Τα δίδακτρα στα Πανεπιστήμια έχουν απρόβλεπτες κοινωνικές συνέπειες

Του Στράτου Στρατηγάκη
Μαθηματικού - Ερευνητή
[email protected]

Δύο στους τρεις νέους μας, ηλικίας 18-24 ετών, βρίσκονται στην εκπαίδευση το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Καλό αυτό αν γίνεται με επιτυχία, αν δηλαδή η εκπαίδευσή τους είναι ποιοτική, ώστε να τους βοηθήσει να βρουν το δρόμο τους στη ζωή. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας και της ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. οι απόφοιτοι του Γενικού Λυκείου το 2018 ήταν 79.887, υποψήφιοι ήταν 86.301, λογικό γιατί υπάρχουν και οι απόφοιτοι, μηχανογραφικό κατέθεσαν 79.326 και εισήχθησαν 63.210 στην Ανώτατη Εκπαίδευση, ποσοστό 79,68%.

Για τα ΕΠΑ.Λ. δεν δημοσίευσε στοιχεία η ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. για να έχουμε και από ολοκληρωμένη εικόνα. Γνωρίζουμε μόνο ότι κατέθεσαν μηχανογραφικό 9.524 υποψήφιοι και εισήχθησαν 6.049 υποψήφιοι, ποσοστό 63,51%. Οι φοιτητές σε πολύ μεγάλο ποσοστό πια συνεχίζουν με μεταπτυχιακές σπουδές, συνεπώς το ποσοστό 37,42% των νέων που δεν είναι στην εκπαίδευση είναι από τα χαμηλότερα στον κόσμο.

Η Δανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Σλοβενία είναι οι χώρες με μικρότερο ποσοστό νέων εκτός εκπαίδευσης από την Ελλάδα και αυτές με πολύ μικρή διαφορά από εμάς. Όλες οι άλλες χώρες έχουν ποσοστό νέων εκτός εκπαίδευσης πολύ μεγαλύτερο από την Ελλάδα, με πρωταθλήτρια το Ισραήλ, που έχει το 70,32% των νέων του εκτός εκπαίδευσης. Μάλιστα το 14,01% των νέων στο Ισραήλ είναι ανενεργοί, NEETS όπως έχει καθιερωθεί να λέγονται όσοι δεν είναι στην εργασία, την εκπαίδευση ή την κατάρτιση.

Οι «συγγενείς» μας, οι χώρες του Νότου Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, που βλέπουμε ότι έχουν πολλές ομοιότητες μ’ εμάς έχουν ποσοστό νέων εκτός εκπαίδευσης από 40 έως 47%, κάτω από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Το ποσοστό των νέων που εργάζονται κυμαίνεται από 20 έως 31%. Στην Ελλάδα το ποσοστό εργαζομένων είναι 15,16. Έχουμε λιγότερους νέους εκτός εκπαίδευσης και λιγότερους εργαζόμενους. Αναμενόμενο είναι αφού έχουμε ακόμη πολύ υψηλότερη ανεργία, παρά τη μείωση που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια. Το εντυπωσιακό με τις χώρες του νότου το συναντάμε στην Ιταλία όπου το 14,26% των νέων είναι ανενεργοί. Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό στον κόσμο μετά τη Χιλή που έχει 15,31% ανενεργών. Κάτι περίεργο συμβαίνει στην Ιταλία.

Από τις χώρες που οι περισσότεροι νέοι δεν σπουδάζουν, έχουν, δηλαδή, ποσοστό νέων εκτός εκπαίδευσης πάνω από 50%, οι ανεπτυγμένες είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Πρόκειται για τις χώρες που έχουν τα ακριβότερα δίδακτρα φοίτησης παγκοσμίως. Προφανώς οι νέοι τους δεν μπορούν να σπουδάσουν, λόγων διδάκτρων. Υπάρχουν τα φοιτητικά δάνεια, με πολύ ευνοϊκούς όρους, αλλά το χρέος παραμένει χρέος και μάλιστα στις ΗΠΑ έχει γίνει μέγα οικονομικό πρόβλημα, καθώς οι ισολογισμοί των τραπεζών παρουσιάζουν μεγάλη τρύπα. Αφού δεν μπορούν να σπουδάσουν οι νέοι τους, τις θέσεις στα Πανεπιστήμια καταλαμβάνουν ξένοι φοιτητές, που θα καταλάβουν και τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας στο μέλλον. Ίσως είναι και αυτή μία από τις αιτίες που οι Βρετανοί θέλουν το Brexit. Βλέπουν ξένους σε καλές θέσεις εργασίας και νιώθουν ότι οι ξένοι τους έκλεψαν τη δουλειά. Πολλοί Βρετανοί θα ήθελαν να έχουν σπουδάσει Ιατρική και να εργάζονται σε ένα νοσοκομείο, αλλά δεν μπορούσαν. Αντί αυτού βλέπουν τον Έλληνα γιατρό να εργάζεται στο νοσοκομείο και ζηλεύουν όπως είναι φυσικό.

Οι χώρες, δηλαδή, που καθιέρωσαν υψηλά δίδακτρα, αποκλείουν πολλά από τα δικά τους παιδιά από τις σπουδές, καλύπτουν θέσεις εργασίας υψηλού μορφωτικού επιπέδου με μετανάστες και βάζουν βόμβες στα θεμέλια των κοινωνιών τους, που κανείς δεν ξέρει πως θα λειτουργήσουν. Οι Βρετανοί ψηφίζουν Brexit και δείχνουν αιφνιδιασμένοι από την ψήφο. Γιατί δεν καταλαβαίνω.