PISA: Γιατί τα πάνε όλο και χειρότερα οι μαθητές μας

Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected]

Όλο και χειροτερεύουν οι επιδόσεις των Ελλήνων 15χρονων μαθητών στη διεθνή έρευνα PISA του ΟΟΣΑ, που διεξάγεται κάθε τρία χρόνια. Τη μέση επίδοση των μαθητών της χώρας μας σε όλες τις έρευνες μέχρι τώρα μπορείτε να δείτε στον πίνακα. Οι μαθητές μας παρουσιάζουν και στα τρία αντικείμενα χειροτέρευση των επιδόσεών τους. Τις καλύτερες επιδόσεις είχαμε το 2009. Μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης οι επιδόσεις ήταν κάθε φορά και χειρότερες με προοπτική περαιτέρω μείωσης των επιδόσεων. Παρόμοιες επιδόσεις με των μαθητών μας είχαν στην κατανόηση κειμένου οι μαθητές της Ουκρανίας, της Τουρκίας, της Σλοβακίας και της Χιλής, στα Μαθηματικά οι μαθητές της Τουρκίας, της Ουκρανίας, της Κύπρου και της Σερβίας, ενώ στις Φυσικές Επιστήμες της Μάλτας.

Σκοπός της έρευνας είναι να δει τι ξέρουν και τι μπορούν να κάνουν οι μαθητές κάθε χώρας στα τρία εξεταζόμενα πεδία. Οι ερωτήσεις έχουν σκοπό να δουν οι ερευνητές πως μπορούν οι μαθητές να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει σε καθημερινές πράξεις. Η πράξη πάντα αποτελούσε αδυναμία του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ποτέ, μέχρι τώρα, δεν μαθαίνουμε τα παιδιά πώς εφαρμόζονται όσα μαθαίνουν στην πράξη

Τα αποτελέσματα χωρίζονται σε 6 επίπεδα με το 6ο επίπεδο να απεικονίζει το ποσοστό των μαθητών που έχουν τις υψηλότερες επιδόσεις και το 1ο επίπεδο να απεικονίζει το ποσοστό των μαθητών που δεν έχουν ούτε τις στοιχειώδεις γνώσεις. Στην κατανόηση κειμένου το 30,5% των μαθητών μας βρίσκεται στο 1ο επίπεδο, στα Μαθηματικά το 35,8% και το 31,7% των μαθητών μας βρίσκονται στο 1ο επίπεδο. Ένας, στους τρεις μαθητές μας είναι, δηλαδή, κάτω από το στοιχειώδες επίπεδο, πράγμα που τους καθιστά λειτουργικά αναλφάβητους. Το 19,9% σημειώνουν χαμηλές επιδόσεις και στα τρία αντικείμενα, ένας στους πέντε, δηλαδή. Ας σκεφτούμε ότι αυτά τα παιδιά σε δύο χρόνια θα ψηφίζουν και θα καθορίζουν το μέλλον όλων μας. Αυτά τα παιδιά πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να βρουν μία εργασία που απαιτεί κάποιες γνώσεις, συνεπώς η πιθανότητα της ανεργίας είναι εξαιρετικά υψηλή. Δυστυχώς πρόκειται για, περίπου, 30.000 παιδιά κάθε χρόνο.

Στον αντίποδα στις πολύ υψηλές επιδόσεις, στο 6ο επίπεδο, δηλαδή, έχουμε στην κατανόηση κειμένου το 0,3% των μαθητών μας, έναντι 1,3% του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ, στα Μαθηματικά το 0,5% των μαθητών μας με 2,4% μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ και στις Φυσικές Επιστήμες το… 0%, έναντι 0,8% των χωρών του ΟΟΣΑ, γεγονός που σημαίνει ότι οι Φυσικές Επιστήμες δυσκολεύουν περισσότερο τους μαθητές όλων των χωρών ή οι απαιτήσεις της έρευνας είναι υψηλότερες στις Φυσικές Επιστήμες από τα άλλα μαθήματα.

Η έρευνα περιλαμβάνει ερωτηματολόγια και για τη ζωή των εφήβων γενικά, μέσα και έξω από το σχολείο. Εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι το 27% των μαθητών μας έχει υποστεί bulling και ο χρόνος που ξοδεύουν στο internet. Σε μία τυπική σχολική ημέρα ξοδεύουν 1 ώρα στο σχολείο, στο σπίτι 1,5 ώρα, δηλαδή συνολικά 2,5 ώρες την ημέρα και τα Σαββατοκύριακα 3,5 ώρες.

Η εικόνα που παρουσιάζει η έρευνα PISA είναι απολύτως ακριβής για όσους ζουν με τους μαθητές καθημερινά. Πράγματι, πολλές συζητήσεις καθηγητών έχουν ως αντικείμενο πόσο πέφτει το μαθησιακό επίπεδο των μαθητών κάθε χρόνο και πόσο κολλημένα είναι τα παιδιά στο κινητό τους, που είναι όλη η ζωή τους. Δεν γίνεται να μην περάσει η σκέψη από το μυαλό μας πως αν λίγο περιόριζαν τη χρήση του κινητού θα είχαν πολύ καλύτερες επιδόσεις.

Τα αποτελέσματα του PISA δείχνουν και την απόλυτη αποτυχία των αλλεπάλληλων αλλαγών στην εκπαίδευση, γιατί πράγματι δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι τώρα μία αποτίμηση των αλλαγών που κάθε Υπουργός Παιδείας κάνει στην Εκπαίδευση. Το συμπέρασμα είναι ότι όχι μόνο δεν βελτιώνονται τα πράγματα, αλλά χειροτερεύουν μετά από κάθε αλλαγή. Αυτό μας κάνει να κρατάμε μικρά καλάθια όσο πιο μεγαλόστομες είναι οι αλλαγές που αναγγέλλονται από τον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας, όποιος και αν είναι αυτός.