Την ώρα που η Ευρώπη θεωρείται ως μία από τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές στον πλανήτη, με υψηλό βιοτικό επίπεδο και νόμους για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δεν συμβαίνει το ίδιο όσον αφορά το έγκλημα του βιασμού. Και αυτό γιατί η πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε. συσχετίζει τον βιασμό με τη χρήση βίας, ενώ οι νόμοι περί βιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη κινούνται σε όλο το φάσμα της δικονομίας.
Την ώρα που η Ευρώπη ως μία από τις πιο ανεπτυγμένες περιοχές στον πλανήτη προσφέρει υψηλό βιοτικό επίπεδο και ισχυρό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στη νομοθεσία για το έγκλημα του βιασμού η εικόνα είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική. Και αυτό γιατί η πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. συσχετίζει τον βιασμό με τη χρήση βίας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις μία στις 20 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει θύμα βιασμού, δηλαδή περίπου εννέα εκατ. γυναίκες.
Οι συνεχείς διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες με κεντρικό σύνθημα «το όχι σημαίνει όχι» αναγκάζουν τις κυβερνήσεις να αναθεωρήσουν και έτσι να αλλάξουν τους απαρχαιωμένους νόμους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος για ένα ζήτημα που έχει τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή ενός θύματος.
Τίθεται το ερώτημα «οι νόμοι της Ευρώπης περί βιασμού "χτυπούν" τις γυναίκες»;
Μία υπόθεση που σόκαρε την Ισπανία αφορά περιστατικό όπου δικαστές επιβεβαίωσαν την ετυμηγορία του πρωτοδικείου για αθώωση πέντε ανδρών που κατηγορούνταν για ομαδικό βιασμό μια 18χρονης. Ακολούθησε και άλλη μια παρόμοια υπόθεση όπου απαλλάχθηκαν πέντε άνδρες από την κατηγορία για βιασμό 14χρονου κοριτσιού, το οποίο ήταν αναίσθητο. Και στις δύο περιπτώσεις θεωρήθηκε πως είχαμε να κάνουμε με σεξουαλική επίθεση και όχι βιασμό, καθώς απουσίαζε η χρήση βίας, με αποτέλεσμα οι ποινές να είναι κατά πολύ ηπιότερες.
Στη χώρα της Ιβηρικής για να θεωρηθεί μία πράξη ως βιασμός πρέπει να αποδειχθεί χρήση βίας και εκφοβισμού, τόσο διαφορετική διαχείρηση του εν λόγω εγκλήματος σε σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία, όπου βιασμός είναι το σεξ χωρίς συγκατάθεση. Και αν κάποιος δεν είναι σε θέση να δώσει συγκατάθεση (δλδ είναι αναίσθητος), τότε η πράξη θεωρείται και πάλι ως βιασμός.
Η κοινή γνώμη βάλλει κατά της Ισπανίας, ωστόσο δεν είναι η μοναδική χώρα με αυτό το νόμο.
Από όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της Νορβηγίας, της Ισλανδίας και της Ελβετίας, μόνο εννέα θεωρούν το σεξ χωρίς συγκατάθεση ως βιασμό.
Πρόκειται για τις Βρετανία, Βέλγιο, Γερμανία, Ιρλανδία, Κύπρο, Λουξεμβούργο, Ελλάδα, Ισλανδία και Σουηδία.
Για τις υπόλοιπες 22 χώρες (Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Νορβηγία, Γαλλία, Ολλανδία, Κροατία, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Ρουμανία, Μάλτα, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ελβετία, Ουγγαρία, Δανία, Ισπανία, Φινλανδία, Αυστρία) για να θεωρηθεί μία πράξη ως βιασμός θα πρέπει να υπάρχει βία ή κάποιο είδος εκφοβισμού.
Το παράδειγμα της Δανίας, μία χώρας που έχει τη φήμη σχετικά με την ισότητα των φύλων, είναι χαρακτηριστικό. Έχει έναν από τους πιο «αδύναμους» νόμους σχετικά με τον βιασμό.
Σε ό,τι αφορά τη σχετική νομοθεσία, θα πρέπει να υπάρχει χρήση βίας ή απειλή για χρήση βίας για να θεωρηθεί η εν λόγω πράξη ως βιασμός.
Επιπλεό, οι καταδίκες στη Δανία για βιασμό, θεωρούνται εξαιρετικα χαμηλές. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι πάνω από 5.000 γυναίκες το χρόνο είναι θύματα βιασμού ή απόπειρας βιασμού, όμως το 2018 υπήρξαν μόνο 77 καταδίκες.
Σύμφωνα με την Ντουμπράβσκα Σίμονβιτς από τον ΟΗΕ, θα πρέπει όλες οι χώρες του κόσμου να αλλάξουν τη σχετική νομοθεσία και να συσχετίσουν τον βιασμό με την έλλειψη συγκατάθεσης και όχι με τη χρήση βίας.
Το ζήτημα στην Ελλάδα
Η Ελλάδα, η Σουηδία και η Ισλανδία άλλαξαν τη σχετική νομοθεσία σχετικά πρόσφατα. Ωστόσο στη χώρα μας υπήρξαν τεράστιες αντιδράσεις για το ζήτημα με αφορμή τους νέους Ποινικούς Κώδικες που επέτρεπαν πιο μαλακή τιμωρία για τους βιαστές.
Το αμφιλεγόμενο Άρθρο 336 προσδιόριζε τον βιασμό σε όρους φυσικής απειλής για τη ζωή του θύματος, αντί να βάζει στον πυρήνα την απουσία συναίνεσης στην πράξη. Έτσι μετά τις έντονες αντιδράσεις από τη Διεθνή Αμνηστία, την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, αλλά και από βουλευτές και κόμματα, η κυβέρνηση προχώρησε σε αλλάγη του συγκεκριμένου άρθρου.
Στο πλαίσιο αυτό στον νέο Ποινικό Κώδικα ενσωματώνεται η έννοια της συναίνεσης στον ορισμό του βιασμού.
Τονίζεται πως το 2014 ψηφίστηκε μια νέα ευρωπαϊκή συνθήκη, που σχεδιάστηκε για να προστατεύσει τις γυναίκες από τη βία, η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η οποία τονίζει ότι οι χώρες θα πρέπει να εφαρμόζουν νόμους που ορίζουν πως το σεξ χωρίς συγκατάθεση είναι έγκλημα. Οι περισσότερες χώρες υπέγραψαν τη Συνθήκη, αλλά δεν την εφάρμοσαν όλες.
Όπως σημειώνει η κ. Σίμονβιτς αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου η μη εφαρμογή της Συνθήκης για τις χώρες που το υπέγραψαν.
Πλέον, είναι σαφές ότι χρειάζεται να καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια για την προστασία των γυναικών στην Ευρώπη και να υπάρξει βούληση για τη δημιουργία ενός προηγουμένου για εκείνους που αγωνίζονται για την προστασία πέρα από την ήπειρο μας.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από BBC