Μετά τις πρώτες αναφορές κρουσμάτων οξέος αναπνευστικού συνδρόμου στο Γουχάν στην επαρχία Hubei της Κίνας στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2019, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων της Κίνας εντόπισε έναν νέο κοροναϊό (2019-nCoV) ως νοσογόνο παράγοντα. Η επιδημική έξαρση εξελίχθηκε ταχέως, πλήττοντας άλλα μέρη της Κίνας και διάφορες χώρες στην Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, καθώς επίσης και στην Αυστραλία.
Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μετά τις πρώτες αναφορές κρουσμάτων οξέος αναπνευστικού συνδρόμου στο Γουχάν στην επαρχία Hubei της Κίνας στα τέλη του Δεκεμβρίου του 2019, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων της Κίνας εντόπισε έναν νέο κοροναϊό (2019-nCoV) ως νοσογόνο παράγοντα. Η επιδημική έξαρση εξελίχθηκε ταχέως, πλήττοντας άλλα μέρη της Κίνας και διάφορες χώρες στην Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, καθώς επίσης και στην Αυστραλία.
Η ΕΕ καταγραφεί την πλήρη πορεία του ιού από την ημέρα έναρξης της επιδημίας μέχρι σήμερα και τις κινήσεις που έκαναν τα κράτη μέλη για την διασφάλιση της υγείας των πολιτών τους.
Για την ιστορία
Οι κοροναϊοί εντοπίστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και είναι γνωστό ότι προσβάλλουν ανθρώπους και διάφορα ζώα (μεταξύ άλλων πτηνά και θηλαστικά). Στον άνθρωπο, αυτή η οικογένεια ιών προκαλεί ασθένειες που ποικίλλουν από το κοινό κρυολόγημα έως το σοβαρότερο, έως και θανατηφόρο, αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS) και το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS). O 2019-nCoV είναι ένα νέο στέλεχος του κοροναϊού που δεν είχε προηγουμένως εντοπιστεί στον άνθρωπο. Οι επιδημικές εξάρσεις λοιμώξεων από νέους ιούς στον άνθρωπο συνιστούν πάντα λόγο ανησυχίας για τη δημόσια υγεία, ιδίως όταν οι γνώσεις για τα χαρακτηριστικά του ιού, τον τρόπο μετάδοσής του μεταξύ των ανθρώπων, τον βαθμό σοβαρότητας των λοιμώξεων που προκαλεί ή τη θεραπεία είναι περιορισμένες.
Ο νέος κορονοϊός
Μετά την ταυτοποίηση των πρώτων τριών κρουσμάτων στην ΕΕ στις 24 Ιανουαρίου 2020, πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνεδρίαση της Ομάδας «Φίλοι της Προεδρίας» στις 27 Ιανουαρίου 2020.
Στις 28 Ιανουαρίου 2020, η κροατική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ αποφάσισε να ενεργοποιήσει τις ολοκληρωμένες ρυθμίσεις πολιτικής αντιμετώπισης κρίσεων (ICPR) σε λειτουργία ανταλλαγής πληροφοριών. Οι εν λόγω ρυθμίσεις αποτελούν το πλαίσιο της ΕΕ για τον συντονισμό της διατομεακής αντιμετώπισης κρίσεων στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχουν η Προεδρία, η Επιτροπή, η ΕΥΕΔ, οι αρμόδιοι οργανισμοί, το γραφείο του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη και συναφείς διεθνείς οργανισμούς. Η ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο των ICPR πραγματοποιείται μέσω ειδικής διαδικτυακής πλατφόρμας που περιλαμβάνει τις εκθέσεις ολοκληρωμένης επίγνωσης και ανάλυσης καταστάσεων (ISAA), χάρτες κατάστασης και συνεισφορές των ενδιαφερόμενων μερών.
Την ίδια ημέρα, η Γαλλία ζήτησε τη συνδρομή του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (UCPM) για να παράσχει προξενική στήριξη για τον επαναπατρισμό πολιτών της ΕΕ από το Γουχάν.
Στις 30 Ιανουαρίου 2020, ο ΠΟΥ χαρακτήρισε την επιδημική έξαρση του νέου κοροναϊού κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε διεθνές επίπεδο (PHEIC). Συνέστησε σε όλες τις χώρες να προετοιμαστούν για την ανάσχεση της επιδημικής έξαρσης, μεταξύ άλλων μέσω της ενεργού επιτήρησης, του έγκαιρου εντοπισμού, της απομόνωσης και της διαχείρισης των κρουσμάτων, της ιχνηλάτησης των επαφών και της πρόληψης της περαιτέρω εξάπλωσης του νέου κοροναϊού (2019-nCoV).
Στην ΕΕ, η Επιτροπή Υγειονομικής Ασφάλειας (ΕΥΑ), σε συνεννόηση με την Επιτροπή, συντονίζει την επικοινωνία σε καταστάσεις κινδύνου και κρίσης και τις αντιδράσεις των κρατών μελών στις σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας. Έως τις 7 Φεβρουαρίου 2020, είχαν συγκληθεί έξι συνεδριάσεις της ΕΥΑ.
Στις 7 Φεβρουαρίου 2020 η Προεδρία συγκάλεσε τηλεδιάσκεψη υψηλού επιπέδου, στην οποία οι αντιπροσωπείες των κρατών μελών, μαζί με τους εκπροσώπους της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), είχαν την ευκαιρία να εξετάσουν την πορεία των εργασιών και να συζητήσουν σημαντικά ζητήματα όσον αφορά τη δημόσια υγεία που έχουν προκύψει από την επιδημική έξαρση του 2019-nCoV. Τα κράτη μέλη αντάλλαξαν πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα και τις δραστηριότητες που έχουν αναληφθεί. Επίσης, αντάλλαξαν και συνέκριναν εμπειρίες σε ό,τι αφορά την ενεργοποίηση των εθνικών συστημάτων για την αντιμετώπιση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας. Από την ανταλλαγή απόψεων προέκυψε ότι το επίπεδο ενεργοποίησης των εθνικών συστημάτων διαφέρει ανάλογα με την επιδημιολογική κατάσταση στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους, αλλά και ότι το επίπεδο ετοιμότητας τόσο των αρχών των κρατών μελών όσο και των οργανισμών της ΕΕ για τη διαχείριση της επιδημικής έξαρσης του 2019-nCoV είναι υψηλό.
Τα κράτη μέλη επισήμαναν επίσης τον προβληματισμό τους σχετικά με το ότι απρόβλεπτες καταστάσεις σε τρίτες χώρες ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τις αλυσίδες εφοδιασμού φαρμακευτικών προϊόντων και ιατρικού εξοπλισμού στην ΕΕ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα συστήματα εφοδιασμού είναι ευάλωτα σε διακοπές της παραγωγής στην Κίνα, καθώς πολλά προϊόντα που είναι κρίσιμης σημασίας για τον αποτελεσματικό μετριασμό των απειλών για τη δημόσια υγεία, όπως τα μέσα ατομικής προστασίας και τα δραστικά συστατικά, εισάγονται από την Κίνα. Πολλά κράτη μέλη ζήτησαν να εξεταστεί περαιτέρω αυτό ζήτημα.
Κλείνοντας, να αναφέρουμε ότι λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και τη σοβαρότητα του θέματος, η Προεδρία της ΕΕ αποφάσισε να συγκαλέσει σύνοδο του Συμβουλίου. Κατά τη σύνοδο αυτή, οι υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι υπάρχει διαθέσιμη πολιτική καθοδήγηση για αποτελεσματική και συντονισμένη προσέγγιση για την προστασία της δημόσιας υγείας στην ΕΕ από τις απειλές που προκύπτουν από την επιδημική έξαρση του 2019-nCoV η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.