Συμβιώνοντας με τον Μαύρο Κύκνο

Από την έντυπη έκδοση

Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]

Μετά και το κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων για 14 ημέρες, το παίρνουμε απόφαση και στην Ελλάδα ότι θα ζήσουμε με τον Μαύρο Κύκνο -το απόλυτο απρόβλεπτο γεγονός, σε πλανητική κλίμακα- του κορονοϊού.

Να αναγνωρίσουμε τουλάχιστον ένα θετικό στην ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, στην εξαιρετικά δυσάρεστη αυτή φάση της μετάβασης από τις γενικές παραινέσεις για ψυχραιμία σε κάτι πολύ πιο ουσιαστικό στη διαχείριση του κύματος που ανεβαίνει με τον κορονοϊό: απέφυγε ειδικά ο Χρ. Σταϊκούρας τις συνήθεις ανωδυνολογίες περί θωρακισμένης οικονομίας που θα θύμιζαν παλιότερες εποχές, τέτοιες που εισπράξαμε νωρίτερα από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας μέχρις ότου συμμάζεψε τα πράγματα η ίδια η επέκταση της επιδημίας. Και έκανε καλά, αν μη τι άλλο, διότι όταν εκδηλώθηκε στην αρχή της εβδομάδας η ακραία περιδίνηση/meltdown στο Χρηματιστήριο (ακολουθώντας βέβαια τις αντίστοιχες εξελίξεις των διεθνών αγορών, με πολλαπλασιαστή τη μάχη Ρωσίας-Σαουδικής Αραβίας στην αγορά του πετρελαίου…), καθησυχαστικές δηλώσεις θα είχαν φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα: όσο προχωρούν οι μέρες, η ίδια η αγορά πασχίζει να διορθώσει.

Περνώντας, τώρα, στα λειτουργικά να επισημανθεί ότι -αφού βέβαια έγιναν πολυπρόσωπες και πολυεπικοινωνημένες συσκέψεις για την αποκρυστάλλωση και την ανακοίνωση μέτρων οικονομικής φύσεως για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της επιδημίας- υπήρξε προσοχή και αυτοσυγκράτηση στο να εξηγηθεί ότι τα όποια μέτρα δεν θα μπορούσαν να είναι οριζόντια, αλλά στοχευμένα. Στοχευμένα δε και γεωγραφικά και κλαδικά: πού και τι χτυπάει η επιδημία, σε ποιες περιοχές και ποιες επιχειρήσεις υπάρχει ανάσχεση ή/και αναστολή δραστηριοτήτων με επίσημη παρέμβαση. Επίσης αυτοσυγκράτηση επιχειρήθηκε να δειχθεί σε επίπεδο διάρκειας των μέτρων αναστολής πληρωμής ΦΠΑ, ασφαλιστικών εισφορών καθώς και άλλων βεβαιωμένων οφειλών, ενώ εύστοχα αποφασίστηκε η ενεργοποίηση των δυνατοτήτων της τράπεζας δεδομένων της ΑΑΔΕ (μαζί με του υπ. Εργασίας) προκειμένου να στηθεί προσεκτικά μηχανισμός στήριξης του εισοδήματος όσων εργαζομένων πληγούν από τη μείωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Εδώ, μια ακόμη αναφορά στην εύστοχη δραστηριοποίηση της ΑΑΔΕ: δόθηκε η δυνατότητα -με πράξη του διοικητή- να διατίθεται η δημευμένη ή κατασχεμένη (στο πλαίσιο δίωξης της λαθρεμπορίας) ποσότητα αιθυλικής αλκοόλης δωρεάν για την παρασκευή αντισηπτικών, μάλιστα με απαλλαγή της παραγωγής και από ΦΠΑ… Γενικά είχε ενδιαφέρον η «ανακάλυψη» της χρησιμότητας του πολυεργαλείου που έχει φθάσει να αποτελεί η ΑΑΔΕ: μην ξεχνούμε από τη βάση δεδομένων/ηλεκτρονικών διευθύνσεών της διακινήθηκαν εξαρχής (όταν δηλαδή η ηγεσία του υπ. Υγείας προσγειώθηκε στην πραγματικότητα) οι προειδοποιήσεις και οι οδηγίες πρώτης αντιμετώπισης του Covid-19, όπως διαδιδόταν στην κοινότητα.

Οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί για τη συνέχεια αφήνουν να ωριμάσουν πρώτα οι προσεγγίσεις σε επίπεδο Ε.Ε. Δεδομένη θεωρείται ελαστικότητα -θα τη δούμε σε επίπεδο Eurogroup, ήδη όμως αυτό προοιωνίζονται οι θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δεν έχει ευθέως αρμοδιότητα αλλά κλείνει το μάτι προς τέτοια κατεύθυνση- προς δημοσιονομική χαλάρωση. Τη δεχόταν άλλωστε, για έκτακτες συνθήκες, ακόμη και το Σύμφωνο Σταθερότητας: να δούμε, όμως, πόσο θα κριθεί ότι «χωράει» η ελληνική ιδιαιτερότητα υπαγωγής σε μηχανισμό ενισχυμένης παρακολούθησης. Πάντως, το διεθνές κλίμα εκεί σπρώχνει. Δείτε:

Μας είχε επιφυλάξει ο ΟΟΣΑ σενάρια που έφερναν την πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης στη ζώνη του σε 2,4% για το 2020 ή (χειρότερο σενάριο) σε 1,5%. Η UNCTAD -του κλίματος ΟΗΕ- μιλάει κι αυτή για συμπίεση κάτω του 2,5% διεθνώς, ενδεχομένως και πολύ κάτω του 2%, ακόμη και σε 0,5%, με διαφεύγον ΑΕΠ από 1 έως και 2 τρισ. δολάρια. Δεν θέλει ιδιαίτερη σοφία για να δει κανείς, πίσω από τη φιλότιμη αυτή προσπάθεια να διατυπωθεί κάτι σαν πρόβλεψη, τη διεθνή αμηχανία: πάντως οτιδήποτε κάτω από 2,5% σε παγκόσμιο επίπεδο περιάγει σε περιοχή ύφεσης.

Και οι δύο αυτοί Οργανισμοί-ομπρέλες, δηλαδή χωρίς λειτουργική ευθύνη διαχείρισης, όπως π.χ. το ΔΝΤ ή η ΕΚΤ, είναι χαρακτηριστικό ότι απευθύνουν εκκλήσεις για άμεσα μέτρα. Ο μεν ΟΟΣΑ κάλεσε τις κυβερνήσεις να «αναλάβουν δυναμική δράση κατά της επιδημίας», καθώς και να προωθήσουν μέτρα προστασίας για το εισόδημα «των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων και των επιχειρήσεων». Η δε UNCTAD, ακόμη αιχμηρότερα και αφού υπενθύμισε ότι «οι Κεντρικές Τράπεζες δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν μόνες τους αυτήν την κρίση», κάλεσε ευθέως σε «επιθετικές δημοσιονομικές δαπάνες», μέσω αντίστοιχα σημαντικών δημοσίων επενδύσεων.

Τι απ’ αυτά θα γίνει ακουστό στην Ευρώπη; Πάντως με όλη την Ιταλία σε lockdown, και με ενδεχόμενο ένα -3% για την οικονομία της, ο Μαύρος Κύκνος του Covid-19 μάλλον θα ξεκουνήσει την Ευρώπη.