Ο κορωνοϊός έχει βυθίσει τον κόσμο στην αβεβαιότητα. Η διαρκής ενημέρωση για τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις της επιδημίας είναι εξαντλητική. Εκτός από τα γνωστά πλέον σε όλους συμπτώματα της λοίμωξης – πυρετός, βήχας, δύσπνοια – υπάρχουν και ορισμένα ακόμη «συμπτώματα της κρίσης»: συναισθηματική φόρτιση, φόβος, θλίψη, θυμός, αδυναμία αντίδρασης. Αναπόφευκτα, επισημαίνουν οι ειδικοί πνευματικής και ψυχικής υγείας, η πανδημία του Covid-19 επηρεάζει και μία ακόμη «ευπαθή ομάδα», στην οποία περιλαμβάνονται άνθρωποι που ούτως ή άλλως βιώνουν άγχος, στρες ή άλλες αγχώδεις διαταραχές, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Ο κορωνοϊός έχει βυθίσει τον κόσμο στην αβεβαιότητα. Η διαρκής ενημέρωση για τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις της επιδημίας είναι εξαντλητική. Εκτός από τα γνωστά πλέον σε όλους συμπτώματα της λοίμωξης – πυρετός, βήχας, δύσπνοια – υπάρχουν και ορισμένα ακόμη «συμπτώματα της κρίσης»: συναισθηματική φόρτιση, φόβος, θλίψη, θυμός, αδυναμία αντίδρασης. Αναπόφευκτα, επισημαίνουν οι ειδικοί πνευματικής και ψυχικής υγείας, η πανδημία του Covid-19 επηρεάζει και μία ακόμη «ευπαθή ομάδα», στην οποία περιλαμβάνονται άνθρωποι που ούτως ή άλλως βιώνουν άγχος, στρες ή άλλες αγχώδεις διαταραχές, όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Εν μέσω της πρωτοφανούς κατάστασης που βιώνει όλος ο πλανήτης, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στον ύπνο ή αδυναμία συγκέντρωσης. Ο φόβος της συναναστροφής, της μεταφοράς με τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή των δημόσιων χώρων ενδεχομένως να διογκωθεί. Δεν αποκλείεται επίσης κάποιοι να εμφανίσουν και σωματικά συμπτώματα, όπως αυξημένο καρδιακό ρυθμό ή γαστρεντερικές διαταραχές. Εν ολίγοις, αν και η ανησυχία γύρω από την επικαιρότητα της πανδημίας και η ανάγκη για ενημέρωση είναι απολύτως φυσιολογική, είναι δυνατό να επιδεινώσει την κατάσταση ορισμένων ανθρώπων με προβλήματα πνευματικής και ψυχικής υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αναγνωρίσει ότι η κρίση του κορωνοϊού προκαλεί άγχος και συμβουλεύσει τους πολίτες να αποφεύγουν να παρακολουθούν, να διαβάζουν ή να ακούν νέα που προκαλούν συναισθήματα άγχους ή κινδύνου.
Η καραντίνα ή η αυτοαπομόνωση είναι επίσης πιθανό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική ευεξία. «Ο διαχωρισμός από τους αγαπημένους, η απώλεια της ελευθερίας, η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση της νόσου και η πλήξη μπορούν, μερικές φορές, να δημιουργήσουν δραματικά αποτελέσματα. Έχουν αναφερθεί αυτοκτονία, σημαντική οργή και αγωγές μετά την επιβολή της καραντίνας σε προηγούμενα κρούσματα», αναφέρεται σε άρθρο για τον ψυχολογικό αντίκτυπο της καραντίνας, το οποίο δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet».
Σύμφωνα με την Κάθριν Κίνμοντ, ψυχοθεραπεύτρια στο Στάφορντσαϊρ και μέλος της Βρετανικής Ένωσης Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας, η αβεβαιότητα είναι η βασική κινητήρια δύναμη του άγχους. «Ο κορωνοϊός δημιουργεί πολλές αβεβαιότητες και αυτό έχει ιδιαίτερη απήχηση σε ανθρώπους που υποφέρουν από άγχος».
Για τον λόγο αυτό, η Ρόζι Γουέδερλι από το βρετανικό ίδρυμα Mind για την ψυχική υγεία, μιλώντας στην «Guardian», τόνισε ότι ακόμη και σε περίπτωση γενικής καραντίνας, οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας πρέπει και θα συνεχίσουν να παρέχονται.
«Πολλοί άνθρωποι εξαρτώνται από την αλληλεπίδραση με τους θεραπευτές. Ορισμένες μπορούν να πραγματοποιούνται μέσω τηλεφώνου ή μέσω του Διαδικτύου. Τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι προμήθειες φαρμάκων επαρκούν για οποιαδήποτε περίοδο αυτοαπομόνωσης», τονίζει η Γουέδερλι.
Σε κάθε περίπτωση, όπως υπάρχουν οδηγίες πρόληψης για τον Covid-19 και τον περιορισμό της διασποράς, υπάρχουν επίσης χρήσιμες συμβουλές και προς τους ανθρώπους οι οποίοι περιλαμβάνονται σε αυτήν την ειδική «ευπαθή ομάδα».
Μεταξύ άλλων, συνιστάται η αποφυγή επανειλημμένης ανάγνωσης των ίδιων συμβουλών, να μην υπενθυμίζεται στους συγκεκριμένους ανθρώπους να πλένουν διαρκώς τα χέρια τους, αλλά και να κάνουν αναπνευστικές ασκήσεις.
Στην εκτεταμένη περίοδο του αυτοπεριορισμού, είναι σημαντικό να διατηρείται η επαφή με φίλους και συγγενείς, τηλεφωνικά ή on line, καθώς και να τηρείται μία ισορροπία ανάμεσα στην καθημερινή ρουτίνα αλλά και την ποικιλία. Οι δύο εβδομάδες της καραντινας μπορούν επίσης να γίνουν παραγωγικές, ολοκληρώνοντας υποχρεώσεις που ενδεχομένως είχαν μείνει πίσω ή διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο.
Η πανδημία ωστόσο δεν θα έχει τελειώσει ούτε σε δύο εβδομάδες ίσως ούτε καν σε δύο μήνες. Συνεπώς, το ίδρυμα Mind συνιστά τη συνεχή πρόσβαση στη φύση και το ηλιακό φως όπου και όπως είναι εφικτό, καθώς επίσης άσκηση, σωστή διατροφή και ενυδάτωση.
Σημαντικό, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι επίσης να μειωθεί ο χρόνος τον οποίο αφιερώνει ο κόσμος στην ενημέρωση που του δημιουργεί άγχος, ίσως ορίζοντας και συγκεκριμένο χρόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας για ενημέρωση. Και βεβαίως, επειδή η παραπληροφόρηση και τα fake news, διασπείρονται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιο γρήγορα και από τα κρούσματα του κορωνοϊού, η έγκυρη ενημέρωση παραμένει πάντα η ασφαλέστερη πρόληψη και θεραπεία μαζί απέναντι σε κάθε κρίση.