Πόσο δίκαιες είναι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις;

Ας δούμε ένα πραγματικό παράδειγμα (τα στοιχεία του είναι στη διάθεσή μας) υποψηφίου της Ομάδας Προσανατολισμού των Ανθρωπιστικών Σπουδών. Ίσως να μην είναι η μέση κατάσταση, αλλά πρόκειται για υποψήφιο που συμμετέχει στη διαδικασία.

Το πρώτο εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι  αναβαθμολογήθηκε στα 3 από τα 4 μαθήματα. Δεν αναβαθμολογήθηκε μόνο στην Ιστορία, που, όμως, βρέθηκε στο όριο των 12 μονάδων. Πιστεύετε ότι είναι δίκαιο να μην αναβαθμολογείται αυτόματα τέτοια διαφορά; Ο ένας βαθμολογητής βάζει 9,6 και ο άλλος 12. Το 10,8 απέχει 1,2 μονάδες από τους αρχικούς βαθμούς. Αυτό σημαίνει ότι ο υποψήφιος έχει 300 μόρια λιγότερα, αν ο βαθμός που του άξιζε ήταν το 12 ή 300 μόρια περισσότερα αν ο βαθμός που του άξιζε ήταν το 9,8, γιατί ένας από τους δύο βαθμούς θεωρούμε ότι ήταν ο βαθμός που άξιζε στο γραπτό. Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα δεν είναι δίκαιο. Κι όμως διαφορά από 12 μόρια και κάτω θεωρείται κάτι φυσιολογικό. Δηλαδή είναι αποδεκτή διαφορά 300 μορίων από την πραγματικότητα όταν οι υποψήφιοι μένουν εκτός και για 25 μόρια.

Στα άλλα μαθήματα έγινε αυτόματη αναβαθμολόγηση. Στα Αρχαία Ελληνικά η διαφορά των δύο βαθμολογητών είναι 18%. Προφανώς πρόκειται για μεγάλο λάθος στη διόρθωση, που δεν δικαιολογείται από τη φύση του μαθήματος. Το 69 του τρίτου βαθμολογητή, που είναι πιο κοντά στο 63 του δεύτερου βαθμολογητή. Μπορούμε να συμπεράνουμε, λοιπόν ότι ο 1^ος βαθμολογητής έκανε λάθος. Ο λογικός βαθμός, που άξιζε ο υποψήφιος, θεωρώ ότι είναι ο μέσος όρος του 63 και του 69, που είναι το 66, δηλαδή 13,2, που δίνει 3300 μόρια. Ο υποψήφιος, όμως πήρε 15,4 που είναι ο μέσος όρος των δύο μεγαλύτερων βαθμών, δηλαδή του 85 και του 63, όπως ορίζει ο νόμος. Δηλαδή από το μάθημα αυτό συγκέντρωσε 3850 μόρια, 550 μόρια περισσότερα από όσα άξιζε.

Ο νόμος ορίζει ότι στην περίπτωση αναβαθμολόγησης ο τελικός βαθμός υπολογίζεται από το μέσο όρο των δύο μεγαλύτερων βαθμών. Αυτό δείχνει ότι αυτός που συνέταξε το νόμο δεν έχει καταλάβει πως λειτουργούν οι Πανελλαδικές Εξετάσεις. Αν ευνοήσεις κάποιον υποψήφιο αδικείς κάποιον άλλο, αφού πρόκειται για διαγωνισμό συμπλήρωσης θέσεων. Αν κάποιος έχει το δικαίωμα να διαλέξει τους δύο μεγαλύτερους από τους τρεις βαθμούς έχει πλεονέκτημα έναντι των άλλων υποψηφίων, άρα υπάρχει αδικία.

Στη Γλώσσα ο βαθμός του τρίτου βαθμολογητή μας δείχνει ότι μάλλον το 78 ήταν το λάθος στη βαθμολόγηση. Σ’ αυτό το μάθημα ο υποψήφιος γλύτωσε την αδικία, γιατί ο βαθμός που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα φαίνεται να είναι το 18,2.

Στην Κοινωνιολογία υπάρχει και εδώ πρόβλημα, καθώς φαίνεται ότι το δίκαιο είναι κάτι κοντά στο 60, στο 12 δηλαδή, που είναι ο μέσος όρος των δύο κοντινότερων βαθμών. Το τελικό 14,7, που μέτρησε δίνει στον υποψήφιο 675 επιπλέον μόρια εντελώς άδικα.

Ο συγκεκριμένος υποψήφιος, δηλαδή, έχει πάρει σίγουρα 675 από την Κοινωνιολογία και 550 μόρια από τα Αρχαία Ελληνικά περισσότερα από όσα άξιζε και πιθανόν άλλα 300 περισσότερα ή λιγότερα, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, από την Ιστορία που δεν αναβαθμολογήθηκε. Δηλαδή ο υποψήφιος έχει 1225 + ή -300 μόρια παραπάνω από όσα άξιζε. Από 925 έως 1525 μόρια επιπλέον. Πιστεύετε ακόμη ότι είναι δίκαιος ο τρόπος βαθμολόγησης; Στα 14.775 μόρια που συγκεντρώνει θεωρώ ότι είναι τεράστια η διαφορά.

Προφανώς δεν φταίει σε τίποτα το παιδί. Απλά οι αυτόματες διαδικασίες αναβαθμολόγησης είναι τελείως λάθος και κανείς δεν ασχολείται να τις διορθώσει.

Η κατάσταση έγινε χειρότερη φέτος. Στο μάθημα της Γλώσσας, που είναι και το περισσότερο υποκειμενικό μάθημα και λογικό είναι να έχει τις περισσότερες αναβαθμολογήσεις, το ποσοστό των γραπτών που αναβαθμολογούνται από 17,44% που ήταν από το 2009 μέχρι το 2014, μειώθηκε σε 10,57% το 2018. Φέτος με τη συνεξέταση της Γλώσσας με τη Λογοτεχνία το ποσοστό των γραπτών που οδηγήθηκαν αυτόματα στην αναβαθμολόγηση είναι αυξημένο κατά 50% σε σχέση με πέρυσι. Αυτό για μένα αποτελεί κριτήριο αποτυχία του εγχειρήματος. Το είχαμε γράψει και πριν τις εξετάσεις, ότι από αυτό θα κρινόταν η επιτυχία ή όχι της συνεξέτασης της Λογοτεχνίας με τη Γλώσσα και το συμπέρασμα είναι ότι απέτυχε, γιατί δημιουργεί τις αδικίες που περιγράψαμε παραπάνω. Δεν είμαι φιλόλογος για να μπορώ να ξέρω τι έφταιξε. Έφταιξε ο τρόπος εξέτασης ή τα συγκεκριμένα θέματα; Δεν μπορώ να γνωρίζω. Δουλειά των φιλολόγων είναι να βρουν τη λύση για να μην αδικούνται παιδιά στη διαδικασία της βαθμολογίας.