κάποιες φορές με τις μητέρες της Σρεμπρένιτσα. Αλλά πέρασα μια ολόκληρη μέρα εκεί, δούλεψα μαζί με κάποιους επιζώντες, πήγα σε χώρους όπου έγιναν μαζικές εκτελέσεις. Πέρασα ώρες με επιζώντες, που μου έδειχναν φωτογραφίες από αγαπημένα τους πρόσωπα και έλεγαν τις ιστορίες τους. Έβλεπα τον πόνο στα μάτια τους. Ήταν η πιο συγκινητική στιγμή στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία».