Μισό χρόνο μετά τον εντοπισμό του SARS-CoV-2 στην Κίνα, οι ερευνητές έχουν πλέον στη διάθεσή τους σημαντικά στοιχεία για τον ιό και την καταπολέμησή του. Στις αρχές Ιανουαρίου του 2020 οι κινεζικές αρχές ενημέρωναν την παγκόσμια κοινή γνώμη ότι στην πόλη Γιουχάν εξαπλώνεται ένας νέος ιός. Το πιθανότερο είναι μερικές εβδομάδες νωρίτερα να είχε προηγηθεί η μόλυνση του πρώτου ανθρώπου με τον κορωνοϊό από κάποιο σπονδυλωτό. Σε χρόνο ρεκόρ Κινέζοι επιδημιολόγοι αποκωδικοποίησαν τις γενετικές πληροφορίες του ιού. Τέλη Ιανουαρίου δημοσιοποίησαν την πρώτη ακριβή περιγραφή του κορωνοϊού, βάσει της οποίας οι ερευνητές μπορούσαν να ξεκινήσουν τις προσπάθειες αναζήτησης φαρμάκων ή ενός εμβολίου.
Μισό χρόνο μετά τον εντοπισμό του SARS-CoV-2 στην Κίνα, οι ερευνητές έχουν πλέον στη διάθεσή τους σημαντικά στοιχεία για τον ιό και την καταπολέμησή του. Στις αρχές Ιανουαρίου του 2020 οι κινεζικές αρχές ενημέρωναν την παγκόσμια κοινή γνώμη ότι στην πόλη Γιουχάν εξαπλώνεται ένας νέος ιός. Το πιθανότερο είναι μερικές εβδομάδες νωρίτερα να είχε προηγηθεί η μόλυνση του πρώτου ανθρώπου με τον κορωνοϊό από κάποιο σπονδυλωτό. Σε χρόνο ρεκόρ Κινέζοι επιδημιολόγοι αποκωδικοποίησαν τις γενετικές πληροφορίες του ιού. Τέλη Ιανουαρίου δημοσιοποίησαν την πρώτη ακριβή περιγραφή του κορωνοϊού, βάσει της οποίας οι ερευνητές μπορούσαν να ξεκινήσουν τις προσπάθειες αναζήτησης φαρμάκων ή ενός εμβολίου.
Στο μεταξύ γνωρίζουμε ότι ο κορωνοϊός εστιάζει κυρίως στο λάρυγγα και τους πνεύμονες. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης συνιστούν τα αερολύματα, τα οποία μεταδίδονται και από κλιματιστικά μηχανήματα. Ιδιαίτερα επικίνδυνοι θεωρούνται οι κλειστοί χώροι με πολλά άτομα. Προφανώς για τον λόγο αυτό τα περιοριστικά μέτρα με το προσωρινό λουκέτο σε μπαρ, εστιατόρια, καφέ, αλλά και χώρους συναυλιών αποδείχθηκαν τόσο αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού.
Σε σχεδόν όλες τις χώρες της γης καθιερώθηκε το τελευταίο διάστημα η υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας. Πολλοί γιατροί ωστόσο διερωτούνται εύλογα αν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να την χρησιμοποιούν σωστά, έτσι ώστε να διασφαλίσουν ότι δεν θα μολυνθούν από τον κορωνοϊό. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν πάντως ότι έχουν αποδειχθεί σωτήρια: το συχνό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών, η λεγόμενη κοινωνική αποστασιοποίηση και ο συστηματικός και επαρκής αερισμός κλειστών χώρων.
Παρόμοια με την «ισπανική γρίπη»
Αρχικά κυκλοφορούσε η άποψη ότι κορωνοϊός είναι μια απλή εποχική γρίπη. Στο μεταξύ όμως οι επιστήμονες κάνουν λόγο για μια πανδημία, όμοια με την «ισπανική γρίπη» του 1918. Ενδέχεται βέβαια η μόλυνση με τον ιό να μην έχει, σε κάποιες περιπτώσεις, σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία ενός ανθρώπου. Σε άλλες πάλι η ασθένεια μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για τον ασθενή. Μέχρι σήμερα ωστόσο δεν είναι σαφές ποιός απειλείται, τελικά, περισσότερο από τον κορωνοϊό. Γνωρίζουμε ωστόσο ότι στις ευπαθείς ομάδες ανήκουν διαβητικοί, καρκινοπαθείς, καθώς και άνθρωποι με νεφρική ανεπάρκεια, κίρρωση του ήπατος ή προβλήματα στο κυκλοφορικό. Κανείς όμως δεν είναι αλώβητος από τον κορωνοϊό.
Ελαφριές μορφές της ασθένειας ενδέχεται να έχουν συμπτώματα που θυμίζουν γρίπη. Συνήθως οι ασθενείς παρουσιάζουν πόνους στο λάρυγγα, δύσπνοια και απώλεια όσφρησης και γεύσης. Στις σοβαρές μορφές ο ιός προσβάλλει ταυτόχρονα πολλά όργανα και δεν αποκλείεται να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Καθοριστικό ρόλο παίζει πόσο ισχυρά αντιδρά στον ιό το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.
Όταν ξέσπασε η πανδημία πολλοί ασθενείς διασωληνώθηκαν σε μηχανήματα τεχνητής υποστήριξης της αναπνοής και παρόλα αυτά έχασαν τη μάχη με την πανδημία. Στο μεταξύ όμως οι πνευμονολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τεχνητή αναπνοή προκαλεί υπερπίεση στους πνεύμονες και πως εν τέλει βλάπτει τους ασθενείς. Επομένως όσο οι ασθενείς είναι σε θέση να αναπνεύσουν τους διασφαλίζεται, συνήθως, μόνο οξυγόνο.
Σε αναζήτηση αποτελεσματικών φαρμάκων
Το μόνο φαρμακευτικό παρασκεύασμα που είναι αποδεδειγμένα σε θέση να συντομεύσει την ασθένεια είναι η δραστική ουσία ρεμντεσιβίρη, η οποία έχει γίνει πλέον περιζήτητη στις διεθνείς αγορές. Δεν αποτελεί την ιδανική λύση. Συμβάλλει ωστόσο στην συντομότερη αποθεραπεία ενός ασθενούς, στον οποίο χορηγείται οξυγόνο.
Πότε θα είναι έτοιμο το εμβόλιο; Οι αισιόδοξες φωνές αναμένουν ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουμε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο στα χέρια μας. Άλλοι πάλι τοποθετούν την παρουσίαση του εμβολίου στο 2021. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να πει, από σήμερα, με βεβαιότητα πότε θα κυκλοφορήσει ένα εμβόλιο κατά του SARS-CoV-2.
Μένει η ερώτηση για την αποδοτικότητα της λεγόμενης ανοσίας της αγέλης: Κάθε μέρα μολύνονται ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη. Τα κρούσματα αγγίζουν παγκοσμίως τα δέκα εκατομμύρια. Όμως ο πληθυσμός του πλανήτη είναι 7,8 δισεκατομμύρια. Είναι ωστόσο πολύ νωρίς να μιλούμε για ανοσία αγέλης. Πόσο μάλλον που δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα αν όσοι έχουν αποθεραπευτεί από τον ιό έχουν ανοσία. Ο μόνος τρόπος για να διαπιστωθεί η ύπαρξη αντισωμάτων είναι μέσω μιας αιματολογικής εξέτασης. Σε αυτά που επίσης γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι για να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει προσβληθεί από κορωνοϊό θα πρέπει να κάνει ένα γενετικό τεστ.
Φάμπιαν Σμιτ