Κόσμος
Πέμπτη, 26 Ιανουαρίου 2006 17:05

Περί ελευθερίας έκφρασης

Ο Ντέιβιντ Ιρβινγκ, ο γνωστός αρνητής του Ολοκαυτώματος, είναι φυλακισμένος στην Αυστρία. Ο Ιρβινγκ συνελήφθη τον περασμένο Νοέμβριο στη διάρκεια επίσκεψής του στη χώρα για δύο ομιλίες που εκφώνησε το 1989. Τότε, αποκάλεσε τους ναζιστικούς θαλάμους αερίων «μύθο» και ισχυρίστηκε ότι στο Γ' Ράιχ δεν υπήρξαν στρατόπεδα συγκέντρωσης. Καθώς η άρνηση του Ολοκαυτώματος συνιστά έγκλημα στην Αυστρία, ο Ιρβινγκ αντιμετωπίζει ποινή κάθειρξης έως δέκα ετών.

Η δίκη του, που είναι προγραμματισμένη για τον επόμενο μήνα, θα τον βγάλει προς στιγμήν από την πνευματική λήθη την οποία αξίζουν ο ίδιος και οι απόψεις του. Πριν τον συλλάβει η αυστριακή αστυνομία, ήταν ένας εκκεντρικός τύπος που απηύθυνε λόγους σε ακροδεξιούς σε υπόγεια της Βιένης. Τώρα υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί σε μάρτυρα της ακροδεξιάς. Η σύλληψή του έγινε πρωτοσέλιδο και οι απόψεις του απέκτησαν μια προβολή που ασφαλώς δεν την αξίζουν.

Ο Ιρβινγκ και άνθρωποι σαν κι αυτόν έχουν ενοχλήσει ασφαλώς τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος και τις οικογένειές τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, όμως, γνωρίζει τι συνέβη, και όσοι έχουν διαφορετική άποψη αρνούνται την αλήθεια. Δεν χρειάζονται νόμοι για να επιβάλουν αυτή τη γνώση.

Κανείς δεν μπορεί να υπερασπιστεί τις απόψεις του Ιρβινγκ. Ολοι όμως πρέπει να υπερασπιστούμε το δικαίωμά του να τις διατηρεί και να τις εκφράζει. Η ελευθερία της έκφρασης περιλαμβάνει το δικαίωμα να κάνεις αποδεδειγμένα και επανειλημμένα λάθος. Και η ελευθερία αυτή δεν μπορεί να εφαρμόζεται επιλεκτικά.

Το να υπερασπιζόμαστε την ελεύθερη έκφραση όταν συμφωνούμε με τις απόψεις που εκφράζονται είναι εύκολο. Πολλοί διανοούμενοι, για παράδειγμα, υπερασπίστηκαν τον τούρκο συγγραφέα Ορχάν Παμούκ που κινδύνεψε να φυλακιστεί, επειδή αντέκρουσε την επίσημη τουρκική ιστορία. Πολύ πιο δύσκολη, αλλά εξίσου ουσιαστική, είναι η υπεράσπιση απόψεων που βρίσκουμε αποκρουστικές. Τόσο στην περίπτωση του Ιρβινγκ όσο και του Παμούκ, τα θέματα πρέπει να λύνονται με τον διάλογο, όχι με τα δικαστήρια. Στο βαθμό που η έκφραση δεν υποθάλπει το ρατσιστικό μίσος, πρέπει να παραμένει ελεύθερη.

Το 1947, όταν θεσπίστηκε στην Αυστρία ο νόμος που απαγορεύει την υποβάθμιση των ωμοτήτων του Γ' Ράιχ, ο φόβος της αναβίωσης του ναζισμού ήταν υπαρκτός. Είναι δυνατόν όμως ο ίδιος νόμος να ισχύει και σήμερα; Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά εκδοχή της Ιστορίας που να απαγορεύεται να αμφισβητηθεί. Η ιστορία πέφτει συχνά σε ακατάλληλα χέρια, τα οποία την κακοποιούν, όμως το κακό αυτό είναι μικρότερο από την απαγόρευση της ελευθερίας της έκφρασης. Ας αφεθεί λοιπόν ελεύθερος ο Ιρβινγκ, και ας ασκήσουμε κι εμείς το αναφαίρετο δικαίωμά μας να τον αγνοήσουμε.

Πηγή: The Times

* Για πρώτη φορά αύριο, όπως και κάθε 27η Ιανουαρίου στο μέλλον, εορτάζεται η Διεθνής Ημέρα για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος, όπως καθιερώθηκε με πρόσφατο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.