O «στρατηγός» της Ελλάδας στη μάχη κατά του COVID-19

Με άρθρο της στους «The New York Times» η δημοσιογράφος Matina StevisGridneff χαρακτήρισε τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα ως έναν από τους «ήρωες της επιστήμης στα χρόνια του κορονοϊού», ενώ η γαλλική «Le Figaro» έγραψε ότι «χάρη στον Σωτήρη Τσιόδρα οι Έλληνες έχουν αποφύγει να συνομιλήσουν με τον θάνατο».

Ποιος είναι όμως ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας; Είναι ο Έλληνας επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων στη μάχη κατά του κορονοϊού Covid-19. Ένας επιστήμονας με σπουδές στο Harvard, στο MIT και σε πολλά άλλα διακεκριμένα πανεπιστήμια, πατέρας 7 παιδιών, που αγαπά την πατρίδα του και προτίμησε να κάνει «καριέρα» εντός των πυλών και να στηρίξει τον Έλληνα ασθενή. Για καλή τύχη όλων μας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον εμπιστεύτηκε και πολύ γρήγορα, από τον Ιανουάριο ακόμα δούλεψε πυρετωδώς για να είναι έτοιμη η χώρα, όταν η τότε επιδημία θα γινόταν όπως είχε προβλέψει πανδημία και θα διασπειρόταν ανά την υφήλιο. Στα τέλη Φεβρουαρίου όταν ο ιός έδειξε ότι δεν σέβεται σύνορα και η Ελλάδα κατέγραψε τα πρώτα κρούσματα, ο καθηγητής και η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων πρότειναν να λάβουμε άμεσα δρακόντεια μέτρα περιορισμού. Μέτρα που όταν άρχισαν να επιβάλλονται ενόχλησαν τους πολίτες καθώς η χώρα μόλις είχε αρχίσει να «ξεμυτά» από μια μακροχρόνια οικονομική κρίση και ήταν ήδη εξασθενημένη σε όλους τους τομείς για να αντέξει και όλο αυτό που ερχόταν. Είναι ο άνθρωπος που «κράτησε» κυριολεκτικά την Ελλάδα χαμηλά στο χάρτη των κρουσμάτων και των θανάτων από την πανδημία.

Κάθε μέρα στις 6.00 μ.μ. όλη η Ελλάδα μπροστά στην TV

Κάθε μέρα στις 6 το απόγευμα όλη η χώρα καρφώνεται εδώ και μήνες μπροστά στην τηλεόραση, ακόμα και οι Έλληνες του εξωτερικού παρακολουθούν την ενημέρωση του καθηγητή Τσιόδρα, του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά και του υφυπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη, αναφορικά με την πορεία της νόσου.

Ο καθηγητής διαβάζει τις σημειώσεις του, όπως ακριβώς ο ίδιος τις κρατά όλη μέρα τρέχοντας από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και από δομή σε δομή. Με ηρεμία και στωικότητα ενημερώνει το κοινό, μας συμβουλεύει και απαντά ακόμα και στην όποια παραπληροφόρηση και επικριτική ερώτηση του τεθεί. Δεν είναι λίγοι αυτοί που τον επέκριναν ή δεν τον πίστεψαν όλο αυτό το διάστημα, εκτοξεύοντας τα βέλη τους. Ο ίδιος τα δέχθηκε όλα με την πραότητα και την ευγένεια που τον χαρακτηρίζουν λέγοντας απλά: «Πάλι μετά λύπης διαπιστώνω το πεδίο μάχης για το νέο ιό να περνάει σε επίπεδο αντιπαραθέσεων. Πρέπει να μείνουμε στο αυστηρά επιστημονικό επίπεδο. Θα δοκιμαστούμε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Μη διαταράσσετε την εμπιστοσύνη. Μην επενδύετε στο φόβο. Ας διαβάσουν τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οι τόσο ενδιαφερόμενοι συμπολίτες μας. Πρέπει να βοηθήσουμε όλοι, κυρίως με τη συμπεριφορά μας. Δεν θέλουμε να καταρρεύσουν τα νοσοκομεία μας και να θρηνήσουμε εκατόμβες νεκρών, όπως οι διπλανές μεσογειακές χώρες από το νέο ιό».

Για τον καθηγητή Τσιόδρα, «Πρέπει η κάθε γλώσσα να ομιλεί την καλοσύνη της ημέρας. Ας γίνει αυτός ο αγώνας όλων μας».

Για τον καθηγητή, «Όλοι είμαστε πολύτιμοι. Η ανθρώπινη ζωή δεν μετριέται, ούτε υπολογίζεται σε αξία, από κανέναν». 

«Θυμηθείτε αυτά τα λόγια κάθε μέρα από εδώ και στο εξής. Την τελευταία λέξη δεν θα την έχει ο θάνατος» επεσήμανε σε μία από τις καθιερωμένες ενημερώσεις του και έγινε το σλόγκαν των ημερών.

Ενώ όταν η δημοσιότητα και ο αγώνας για ενημέρωση εστίασε στις απώλειες από τον ιό, ο καθηγητής κάθε μέρα έλεγε στους δημοσιογράφους: «Σχετικά με τους θανάτους, έχω να σας απευθύνω μία έκκληση. Σας παρακαλώ! Σταματήστε τα επικοινωνιακά παιχνίδια με τους νεκρούς. Σεβαστείτε τους νεκρούς. Θέλω να επικαλεστώ εδώ τα λόγια ενός από τους μεγάλους Έλληνες, όπως εγώ ο ίδιος φτωχά τα συνδύασα. Η μάχη δίνεται για πολλούς συμπολίτες μας και πολλούς από εμάς στην πρώτη γραμμή, ενώ για κάποιους η κριτική είναι εύκολη και εξ αποστάσεως. Προσοχή, για άλλη μια φορά παρακαλώ, στο στίγμα, στις προσωπικές αναφορές, σε γεγονότα που έχουν σχέση με τον ιό και αστοχούν ως προς την επιστημονική τους τεκμηρίωση, αλλά ακόμη περαιτέρω, καταστρατηγούν κάθε έννοια ατομικής ελευθερίας και προσωπικών δεδομένων, όταν μάλιστα δεν γνωρίζουν οι κρίνοντες τα αληθινά γεγονότα. Δεν υπάρχει χρόνος για να δείχνουμε με το δάχτυλο ο ένας τον άλλον και το πρώτο μας μέλημα δεν είναι να αποδίδουμε ευθύνες. Έχουμε έναν κοινό εχθρό όλοι μας, είναι ο ιός».

Μέχρι που ήρθε εκείνη η μέρα που και ο ίδιος λύγισε, ο λόγος του έσπασε και το κεφάλι έσκυψε για να κρύψει τα δάκρυα που φτάσανε στα μάτια του. Όταν η ερώτηση που του τέθηκε ως επιστήμονα ήταν «γιατί κάνετε τόση φασαρία για τους ηλικιωμένους ανθρώπους, που έχουν μάλιστα χαμηλό προσδόκιμο ζωής;», η απάντησή του βγήκε με πόνο και μας έκανε όλους στην αίθουσα να λυγίσουμε μαζί του: «Είναι ένας εχθρός που δεν σέβεται ηλικίες, μανάδες, πατεράδες, παππούδες και γιαγιάδες. Το θαύμα της ιατρικής επιστήμης εν έτει 2020 είναι ο αγώνας για την παράταση της ζωή, τη διάσωση και επιβίωση των μανάδων, των πατεράδων, των γιαγιάδων και των παππούδων μας. Χωρίς αυτούς δεν μπορούμε να υπάρχουμε ούτε να έχουμε ταυτότητα».

Ποιος είναι ο Σωτήρης Τσιόδρας όμως και πώς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Γεννήθηκε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας το 1965, όμως η καταγωγή του είναι από το Νεοχώρι Αργολίδας. Το 1984 αποφοίτησε από το 15ο Λύκειο Αθηνών και μπήκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το 1986 έκανε μεταγραφή στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) όπου και πήρε το πτυχίο του με άριστα το 1991. Η εκπαίδευσή του ξεκίνησε στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο κάνοντας συγχρόνως και τη θητεία του στο στρατό ξηράς. Ως στρατιωτικός γιατρός υπηρέτησε στις μονάδες υγειονομικού στο Μεσολόγγι, στην Άρτα, στη Σύμη και στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. Το 1993 υπηρέτησε ως αγροτικός ιατρός στο Κέντρο Υγείας Άστρους Κυνουρίας και το 2001 στο Κέντρο Υγείας Μεσσήνης.

Από το 1994 έως1997 εργάστηκε ως εσωτερικός ειδικευόμενος ιατρός με ειδικότητα την Παθολογία, στο Albert Einstein Medical Center στις ΗΠΑ. Από το 1997-2001 έκανε ειδίκευση στην παθολογία με περαιτέρω εξειδίκευση στη λοιμωξιολογία στο Beth Israel Deaconess Medical Center και στην Ιατρική Σχολή του Harvard. Τον Αύγουστο του 1997 έλαβε τον τίτλο ειδικότητας παθολογίας ΗΠΑ και αντίστοιχα το 2000 ειδικότητα λοιμωξιολογίας ΗΠΑ. Μεταξύ 1998 και 2001 εργάστηκε ως υπότροφος ερευνητής της ιατρικής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Τον Ιούνιο του 2001 πήρε μεταπτυχιακό στις Ιατρικές Επιστήμες από την Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Harvard. Το 2003 ολοκλήρωσε με άριστα τη διδακτορική του διατριβή από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο: Επίδραση των αναστολέων πρωτεάσης στο μεταβολικό σύνδρομο των ασθενών με HIV λοίμωξη. Το 2001 απέκτησε τον τίτλο Ειδικότητας Παθολογίας στην Ελλάδα και αντίστοιχα το 2003 τον τίτλο Εξειδικεύσεως Λοιμωξιολογίας.

Έχει συμμετοχή σε επιτροπές εκπαίδευσης, με περισσότερες από 200 επιστημονικές συναντήσεις και θεωρείται ένας από τους κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες στο πεδίο με σημαντικές συνεισφορές στην επιστήμη της ιατρικής.

Η έρευνα του Σωτήρη Τσιόδρα έχει προηγουμένως συγκεντρωθεί σε μεγάλη γκάμα λοιμωδών νόσων, καθώς και την αντιμετώπισή τους σε εθνικό επίπεδο, αλλά και την αξιολόγηση πιθανών ρίσκων με βάση την εφαρμογή μέτρων στο πλαίσιο συστημάτων υγείας. Η βιβλιογραφία του, καθώς και πολλά άρθρα του συγκεντρώνονται στην ανάλυση διαφόρων παθήσεων και προβλημάτων υγείας, όπως π.χ. στον σταφυλόκοκκο, τη λιποδυστροφία, καθώς και τις επιπλοκές μεταξύ καρκινικών όγκων και μυκητιάσεων. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 200 συγγράμματα, λαμβάνοντας 5.955 βιβλιογραφικές αναφορές.

Έχει λάβει κατά καιρούς πολλούς επαίνους και βραβεύσεις για τη δουλειά του.

1991: Δημόσιος έπαινος από τον πρόεδρο της Ιατρικής Σχολής Αθηνών.

1994 - 1996: Υποτροφία ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη.

1997: Έπαινος για την καλύτερη εργασία στον τομέα παροχής ιατρικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια διαγωνισμού μεταξύ μελών του Αμερικανικού Κολλεγίου Ιατρών.

1999: Fellow’s Travel Grant 6th Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections, Chicago, IL 1999.

1999: Fellow’s Travel Grant 39th Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemotherapy (ICAAC). San Francisco, Ca 1999.

1999 - 2001: Clinical Investigator training program Harvard-MIT.

2001: Βραβείο Maxwell Finland από τη λοιμωξιολογική εταιρεία Μασαχουσέτης για την ερευνητική εργασία κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στο νοσοκομείο Beth Israel Deaconess και στην Ιατρική Σχολή του Harvard.

2005: Έπαθλο Σωτήρης Παπασταμάτης από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο.

Από το 2010 είναι αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων στη Δ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου ΠΓΝ «Αττικόν». Έχει ανακηρυχθεί καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και εργάζεται ως ειδικός σύμβουλος του ΚΕΕΛ (Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων) και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΟΔΥ.

Από την 1η Φεβρουαρίου 2020 εκτελεί καθήκοντα εκπροσώπου του υπουργείου Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας κορονοϊού στην Ελλάδα. Το προφίλ του σε συνδυασμό με την ψύχραιμη στάση ως πριν την αντιμετώπιση της πανδημίας έλαβε πολύ θετικά σχόλια εντός, αλλά και εκτός Ελλάδας, με πολλούς δημοσιογράφους και επιστήμονες να κάνουν ειδικές αναφορές στο όνομά του για τη διαχείριση της κρίσης.

Στην προσωπική του ζωή ο Σωτήρης Τσιόδρας από το 1995 είναι παντρεμένος με την κυρία Μίνα (Ασημίνα) Τσιόδρα και μαζί έχουν αποκτήσει 7 παιδιά. Στον ελεύθερο χρόνο του είναι ιεροψάλτης, ενώ αγαπά να μελετά τη βυζαντινή υμνολογία. Η άλλη μεγάλη του αγάπη είναι ο Ολυμπιακός, όπως έχουμε μάθει.

Κύριε Τσιόδρα, σας ευχαριστούμε για όλα όσα κάνετε μήνες τώρα και ευχόμαστε να σας έχουμε πάντα δίπλα μας να μας συμβουλεύεται και να μας μαλώνετε με αυτόν τον όμορφο τρόπο που μαλώνει ένας στοργικός πατέρας τα παιδιά του, που ενώ τον θυμώνουν που δεν ακούνε δείχνει κατανόηση στα όποια σφάλματά τους.