Η μετάβαση της Ελλάδας σε ένα «καθαρό» και κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα αποτελεί μία ιδιαιτέρως κρίσιμη διαδικασία που απαιτεί ριζικές αλλαγές στο αναπτυξιακό και παραγωγικό μας μοντέλο. Ριζικές αλλαγές ζητάει και η νεολαία, στις μαθητικές διαδηλώσεις για το κλίμα, προτάσσοντας την περιβαλλοντική, κλιματική και κοινωνική δικαιοσύνη.
Η μετάβαση της Ελλάδας σε ένα «καθαρό» και κλιματικά ουδέτερο ενεργειακό σύστημα αποτελεί μία ιδιαιτέρως κρίσιμη διαδικασία που απαιτεί ριζικές αλλαγές στο αναπτυξιακό και παραγωγικό μας μοντέλο. Ριζικές αλλαγές ζητάει και η νεολαία, στις μαθητικές διαδηλώσεις για το κλίμα, προτάσσοντας την περιβαλλοντική, κλιματική και κοινωνική δικαιοσύνη. Ο δρόμος μετάβασης της Ελλάδας σε καθαρές μορφές ενέργειας περιγράφεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ συνέταξε το προσχέδιο του ΕΣΕΚ, έναν οδικό χάρτη για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, σε ευθυγράμμιση με τις πολιτικές και προγραμματικές δεσμεύσεις της χώρας. Το ΕΣΕΚ είχε λάβει θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είχε θεωρηθεί αποτελεσματικό και επαρκές ως προς την επίτευξη των στόχων, καθώς και είχε λάβει τα εύσημα για τους στόχους αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.
Ξεκαθαρίζουμε ότι οποιαδήποτε βελτίωση στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ των στόχων ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμησης ενέργειας και διείσδυσης των ΑΠΕ δικαιούται θετικής αξιολόγησης, ακόμα και αν υπάρχουν διαφωνίες ως προς τον υπολογισμό των στόχων και ανησυχία ως προς τον ρεαλισμό του σχεδίου. Οφείλουμε, όμως, να διασφαλίσουμε ότι το ΕΣΕΚ της χώρας μπορεί να εφαρμοστεί και να βοηθήσει την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Όπως αποδεικνύεται, όμως, η εξαγγελία της ΝΔ για ταχύτερη απολιγνιτοποίηση αποτελεί περισσότερο στοιχείο επικοινωνιακής καμπάνιας, παρά αποτέλεσμα σοβαρού σχεδιασμού, όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες που πρωτοπορούν στην καινοτομία, στη βιομηχανική παραγωγή, στις ΑΠΕ και στη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.
Στη σχετική συζήτηση στη Βουλή επισημάναμε ότι οι επιλογές του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ δημιουργούν κίνδυνο αύξησης του κόστους ενέργειας, αύξηση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο, το οποίο παραμένει στην ηλεκτροπαραγωγή έως και το 2050, και τουλάχιστον καθυστέρηση της δίκαιης μετάβασης των λιγνιτικών περιοχών.
Το ΥΠΕΝ τροποποιεί το πλαίσιο του νέου ΕΣΕΚ με την ταχεία ιδιωτικοποίηση των δικτύων φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ Υποδομών) και ηλεκτρισμού (ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ) και την ιδιωτικοποίηση όλων των ενεργειακών εταιρειών στις οποίες συμμετέχει το Δημόσιο (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ). Η επιλογή αυτή αφαιρεί από την πολιτεία σημαντικά εργαλεία άσκησης πολιτικής, που μπορούν να διασφαλίσουν την εφαρμογή του σχεδίου. Πρακτικά η Ν.Δ. αφήνει την επίτευξη των στόχων της Ελλάδας στην «όρεξη» μονοπωλίων σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή εμπειρία. Θέτει σε αμφισβήτηση με αυτόν τον τρόπο την επίτευξη του ΕΣΕΚ και την αναπτυξιακή πορεία της χώρας μας.
Τέλος, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι εκτός από τις ιδιωτικοποιήσεις, τις αυξήσεις στη ΔΕΗ, την κατάργηση του ΑΣΕΠ και της συλλογικής σύμβασης, δεν έχουμε ακούσει καμία ώριμη κυβερνητική πρόταση για κρίσιμα θέματα όπως για την πρόληψη και καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών, το χρονικό προγραμματισμό απόσυρσης μονάδων με λύσεις για την τηλεθέρμανση και την αποκατάσταση των λιγνιτικών πεδίων και την Πτολεμαΐδα 5, την εξοικονόμηση στα κτίρια, την επάρκεια του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ και την ηλεκτροκίνηση, θέματα τα οποία θα συνεχίσουμε να θίγουμε, εντός και εκτός Βουλής.