Οι βάσεις δεν αποτελούν αξιολόγηση του τμήματος

Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected]

Οι βάσεις εισαγωγής στις Ανώτατες Σχολές έχουν μετατραπεί από πολλούς υποψηφίους σε άτυπη αξιολόγηση των τμημάτων. Όταν κάποιος βλέπει ότι ένα τμήμα έχει βάση γύρω στα 14.500 μόρια θεωρεί ότι πρόκειται για μια μικρομεσαία σχολή χαμηλής αξίας. Το λάθος είναι προφανές: Μπερδεύει τη ζήτηση, που εκφράζει η βάση, με την αξία που δεν είναι μετρήσιμη, αφού είναι διαφορετική για τον καθένα. Μπορούμε μόνο να μετρήσουμε την ποιότητα των σπουδών. Συνηθισμένοι όμως να κοιτάζουμε τη βάση ταυτίζουμε τη βάση με την αξία του τμήματος.

Υπάρχει, όμως, και ο πρώτος και εδώ τα πράγματα αλλάζουν πολύ, γιατί βλέπουμε πολλούς υποψηφίους με περισσότερα από 19.000 μόρια να εισάγονται σε τμήματα που έχουν πολλές χιλιάδες μόρια μικρότερη βάση, ενώ θα μπορούσαν να εισαχθούν σε ένα άλλο τμήμα υψηλότερου κύρους. Ευτυχώς δεν επιλέγουν όλοι με κριτήριο το κύρος του πτυχίου. Υπάρχουν πολλοί υποψήφιοι που επιλέγουν αυτό που πραγματικά θέλουν να σπουδάσουν ανεξάρτητα από τη βάση της σχολής ή το κύρος του πτυχίου.

Στον πίνακα βλέπουμε μερικά παραδείγματα που είναι εντυπωσιακά. Ο πρώτος εισαχθείς το 2019 στο τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης στην Αθήνα είχε 19.140 μόρια ενώ η βάση του τμήματος ήταν μόλις 12.739 μόρια. Είχε δηλαδή 6401 μόρια πάνω από τη βάση και φυσικά μπορούσε να εισαχθεί σε οποιοδήποτε τμήμα του 1ου πεδίου επιθυμούσε, συμπεριλαμβανομένης της Νομικής και της Ψυχολογίας Αθήνας, που αποτελούν τα δημοφιλέστερα τμήματα του 1ου πεδίου. Πολλά άλλα παρόμοια παραδείγματα βλέπουμε στον πίνακα. Σε μια χρονιά που οι αριστούχοι με πάνω από 19.000 μόρια ήταν μόλις 313 βλέπουμε ότι πολλοί από αυτούς δεν προτίμησαν τις υψηλόβαθμες σχολές, αλλά άλλες πολύ πιο “ταπεινές”.  Σε 49 τμήματα που δεν απαιτούσαν την εξέταση σε ειδικό μάθημα ο πρώτος εισαχθείς είχε περισσότερα από 19.000 μόρια και σε 29 τμήματα με ειδικό μάθημα ο πρώτος εισαχθείς είχε πάνω από 19.000 μόρια εδώ με το ειδικό μάθημα, καθώς δεν έχουμε τα στοιχεία για τα μόριά τους χωρίς το ειδικό μάθημα.

Υποψήφιοι εργατικοί, μεθοδικοί, με καλό μαθησιακό υπόβαθρο, που δεν διάβασαν μόνο την τελευταία χρονιά, αλλά διάβαζαν σταθερά από το Δημοτικό, γιατί δεν πετυχαίνεις τόσο υψηλές επιδόσεις με πασαλείμματα, με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και τα θέλω τους, τολμούν και πάνε κόντρα στο ρεύμα της εποχής και επιλέγουν να ακολουθήσουν το δρόμο της καρδιάς τους. Αυτή τους η επιλογή πολλές φορές έχει μεγάλο ψυχικό κόστος, αφού πάντα υπάρχουν κάποιοι στον περίγυρο που έχουν άποψη για τις σπουδές του άλλου και θέλουν να επιβάλλουν την άποψή τους, πιστεύοντας ότι κατέχουν την… αλήθεια. Η πίεση που ασκούν στους 18χρονους υποψηφίους είναι, αρκετές φορές, πολύ μεγάλη και μερικές φορές πιέζουν υποψηφίους να αλλάξουν τις επιλογές τους την τελευταία στιγμή, με επιχειρήματα όπως δεν θα βρεις δουλειά αν σπουδάσεις αυτό που θέλεις ενώ αν σπουδάσεις το άλλο θα έχεις πολύ περισσότερες ευκαιρίες για εργασία. Πολλές φορές οι μεγάλοι έχουν την αντιμετώπιση προς τους υποψηφίους ότι είναι παιδιά και δεν ξέρουν. Βέβαια όλοι αυτοί, οι σίγουροι για την αλήθεια τους συμβουλάτορες, έχουν διαψευστεί πολλές φορές, όπως για παράδειγμα με τους δασκάλους το 2009 που ωθούσαν παιδιά να πάνε στα Παιδαγωγικά για το σίγουρο διορισμό ή τους Πολιτικούς Μηχανικούς που ωθούσαν τα παιδιά να πάνε εκεί για να “πιάσουν την καλή”. Διαψεύστηκαν και στις δύο περιπτώσεις όταν με την έλευση της κρίσης ανατράπηκαν όλα.

Το μέλλον είναι απρόβλεπτο και οι αλλαγές ταχύτατες. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες για την εξέλιξη του κόσμου μας και των επαγγελμάτων. Ας μην είναι κάποιοι τόσο πιεστικοί γιατί αυτό που βλέπουν σήμερα και πιέζουν τα παιδιά προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να μην ισχύει σε λίγα χρόνια.

Πέρα από τις ταχύτατες αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο μας και δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε προβλέψεις υπάρχει και το θέμα αν οι σπουδές αρέσουν και ταιριάζουν στον υποψήφιο που τις επιλέγει. Όλοι αυτοί που πιέζουν τα παιδιά να πάνε προς συγκεκριμένη κατεύθυνση μπορεί να έχουν κάποιο δίκιο ως προς την ευκολία εύρεσης εργασίας από συγκεκριμένες σπουδές, αλλά δεν έχουν κατανοήσει πόσο σημαντικό είναι να σου αρέσει αυτό που κάνεις. Ας το γράψουμε ακόμα μια φορά. Αν σου αρέσει αυτό που κάνεις περνάς καλά στη δουλειά σου και δεν μένεις άνεργος γιατί έχεις γίνει καλός επαγγελματίας και δεν έχει καμία σημασία τι δουλειά κάνεις.