Στο βιβλίο του «Ουτοπίες και Πολιτισμοί» (1973) ο Ζιλ Λαμπούζ (Gilles Labouge) εξηγεί ότι όλες οι προσπάθειες που έγιναν στην ιστορία του ανθρώπου για να θεμελιωθούν άριστες κοινωνίες κατέληξαν σε τραγικά αποτελέσματα. Και αυτό το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο συγγραφέας δεν είναι κάτι που τον ευχαριστεί ιδιαίτερα. Ούτε στο βιβλίο του προσπαθεί να απορρίψει τον Τόμας Μουρ και την περί ουτοπίας θεωρία του.
Από την έντυπη έκδοση
Του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Στο βιβλίο του «Ουτοπίες και Πολιτισμοί» (1973) ο Ζιλ Λαμπούζ (Gilles Labouge) εξηγεί ότι όλες οι προσπάθειες που έγιναν στην ιστορία του ανθρώπου για να θεμελιωθούν άριστες κοινωνίες κατέληξαν σε τραγικά αποτελέσματα. Και αυτό το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο συγγραφέας δεν είναι κάτι που τον ευχαριστεί ιδιαίτερα. Ούτε στο βιβλίο του προσπαθεί να απορρίψει τον Τόμας Μουρ και την περί ουτοπίας θεωρία του.
Αντιθέτως, επιδιώκει να αποδείξει -και το καταφέρνει- ότι η περί ουτοπίας θεωρία του Τόμας Μουρ (1478-1535) διαστρεβλώθηκε από ανθρώπους διψασμένους για εξουσία και μόνον. Κατά συνέπεια, όχι λίγες φορές, ευγενείς ουτοπίες καταλήγουν να γίνουν εργαλεία εγκλημάτων και καταπίεσης στα χέρια αδίστακτων και αρρωστημένων απατεώνων της πολιτικής.
«Ο ουτοπιστής», γράφει ο Ζιλ Λαμπούζ (96 ετών σήμερα), «μισεί τον χρόνο γι’ αυτό και τον φυλακίζει. Ξεφεύγει από τις τραγωδίες της ιστορίας επεξεργαζόμενος ένα παγερό αντισύστημα που στηρίζεται στις νάρκες της ανθρώπινης υφής…».
Υπό αυτές τις συνθήκες, το πεδίο της πραγματικότητας αντικαθίσταται από ένα άλλο, αυτό της σιωπής και της απέραντης θλίψης της ουτοπίας. Η ουτοπία γίνεται έτσι εργαλείο εξαπάτησης και εξουσίας, χρησιμοποιείται άρα για να αντικατασταθεί μια εξουσιαστική αρχή από μιαν άλλη. Όχι λίγες φορές, δε, συμβαίνει η αρχή που αντικαθιστά να είναι χειρότερη από αυτήν που ανέτρεψε.
Επέμβαση στα ευρωπαϊκά πράγματα
Στο πλαίσιο αυτό, οι Ρώσοι ιστορικοί Μισέλ Χέλερ και Αλέξανδρος Νέκριτς, στο περίφημο και ογκώδες βιβλίο τους «Η Ουτοπία στην εξουσία» (1976), περιγράφουν με απίθανες ιστορικές λεπτομέρειες πως στη Ρωσία του 1917, τον περίφημο Οκτώβριο, δεν έγινε καμμιά απολύτως επανάσταση, αλλά διά πραξικοπήματος, οι μπολσεβίκοι του Λένιν ανέτρεψαν την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Αλέξανδρου Κερένσκι, εξυπηρετώντας τα γερμανικά σχέδια για έξοδο της Ρωσίας από τον πόλεμο. Και αυτό σε μια κρίσιμη τότε φάση για την έκβαση του πολέμου, τον οποίον και η Γερμανία έχασε, προκαλώντας και την πρώτη αμερικανική επέμβαση στα ευρωπαϊκά πράγματα. Γεγονός το οποίο ποτέ δεν κατάλαβαν οι ναζί και ο γελωτοποιός που τους έφερε στην εξουσία, λίγα χρόνια αργότερα.
Την ίδια εποχή, άνοιγε και η ρωσική πόρτα στο τότε αμερικανικό κεφάλαιο, το οποίο εκπροσωπούσε ο μετέπειτα δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Μάικλ Χάμερ (1870-1953). Βαθύς γνώστης της κομμουνιστικής νοοτροπίας και καλός φίλος του Ιωσήφ Στάλιν. Ο Μάικλ Χάμερ, κυριολεκτικά, έσωσε το λενινιστικό καθεστώς μετά την τραγική του οικονομική αποτυχία στη δεκαετία του 1920, βάζοντας χέρι όμως στους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας.
Σχέσεις Αμερικής με Ρωσία και Γερμανία
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Αμερική ήθελε πάντα να έχει ώριμες σχέσεις με τη Ρωσία, την οποίαν και εμπιστευόταν περισσότερο από ό,τι τη Γερμανία. Δεν ξεχνούν έτσι σήμερα οι Αμερικανοί ότι στον 20ό αιώνα ήλθαν δύο φορές στην Ευρώπη, με αφορμή δύο παγκόσμιους πολέμους που η Γερμανία είχε προκαλέσει. Κόστος κάπου 300.000 Αμερικανοί να έχουν τον τάφο τους στη γηραιά ήπειρο.
Επίσης η αμερικανική οικονομική βοήθεια και αμυντική ομπρέλα ήταν τα εργαλεία που επέτρεψαν στη σημερινή δημοκρατική Ευρώπη όχι μόνο να συνέλθει, αλλά και να γίνει παγκόσμιο υπόδειγμα κοινωνικής προόδου. Εξάλλου, προς αυτή την Ευρώπη έρχονται σήμερα κάποια εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Είναι ξεκάθαρο, δε, ότι αυτό το θέμα των μεταναστευτικών ροών θα προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις, στο μέτρο που η Αφρική θα γνωρίζει δημογραφική έκρηξη.
Αυτό σημαίνει ότι την προσεχή εβδομηκονταετία, η σημερινή Ευρώπη είναι πολύ πιθανόν να έχει κατακλυσθεί από 100 έως 150 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες, μουσουλμάνους κατά κύριο λόγο, οι οποίοι στην κοιτίδα του ορθολογισμού, του πολιτισμού και της κοινωνικής ευμάρειας θα δημιουργήσουν και μια νέα ισλαμική οντότητα.
Συλλογική αμνησία και άγνοια
Μέσα λοιπόν σε αυτό το κινητικό και εξαιρετικά ολισθηρό περιβάλλον οι δυνάμεις του ζόφου και της καθυστέρησης, για μιαν ακόμη φορά, παίζουν το παιχνίδι της ουτοπίας, γνωρίζοντας ότι μεγάλες κατηγορίες των πληθυσμών πάσχουν από συλλογική αμνησία. Όχι λίγες φορές, εξάλλου, η αμνησία συνοδεύεται και από συλλογική άγνοια. Ενοχλούνται λοιπόν κάποιοι που ένας Έλληνας θα είναι επίτροπος του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Εν τελεί όμως αυτό που προφανώς τους ενοχλεί είναι η σύνδεση του ελληνισμού με την ανάδειξη του ορθού λόγου και άρα την καταπολέμηση του μύθου, που σήμερα κάποιοι προσπαθούν να επαναφέρουν στο προσκήνιο για λόγους εξουσίας και μόνον. Απώτερος στόχος τους, η ισοπέδωση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής διά της βλακείας.