Οι έντονες αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την πρόθεση της κυβέρνησης να φέρει σχέδιο νόμου στη Βουλή για να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού με επιστολική ψήφο και οι φωνές περί σχεδίων αλλοίωσης εκλογικού αποτελέσματος, φέρνουν στο προσκήνιο το μείζον ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου και της πρόθεσης της κυβέρνησης να καταργήσει την απλή αναλογική.
Του Γιάννη Καμπουράκη
[email protected]
Οι έντονες αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την πρόθεση της κυβέρνησης να φέρει σχέδιο νόμου στη Βουλή για να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού με επιστολική ψήφο και οι φωνές περί σχεδίων αλλοίωσης εκλογικού αποτελέσματος, φέρνουν στο προσκήνιο το μείζον ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου και της πρόθεσης της κυβέρνησης να καταργήσει την απλή αναλογική.
Ο άτυπος διάλογος ανάμεσα στη Ν.Δ. και το Κίνημα Αλλαγής έχει ήδη ξεκινήσει. Η κυβέρνηση ανοίγει σταδιακά τα χαρτιά της αφήνοντας ευρύ πεδίο συζητήσεων για αλλαγές και η Χαριλάου Τρικούπη παρουσιάζει ανοικτά το πλαίσιο στο οποίο θα μπορούσε να συμφωνήσει. Τα υπόλοιπα κόμματα δείχνουν να μη συμμετέχουν, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί από τώρα να βάλει «μπουρλότο» ώστε να μην υπάρξει συναίνεση μεταξύ Ν.Δ. και Κινήματος Αλλαγής, που επί της ουσίας είναι το μόνο κόμμα που μπορεί όχι μόνο να εξασφαλίσει την κατάργηση της απλής αναλογικής αλλά και να επιτρέψει την εφαρμογή του νέου εκλογικού συστήματος από τις αμέσως επόμενες εκλογές.
Κατά τις πληροφορίες που σταδιακά αφήνει να διαρρεύσουν, το υπουργείο Εσωτερικών προσανατολίζεται σε ένα κλιμακωτό μπόνους που θα φτάνει ως και τις 40 έδρες, εφόσον το πρώτο κόμμα φτάσει στο 40%. Η πρόταση αυτή δεν βρίσκει αντίθετο το Κίνημα Αλλαγής που έχει προτείνει μπόνους 20 εδρών σε ποσοστό 25% και συν μία έδρα για κάθε ποσοστό από το 25% και πάνω, με ανώτατο όριο τις 35 έδρες στο 40%. Στη Χαριλάου Τρικούπη όμως υπάρχει διαφωνία σε σχέση με τη συνέχεια της πρότασης της πλειοψηφίας, δηλαδή την αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή στο 4%-5% ώστε να αντισταθμιστούν οι 10 έδρες που αφαιρούνται από το ισχύον μπόνους του πρώτου κόμματος.
Σύμφωνα με την ανάγνωση που κάνει το Κίνημα Αλλαγής, παρά το γεγονός ότι το μπόνους θα είναι μικρότερο από 50 έδρες που δίνει ο ισχύων νόμος, το πρώτο κόμμα θα μπορεί ξανά να κερδίζει την αυτοδυναμία με ποσοστό μικρότερο του 40%, εφόσον με την αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή θα αυξηθεί το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής και οι έδρες που τους αντιστοιχούν θα πηγαίνουν κυρίως προς το πρώτο κόμμα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να αποτρέψει το Κίνημα Αλλαγής από το να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων με την Ν.Δ. Αν δεν τα καταφέρει και οι συζητήσεις ξεκινήσουν, τότε θα επιχειρήσει να ενοχοποιήσει τη Χαριλάου Τρικούπη έναντι των ψηφοφόρων της κατηγορώντας την για συνεργασία με τη Ν.Δ.
Στο Κίνημα Αλλαγής γνωρίζουν ότι θα υποστούν πιέσεις και γι΄ αυτό προσπαθούν να πετάξουν το μπαλάκι στη Ν.Δ. έτσι ώστε αν ο διάλογος δεν προχωρήσει, να μη χρεωθούν το ναυάγιο.
«Περιμένουμε ο νόμος να διατυπωθεί επίσημα και με σαφήνεια από την κυβέρνηση. Όσα είδαν το φως της δημοσιότητας θα μπορούσαν να αποτελέσουν βάση συζήτησης, ωστόσο αναμένουμε τις επίσημες ανακοινώσεις» δήλωσε χθες στο «Πρώτο Θέμα» ο γραμματέας του Κινήματος Αλλαγής Μανόλης Χριστοδουλάκης.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, συνολικά ως μία μεταρρύθμιση.
Συνδέει την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού με την αλλαγή του εκλογικού νόμου και αφήνει να διαρρεύσει ότι θα επιδιώξει ευρύτερες συναινέσεις και με άλλα κόμματα, πέραν του Κινήματος Αλλαγής. Γνωρίζει ωστόσο ότι η ψήφος του Κινήματος Αλλαγής είναι κομβική.
Σε ό,τι αφορά την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, όλα δείχνουν ότι προκρίνεται η επιστολική ψήφος, αλλά και ότι η ψήφος τους θα υπολογίζεται ισότιμα και θα προσμετράται κανονικά στο τελικό αποτέλεσμα – κάτι που θα οδηγήσει πιθανότατα και σε αύξηση των βουλευτών Επικρατείας. Σε αυτήν την επιλογή αντιτίθεται και μάλιστα με ένταση ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η κυβέρνηση σκέπτεται να προωθήσει τη ρύθμιση για την επιστολική ψήφο και στους ετεροδημότες, ώστε να σταματήσει η μετακίνηση των ψηφοφόρων σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Τα σενάρια
Το σημερινό υπό αναθεώρηση Σύνταγμα προβλέπει ότι ο νέος εκλογικός νόμος ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν ψηφιστεί από 200 βουλευτές. Υπό τις παρούσες συνθήκες, τέτοια πλειοψηφία είναι μάλλον αδύνατον να βρεθεί, ακόμα κι αν το ΚΙΝΑΛ συναινέσει στις αλλαγές, αφού Νέα Δημοκρατία και ΚΙΝΑΛ μαζί αθροίζουν 180 ψήφους. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε τα μικρότερα κόμματα θεωρείται εφικτό να δώσουν θετική ψήφο.
Λύση μπορεί όμως να βρεθεί με την Αναθεώρηση του Συντάγματος και του άρθρου 52 (σ.σ. πρόταση Αλιβιζάτου) που προβλέπει ότι το νέο σύστημα για να ισχύσει άμεσα, από τις αμέσως επόμενες εκλογές δηλαδή, χρειάζεται 200 ψήφους. Αλλά αυτή η διάταξη του Συντάγματος για να αναθεωρηθεί χρειάζεται 180 ψήφους, συνεπώς και σε αυτό το θέμα ο ρόλος του ΚΙΝΑΛ είναι κομβικός.
Αν τυχόν το ΚΙΝΑΛ συναινέσει στην αναθεώρηση της διάταξης και γίνει δεκτό να αλλάζει το εκλογικό σύστημα με απλή πλειοψηφία 151 ψήφων, η Νέα Δημοκρατία έχει τα χέρια λυμένα. Αν όμως το ΚΙΝΑΛ συναινέσει μεν, αλλά απαιτήσει η πλειοψηφία που χρειάζεται για να ισχύσει άμεσα ένα νέο εκλογικό σύστημα να είναι στις 180 ψήφους, τότε και πάλι η στάση του ΚΙΝΑΛ θα κρίνει αν το νέο εκλογικό σύστημα θα ισχύσει άμεσα ή θα μετατεθεί για τις μεθεπόμενες εκλογές.