Ένα μετάλλιο, ένα δίπλωμα, ένα χρηματικό ποσό με πολλά μηδενικά. Σε πέντε πεδία, στα οικονομικά τα πιο διάσημα βραβεία ήρθαν πολύ μετά, γράφει η Κατερίνα Τζωρτζινάκη.
Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Ένα μετάλλιο, ένα δίπλωμα, ένα χρηματικό ποσό με πολλά μηδενικά. Σε πέντε πεδία, στα οικονομικά τα πιο διάσημα βραβεία ήρθαν πολύ μετά.
Μεταξύ 1901 και 2018 απέσπασαν την ύψιστη διάκριση συνολικά 904 προσωπικότητες και 24 οργανισμοί. Τέσσερις άνθρωποι, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τιμήθηκαν δύο φορές, ενώ το Διεθνές Κίνημα του Ερυθρού Σταυρού απέσπασε τρεις διακρίσεις.
Από τη Δευτέρα και μέχρι τις 14 του μήνα, όπως κάθε χρόνο, τα Νόμπελ θα γίνονται ειδήσεις, όχι χωρίς κρίσεις και αμφισβητήσεις. Τα έχουν αυτά οι αναγνωρίσεις, ιδίως όταν τρυπώνουν πολιτικοϊδεολογικές παράμετροι στις αποτιμήσεις «όσων προσφέρουν τα μέγιστα στην ανθρωπότητα».
Οι οδηγίες του «μισάνθρωπου καλών διαθέσεων», όπως ο ίδιος είχε περιγράψει τον εαυτό του, ήταν σαφείς. «Οι κάτοχοι του βραβείου βοήθησαν ο καθένας με τον τρόπο του στο να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος» επισημαίνει στην DW η διευθύντρια του Μουσείου Βραβείων Νόμπελ στη Στοκχόλμη Έρικα Λάνερ. Κάποιοι δεν πολυβοήθησαν, οι ισορροπίες στη βράβευσή τους νίκησαν, μα στους 928 το ισοζύγιο είναι θετικό. Εξάλλου, την ατμόσφαιρα τη δημιουργεί όχι μόνο το επίπεδο του βραβευμένου, αλλά και οι «ομοιοκαταληξίες» με τα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα. Η Κιουρί (Νόμπελ Φυσικής το 1903), για παράδειγμα, έγινε παράδειγμα σε μια εποχή κατά την οποία οι γυναίκες δεν μπορούσαν καν να εργαστούν. Πρόκειται για «ομοιοκαταληξίες» που μεταμορφώνουν τη συζήτηση και οδηγούν σε νέα αναζήτηση.
Με ή χωρίς βραβείο, οι παθιασμένοι θα προχωρούν με την έρευνα, τη γραφή, την αλληλοκατανόηση και την ανάδειξη των καλών, καθαρών, προθέσεων, που αγκιστρώνονται και δεν ξεκολλάνε από τη μνήμη.
Αυτό δεν μετριέται σε χρήματα και βραβεία. Εκείνο που μετρά είναι ότι μία ιδέα σήμερα στο εργαστήριο ή στο πολιτικό δοκιμαστήριο κάπου, κάπως, κάποτε θα πάει τον κόσμο μπροστά. Ο Σουηδός εφευρέτης ξαναχτυπά. Είμαι «υπερ-ιδεαλιστής, που μπορεί να χωνέψει τη φιλοσοφία καλύτερα από το φαγητό».
Ένα Νόμπελ δεν κάνει στη χώνεψη κακό.