Ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν για την επόμενη μέρα της πανδημίας του κορονοϊού είναι εάν κινδυνεύει να πέσει θύμα της και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: «Όχι» ήταν η κατηγορηματική απάντηση που έδωσε η Ευρώπη και ασφαλώς και η Ελλάδα.
Tου Κωστή Χατζηδάκη*
Ένα από τα ερωτήματα που τέθηκαν για την επόμενη μέρα της πανδημίας του κορονοϊού είναι εάν κινδυνεύει να πέσει θύμα της και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: «Όχι» ήταν η κατηγορηματική απάντηση που έδωσε η Ευρώπη και ασφαλώς και η Ελλάδα.
To Green Deal θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στο σχέδιο επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, προωθούμε δυναμικά την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα που είναι ο οδικός χάρτης για την επίτευξη των στόχων του Green Deal, με απώτερη επιδίωξη τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050.
Τρεις είναι οι κεντρικοί πυλώνες της εθνικής ενεργειακής και κλιματικής μας στρατηγικής: Η απολιγνιτοποίηση, η αύξηση των ΑΠΕ και η ενεργειακή εξοικονόμηση.
Απολιγνιτοποίηση
Η απολιγνιτοποίηση -όπως έχει επανειλημμένα τονίσει και ο πρωθυπουργός- αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση συνολικά και όχι μόνο για το υπουργείο μας. Μέχρι το 2023 θα σβήσουν οι εν λειτουργία λιγνιτικές μονάδες και το 2028 η συμμετοχή του λιγνίτη στο ενεργειακό μας μίγμα θα μηδενιστεί. Το τελευταίο διάστημα πήραμε μια πρόγευση από το ενεργειακό μίγμα του μέλλοντος, καθώς τον Απρίλιο το μερίδιο του λιγνίτη περιορίστηκε στο 3% (αν και θα πρέπει να λάβουμε τις ειδικές συνθήκες στην αγορά ενέργειας λόγω της πανδημίας). Δεν ξεχνάμε βέβαια ούτε στιγμή την ευθύνη που έχουμε απέναντι στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης που έχουν πληγεί πολύ -ιδίως η πρώτη- από τον κορονοϊό. Ήδη έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζονται κάποια από τα 12 μέτρα που έχουμε εξαγγείλει, ο λιγνιτικός πόρος -136 εκατ. ευρώ συνολικά- εκταμιεύθηκε, μεγάλες εταιρείες (ΔΕΗ, ΕΛΠΕ κ.ά.) «τρέχουν» μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα στις λιγνιτικές περιοχές, το Πράσινο Ταμείο ενεργοποιείταικαι θα χρηματοδοτήσει δράσεις με φορείς υλοποίησης τους λιγνιτικούς δήμους. Όλα αυτά τα μέτρα -και άλλα πολλά που έπονται- θα ενσωματωθούν στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που εκπονεί η Συντονιστική Επιτροπή υπό τον Κωστή Μουσουρούλη, το οποίο θα αποτελέσει την «πλατφόρμα» του μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών αυτών, και τον προσανατολισμό τους σε βιώσιμες δραστηριότητες, υψηλής προστιθέμενης αξίας και με φιλικό προς το περιβάλλον πρόσημο.
Ανάπτυξη ΑΠΕ
Η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ, ώστε το ποσοστό τους να φτάσει στο 35% στην τελική κατανάλωση ενέργειας και να ξεπεράσει το 60% στην ηλεκτροπαραγωγή έως το 2030, αποτελεί επίσης στρατηγικό στόχο. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τις «πράσινες» επενδύσεις που αποτελούν επιταχυντή για την ανάπτυξη, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον. Έκφραση αυτής μας της βούλησης αποτελεί το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο - που έγινε πρόσφατα νόμος του κράτους. Η ίδια φιλοσοφία θα διαπνέει και το πολεοδομικό - χωροταξικό νομοσχέδιο που καταρτίζουμε. Επιταχύναμε τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, ώστε να ολοκληρώνονται σε 100 - 150 μέρες και όχι σε 6-8 χρόνια. Απλοποιήσαμε και ψηφιοποιήσαμε το πρώτο στάδιο της αδειοδότησης των ΑΠΕ, αντικαθιστώντας την Άδεια Παραγωγής που απαιτούσε έως και δύο χρόνια για να εκδοθεί, με μια Βεβαίωση Παραγωγού που θα εκδίδεται σε 40 ημέρες. Προχωράμε το ρυθμιστικό πλαίσιο για τους υβριδικούς σταθμούς, την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, τη γεωθερμία, τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Υλοποιούμε μέσω του ΑΔΜΗΕ τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών, που αφενός θα «παροπλίσουν» βαθμιαία τις ρυπογόνες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, απελευθερώνοντας παράλληλα το πλούσιο αιολικό δυναμικό των νησιών, αφετέρου θα ελαφρύνουν δραστικά τα ελληνικά νοικοκυριά από το βάρος των ΥΚΩ που ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Μιλάμε για μια πραγματικά «πράσινη» ενεργειακή πολιτική!
Ενεργειακή εξοικονόμηση
Και τέλος, η ενεργειακή εξοικονόμηση, μια παράμετρος κρίσιμης σημασίας για τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων. Τον επόμενο μήνα θα παρουσιάσουμε την Εθνική Στρατηγική για την Ηλεκτροκίνηση, που εκπονούμε σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Μεταφορών και Οικονομικών. Θα περιέχει κίνητρα χρήσης και επιδοτήσεις όχι μόνο για τα αυτοκίνητα, αλλά και για τα ηλεκτρικά ποδήλατα και τα ηλεκτρικά σκούτερ. Τα χρήματα που θα προέλθουν από το Ταμείο των Ρύπων θα είναι αρκετά. Μάλιστα, η επιδότησηγια την αγορά σκούτερ ή ποδηλάτου θα είναι μεγαλύτερη ποσοστιαία σε σχέση με την αγορά Ι.Χ. και πιο ωφέλιμη για τον αγοραστή, διότι θέλουμε οι νέοι να είναι πρωταγωνιστές στη νέα εποχή των «πράσινων» μεταφορών. Πέρα όμως από τις μεταφορές, η ενεργειακή εξοικονόμηση «περνά» και από τα κτήρια. Λίγοι το γνωρίζουν, όμως από αυτά προέρχεται το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και πάνω από το 30% των εκπομπών ρύπων. Προς το φθινόπωρο θα «τρέξει» ο τρίτος κύκλος του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον».
Είμαστε σε συζητήσεις με το υπουργείο Ανάπτυξης ώστε να βγει με αυξημένο προϋπολογισμό. Αυτό θα αποτελεί σημαντική στήριξη για τα νοικοκυριά, τον κατασκευαστικό κλάδο και το περιβάλλον. Τα κονδύλια για προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης, όχι μόνο κατοικιών, αλλά και δημόσιων κτηρίων και στη βιομηχανία, θα πολλαπλασιαστούν την περίοδο 20212027. Αυτό αποτελεί αναγκαία συνθήκη για να επιτευχθούν οι στόχοι του ΕΣΕΚ για ενεργειακή αναβάθμιση 60.000 κτηρίων κατ’ έτος έως το 2030. Και στον περιβαλλοντικό νόμο, εξάλλου, υπάρχουν διατάξεις που φέρνουν στο προσκήνιο τα κτήρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζουν τις μελέτες ενεργειακής απόδοσης και τα ενεργειακά πιστοποιητικά και επιθεωρήσεις.
Το μοντέλο «πράσινης» ανάπτυξης θα είναι το «κλειδί» της υπέρβασης των οικονομικών συνεπειών της υγειονομικής κρίσης. Διότι, παρά την περί του αντιθέτου φιλολογία, η προστασία του περιβάλλοντος και η ενίσχυση της ανάπτυξης είναι έννοιες απόλυτα συμβατές. Οι πολιτικές μας για την απολιγνιτοποίηση, την αύξηση της «πράσινης» ενέργειας και την ενεργειακή εξοικονόμηση είναι οι απτές αποδείξεις.