Η Ουαλία θεωρείται το πτωχοκομείο της Βρετανίας. Με την έξοδο από την ΕΕ θα πληγεί ακόμη περισσότερο. Οι αγρότες δεν χάνουν μόνο τις αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά και μια μεγάλη αγορά για τα προϊόντα τους.
Η Ουαλία θεωρείται το πτωχοκομείο της Βρετανίας. Με την έξοδο από την ΕΕ θα πληγεί ακόμη περισσότερο. Οι αγρότες δεν χάνουν μόνο τις αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά και μια μεγάλη αγορά για τα προϊόντα τους.
«Cofiwch Dryweryn». Επιγραφή γραμμένη με κόκκινη μπογιά σε γκρεμισμένο τοίχο της παραλιακής πόλης Llanrhystud. Υπερήφανοι Ουαλοί έχουν γράψει τις λέξεις στο μεταξύ σε πέτρες, στους τείχους κτηρίων και πλακάτ σε πόλεις της νοτιοδυτικής Βρετανίας. Πρόκειται για κίνηση διαμαρτυρίας προς την ισχυρή κυβέρνηση του Λονδίνου. Πριν από 55 χρόνια οι Ουαλοί μετακινήθηκαν δια της βίας από την κοιλάδα του Trywerin, λόγω πλημυρών. Έτσι δημιουργήθηκαν ταμιευτήρες νερού κοντά στο Λίβερπουλ, στην Αγγλία. Κανείς δεν ξέχασε τα δεινά και η φράση αυτή στην εποχή του Brexit έγινε σύμβολο των προσπαθειών ανεξαρτητοποίησης αυτού του εδαφικού τμήματος. Οι κάτοικοι ψήφισαν υπέρ του Brexit στις 31 Ιανουαρίου, αλλά πολλοί εξ αυτών συνειδητοποιούν τώρα, τι αυτό σημαίνει γι αυτούς.
Διαδηλώσεις ανεξαρτητοποίησης
Λίγες βιομηχανικές μονάδες και κακή ποιότητα τη γης: Η περιοχή με 3 εκ. κατοίκους ονομάζεται και φτωχοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου. Με την έξοδο από την ΕΕ θα μπορούσε να χειροτερέψει η κατάσταση. Ένας εκ των πρωταίτιων της για μια ανεξάρτητη Ουαλία και πολέμιος της εξόδου από την ΕΕ είναι ο προτεστάντης πολιτικός Ντάφιντ Ιβάν, που μέχρι το 2010 ήταν επικεφαλής του εθνολαϊκιστικού Plaid Cymru (Κόμμα των Ουαλών). Το κόμμα ανήκει στο μεσαίο ίσως και αριστερό χώρο. «Η Βρετανία δεν θεώρησε ποτέ ότι αποτελεί τμήμα της ΕΕ», λέει ο 76χρονος πολιτικός. Όπως πολλοί άλλοι, έτσι κι αυτός παίρνει αποστάσεις από την Αγγλία. Τότε όμως γιατί η Ουαλία ψήφισε υπέρ του Brexit; «Για τους περισσότερους Ουαλούς δεν είναι σαφές, πόσο επωφελούμαστε από την κοινοτική υποστήριξη. Αλλά το δημοψήφισμα ήταν και κίνηση διαμαρτυρίας κατά της εξουσίας» συμπληρώνει ο Ιβάν. «Και τώρα το Brexit δίνει ώθηση στις δυνάμεις που ζητούν την ανεξαρτησία της Ουαλίας με το επιχείρημα ότι δεν θα είναι χειρότερα από μια κυβέρνηση υπό τον Μπόρις Τζόνσον». ΄Ηδη έχουν ξεκινήσει μεγάλες διαδηλώσεις υπέρ της απόσχισης από το Ηνωμένο Βασίλειο, η επόμενη προγραμματίζεται για τον Απρίλιο.
Ιδιαίτερα οι αγρότες διακατέχονται από υπαρξιακούς φόβους. «Η Ουαλία παίρνει γύρω στα 800 εκ, ευρώ από την ΕΕ, το 60% του εισοδήματος των Ουαλών αγροτών έρχεται από την ΕΕ» λέει η Ελίζαμπεθ Ρόμπερτς, που από το 2015 είναι ευρωβουλευτής του κόμματος Plaid Cymru. «Κατά τη διαδικασία του Brexit το βρετανικό κοινοβούλιο δεν έδειξε καθόλου ή πολύ περιορισμένα ενδιαφέρον για την Ουαλία. Έτσι η γεωργία τιμωρείται δυο φορές, διότι δεν χάνει μόνο τη στήριξη της ΕΕ, αλλά και τη μεγαλύτερα αγορά των εξαγωγών της».
Πλήγμα για την αγροτική οικονομία
Αλλά και ο Γκλιν Ρόμπερτς, πρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτών Ουαλίας αισθάνεται περίεργα, όταν σκέπτεται το Brexit. Διατηρεί 1000 πρόβατα, 120 αγελάδες, 5 κυνηγόσκυλα και ένα γουρούνι. Το αγρόκτημά του είναι 300 χρόνων. Τη γη έχει εκμισθώσει. Η κυβέρνηση του Λονδίνου υποσχέθηκε στήριξη στους αγρότες μετά την κατάργηση των κοινοτικών επιδοτήσεων. Παρόλα αυτά οι 18.000 αγρότες της Ουαλίας ανησυχούν. «Ας ελπίσουμε ότι οι πολιτικοί θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους μακροπρόθεσμα», δηλώνει ο Ρόμπερτς. «Το 30% των αρνιών μας προορίζεται για την Ευρώπη» προσθέτει ο Ρόμπερτς, που μιλά ουαλικά καλύτερα από αγγλικά. «Στην χειρότερη περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος επιβολής δασμών από 50 μέχρι 60%. Δεν γίνονται έτσι δουλειές». Σε περίπτωση μάλιστα που οι κτηνοτρόφοι αναγκαστούν να μειώσουν την παραγωγή τους, θα προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις. Ολόκληρα χωριά θα ερημώσουν και η γλώσσα θα αφανιστεί.
Ενώ η Βρετανία εισφέρει στον κοινοτικό κορβανά 13,5 δις ευρώ, έχει την ίδια ώρα και οικονομικά οφέλη. Γύρω στα 6,6 δις ευρώ της επεστράφησαν το 2018, ποσό 3,5 δις πήγε στους βρετανούς αγρότες και στην αγροτική ανάπτυξη. Από πολλά προγράμματα της ΕΕ λαμβάνουν οι φτωχότερες περιοχές της Ουαλίας. Τα τελευταία δέκα χρόνια εισέρευσαν κατά μέσον όρο 345 εκ. ευρώ μόνο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Παρόλα αυτά η βρετανίδα υπουργός Γεωργίας Τερέζα Βίλερς είναι αισιόδοξη και για την περίοδο μετά το Brexit. «Μπορούμε να τα καταφέρουμε χίλιες φορές καλύτερα , από ότι εντός της ΕΕ», είπε τις προάλλες. Το καλοκαίρι από την κοιλάδα Τριβερίν βγαίνουν στην επιφάνεια απομεινάρια του πάλαι ποτέ χωριού ως υπόμνηση. Και εδώ στα παράλια υπάρχει η ίδια επιγραφή «Θυμηθείτε το Τριβερίν». Αλλά πιο έντονες είναι άλλες επιγραφές, που βλέπει κανείς σε πέτρες και τείχους του βρετανικού τμήματος «Fe godwn ni eto», γράφουν, δηλαδή βγαίνουμε πάλι στην επιφάνεια. Έναν υπαινιγμό όχι μόνο στη βυθισμένη πόλη αλλά και στο κίνημα ανεξαρτησίας.
Σίλβια Κουσίντλο, Ντάβιντ Σβαρτς / dpa
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου