Πώς έμοιαζε ο Άρης πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια; Οι επιστήμονες που επιβλέπουν την αποστολή του οχήματος Curiosity στον Άρη έχουν μια σχετικά καλή εικόνα, η οποία βελτιώνεται όλο και περισσότερο, χάρη στα στοιχεία που στέλνει το «ακούραστο» ρόβερ.
Πώς έμοιαζε ο Άρης πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια; Οι επιστήμονες που επιβλέπουν την αποστολή του οχήματος Curiosity στον Άρη έχουν μια σχετικά καλή εικόνα, η οποία βελτιώνεται όλο και περισσότερο, χάρη στα στοιχεία που στέλνει το «ακούραστο» ρόβερ.
Η εικόνα αυτή, πλέον, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει λιμνούλες στον πυθμένα του κρατήρα Γκέιλ, πλάτους 150 χλμ, τον οποίο εξερευνά το Curiosity. Στα τοιχώματα του κρατήρα εκτιμάται πως έτρεχαν ρέματα, τα οποία κατέληγαν στον πυθμένα. Με το πέρασμα του χρόνου αυτά τα ρέματα γίνονταν μεγαλύτερα και μετά στέγνωναν, στο πλαίσιο ενός κύκλου που πιθανότατα επαναλήφθηκε πολλές φορές μέσα σε διάστημα εκατομμυρίων ετών.
Αυτό είναι το τοπίο που περιγράφουν οι επιστήμονες του Curiosity σε επιστημονικό άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience. Οι ερευνητές εξέλαβαν βράχους πλούσιους σε ορυκτά άλατα που ανακαλύφθηκαν από το ρόβερ ως αποδείξεις για την ύπαρξη ρηχών λιμνών με αλμυρό νερό που βίωσαν επανειλημμένες υπερχειλίσεις και αποξηράνσεις. Τα «κοιτάσματα» αυτά αποτελούν σημάδια διακυμάνσεων στο κλίμα, καθώς το περιβάλλον του Άρη μετατρεπόταν από υγρό στην παγωμένη έρημο που γνωρίζουμε σήμερα.
Στόχος των επιστημόνων είναι να εξακριβωθεί πόσο κράτησε αυτή η μετάβαση και πότε έγινε ακριβώς. Τα νέα αυτά ευρήματα ίσως να αποτελούν προάγγελο αυτών που θα προκύψουν καθώς το Curiosity κινείται πως μια περιοχή (“sulfate- bearing unit”- μονάδα παραγωγής θειικού άλατος) η οποία εκτιμάται πως σχηματίστηκε μέσα σε ένα ακόμα πιο ξηρό περιβάλλον- σε αντίθεση με περιοχές χαμηλότερα, όπου το Curiosity ανακάλυψε ίχνη λιμνών νερού.
Ο κρατήρας Γκέιλ αποτελεί το απομεινάρι μιας μεγάλης πρόσκρουσης. Ιζήματα που μεταφέρθηκαν από νερό και ανέμους γέμισαν τον πυθμένα του, στρώμα με στρώμα. Όταν τα ιζήματα σκλήρυναν και στερεοποιήθηκαν, ο άνεμος συνέβαλε στον σχηματισμό του Όρους Σαρπ, στο οποίο ανεβαίνει σήμερα το Curiosity. Το κάθε στρώμα της πλαγιάς του βουνού αποκαλύπτει στοιχεία για μια διαφορετική περίοδο της ιστορίας του Άρη- και για τη μορφή του περιβάλλοντός της.
«Πήγαμε στον κρατήρα Γκέιλ επειδή διατηρεί αυτό το μοναδικό ιστορικό ενός μεταβαλλόμενου Άρη» είπε ο Γουίλιαμ Ρέιπιν του Caltech, lead author της έρευνας. «Η κατανόηση του πότε και πώς το κλίμα του πλανήτη άρχισε να εξελίσσεται είναι ένα κομμάτι ενός άλλου παζλ: Πότε και για πόσο ήταν ικανός ο Άρης να υποστηρίξει μικροβιακή ζωή στην επιφάνειά του;».