Η Ογκολογική Χειρουργική εν μέσω πανδημίας

Το σύστημα υγείας βρίσκεται υπό συνεχή πίεση για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19. Επί του παρόντος  η κρίση στην πατρίδα μας φαίνεται να είναι διαχειρήσιμη, όμως η σοβαρότητα της κατάστασης και η επάρκεια των πόρων επανεκτιμάται συνεχώς και το ενδεχόμενο επιδείνωσης παραμένει υπαρκτό.

Σύμφωνα με τον Ιωάννη Γ. Καραϊτιανό, Αμ. επίκ. καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ- διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center-τ. συντ/στής δ/ντής Ογκολογικής Χειρουργικής Κλινικής Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» η προσαρμογή της κλινικής πράξης στις συνθήκες είναι απαραίτητη και προφανώς αναπόφευκτη στα νοσοκομεία αναφοράς για τον κορονοϊό. Η λοίμωξη από τον Covid-19 απειλεί δυσανάλογα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού στις οποίες περιλαμβάνονται οι ασθενείς με καρκίνο λόγω του υποκείμενου νοσήματος, της ανοσοκαταστολής αλλά και της επίπτωσης του καρκίνου κυρίως στους ηλικιωμένους.

Όπως λέει ο καθηγητής, η ασφάλεια των ασθενών είναι η πρώτη προτεραιότητα. Παράλληλα η ασφάλεια του προσωπικού που φροντίζει τους ασθενείς και η ορθή διαχείριση των πόρων του συστήματος υγείας είναι εξίσου κρίσιμες.

Η ογκολογική χειρουργική δεν εμπίπτει στην αναβολή των προγραμματισμένων επεμβάσεων που έχει επιβληθεί στη χώρα μας αλλά και διεθνώς.

Τόσο η Ευρωπαϊκή  όσο και η Αμερικανική Εταιρία Χειρουργικής Ογκολογίας, καθώς και από το Αμερικανικό και το Βασιλικό Κολλέγιο Χειρουργών της Βρετανίας, επισημαίνουν ότι η  πανδημία καθιστά επιβεβλημένη την διαδικασία διαλογής των ογκολογικών περιστατικών σταθμίζοντας τους κινδύνους από την κακοήθη νόσο έναντι των κινδύνων έκθεσης στον ιό και της υπερφόρτωσης του συστήματος υγείας από χειρουργικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να αναβληθούν με σχετική ασφάλεια. Φαίνεται ότι στη χώρα μας η ανάγκη κρίσιμης διαλογής ογκολογικών ασθενών δεν έχει προκύψει έως τώρα με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα.

Η Ελληνική Εταιρία Χειρουργικής Ογκολογίας καταθέτει σειρά προτάσεων για την ασφαλή φροντίδα των ογκολογικών ασθενών:

• Η φυσική παρουσία των ασθενών στα ιατρεία συνιστάται να ελαχιστοποιηθεί όπου είναι εφικτό, ιδιαίτερα επί παρουσίας ύποπτων συμπτωμάτων για λοίμωξη Covid-19. Η συμβουλευτική να γίνεται εξ αποστάσεως, ενώ ενθαρρύνονται υπηρεσίες τηλεϊατρικής.
• Η λειτουργία του Ογκολογικού Συμβουλίου πρέπει να διατηρείται με συνθήκες τηλεδιάσκεψης. Η λήψη και καταγραφή συλλογικών αποφάσεων είναι απαραίτητη ιδιαίτερα όταν οι συνθήκες πιθανόν να επιβάλλουν τροποποίηση της καθιερωμένης θεραπείας, πχ εφαρμογή νέο-επικουρικής (προ-εγχειρητικής) αγωγής.
• Κακοήθειες που είναι δυνητικά ιάσιμες ή με απειλούμενες επιπλοκές πρέπει να αντιμετωπίζονται χωρίς καθυστέρηση. Η διεπιστημονική συνεργασία με τις συναφείς ειδικότητες των Παθολόγων Ογκολόγων και των Ακτινοθεραπευτών είναι απαραίτητη για τον σχεδιασμό της βέλτιστης θεραπείας. Εξυπακούεται ότι οι άμεσα απειλητικές για τη ζωή κακοήθειες προηγούνται στην αντιμετώπιση τους.
• Οι πρόσφατες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες προσαρμογής της ογκολογικής χειρουργικής κατά όργανο και σύστημα δεν είναι δυνατόν να βασίζονται σε επαρκή δεδομένα. Η ιατρική κρίση με συνυπολογισμό των εκάστοτε τοπικών και εθνικών συνθηκών είναι αναντικατάστατη. 
• Η κεντρική καθοδήγηση από τα όργανα της πολιτείας για την υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών και των ιατρικών μονάδων πρέπει να είναι έγκαιρη και συντονισμένη.

Επιπλέον, η ΕΕΧΟ ενστερνίζεται τις οδηγίες της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας για τον τρόπο διεξαγωγής των χειρουργικών επεμβάσεων που αποσκοπεί στην διαφύλαξη της ασφάλειας των ασθενών και του προσωπικού. Σε αυτές περιλαμβάνονται η προ-εγχειρητική διερεύνηση των ύποπτων συμπτωματικών περιστατικών για λοίμωξη Covid-19 και η διενέργεια αξονικής τομογραφίας θώρακος σε όλους τους ασθενείς που προγραμματίζονται για χειρουργική επέμβαση

Όπως λέει ο καθηγητής Καραϊτιανός, αυτή τη στιγμή η χώρα μας αντιμετωπίζει με ζηλευτή επιτυχία και αποτελεσματικότητα την πανδημία και ότι δεν υπάρχει μέχρι σήμερα σοβαρό πρόβλημα αναβολής απαραίτητων χειρουργικών επεμβάσεων για κακοήθειες. Η Ελληνική Εταιρία Χειρουργικής Ογκολογίας παρακολουθεί από κοντά τις εθνικές και διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις λαμβάνοντας υπόψιν την προφανή συναισθηματική φόρτιση των ογκολογικών ασθενών. Θα επανατοποθετεί και στο μέλλον εάν αυτό απαιτηθεί από τις συνθήκες στοχεύοντας πάντα στο όφελος των ασθενών μας.