Ο άνθρωπος είναι το πιο δύσκολο φορτίο». Την άποψη αυτή έχουν, και ίσως όχι άδικα, παλιοί καπετάνιοι, που με τον τρόπο αυτό εκφράζουν τις πολύ υψηλές απαιτήσεις που υπάρχουν στην φιλοξενία ανθρώπων στα πλοία. Είναι όμως και το πολυτιμότερο φορτίο, αφού η μεταφορά επιβατών, είτε για συγκοινωνιακές ανάγκες είτε για τουρισμό, φέρνει ζωή και πλούτο, ιδιαίτερα σε πιο απομακρυσμένες κοινότητες.
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Ο άνθρωπος είναι το πιο δύσκολο φορτίο». Την άποψη αυτή έχουν, και ίσως όχι άδικα, παλιοί καπετάνιοι, που με τον τρόπο αυτό εκφράζουν τις πολύ υψηλές απαιτήσεις που υπάρχουν στην φιλοξενία ανθρώπων στα πλοία. Είναι όμως και το πολυτιμότερο φορτίο, αφού η μεταφορά επιβατών, είτε για συγκοινωνιακές ανάγκες είτε για τουρισμό, φέρνει ζωή και πλούτο, ιδιαίτερα σε πιο απομακρυσμένες κοινότητες. Για την ανάπτυξη της επιβατηγού ναυτιλίας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η θάλασσα και τα νησιωτικά συμπλέγματα. Προϋποθέσεις που πληροί στο ακέραιο η χώρα μας. Άλλωστε η οικονομία της χώρας, ιδιαίτερα στα νησιά, στηρίχτηκε από τα αρχαία ακόμα χρόνια, στις θαλάσσιες μεταφορές.
Αλλά και στη σύγχρονη εποχή η επιβατηγός ναυτιλία, διαδραματίζει στρατηγικής σημασίας ρόλο για την οικονομία, τόσο της νησιωτικής όσο και της ηπειρωτικής χώρας.
Πρώτα από όλα οι ακτοπλοϊκές μεταφορές. Η ακτοπλοϊα που έχει τον δύσκολο ρόλο να εξυπηρετεί τα νησιά, μεταφέροντας αγαθά, μόνιμους κατοίκους αλλά και τουρίστες. Ο ελληνικός ακτοπλοϊκός στόλος είναι ο μεγαλύτερος και πιο σύγχρονος στην Ευρώπη, αλλά οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει είναι πολλές. Φέτος στο εξάμηνο καταγράφεται μια αύξηση στη κίνηση επιβατών κατά 2,5% ενώ τον Ιούνιο η αύξηση προσεγγίζει το 5%, ενώ η κίνηση στα φορτηγά οχήματα, που μεταφέρουν εμπορεύματα από και προς τα νησιά, παραμένει αμετάβλητη.
Ανοδικά κινήθηκε και πέρσι η ελληνική ακτοπλοία. Ωστόσο, στο ενδιάμεσο, από το 2010 και μετά, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που ξέσπασε στη χώρα, είδε το έργο της να συρρικνώνεται σε μεγάλο βαθμό. Το αποτέλεσμα της συρρίκνωσης αυτής, ήταν και να μειωθεί κάθετα το επενδυτικό πρόγραμμα για νέα νεότευκτα πλοία, συγκριτικά με τη προηγούμενη δεκαετία. Παράλληλα, οι νέοι κανονισμοί για το περιβάλλον, επιβάλουν από τις αρχές του επόμενου χρόνου, τη χρήση καυσίμων που θα περιέχουν λιγότερο από 0,5% σε θείο. Οι αλλαγές αυτές, είναι σίγουρα κοστοβόρες, αφού υπολογίζεται ότι θα αυξήσουν το λειτουργικό κόστους των πλοίων κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες.
Η Ελλάδα, η οποία είναι η μοναδική χώρα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και από τις λίγες σε όλο τον κόσμο, με τόσο πολλά νησιά, και η επίτευξη βιωσιμότητας για την επιβατηγό ναυτιλία, αποτελεί στρατηγικής σημασίας στοίχημα για την ελληνική ναυτιλία. Και αυτό γιατί ο ακτοπλοϊκός στόλος, σταδιακά γερνάει, και με τις σημερινές συνθήκες, είναι δύσκολο να αντικατασταθεί, αφού και η αγορά μεταχειρισμένων, ειδικά για τα συμβατικά επιβατηγά – οχηματαγωγά πλοία είναι περιορισμένη.
Θαλάσσιος τουρισμός
Αντίθετα με την ακτοπλοΐα, η κρουαζιέρα αποτελεί ένα καθαρά τουριστικό προϊόν. Η Ελλάδα μάλιστα αποτελεί έναν από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς κρουαζιέρας σε όλο τον κόσμο. Κάτι που αποδεικνύεται, και από το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια, και παρά το γεγονός ότι η Ανατολική Μεσόγειος ήταν «απαγορευμένη περιοχή», για τις εταιρείες κρουαζιέρας, κατάφερε να είναι ο μοναδικός προορισμός στη περιοχή που κατάφερε να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα το ενδιαφέρον εταιρειών κρουαζιέρας και επιβατών.
Ωστόσο και στη περίπτωση της κρουαζιέρας τα προβλήματα δεν λείπουν. Παρά το γεγονός ότι από τις αρχές της δεκαετίας, έχει καταργηθεί το καμποτάζ, που εμπόδιζε πλοία με τρίτες σημαίες να κάνουν κρουαζιέρες με βάση τη χώρα μας, η κατάσταση δεν άλλαξε. Η Celestyal Cruises είναι η μοναδική εταιρεία που από το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας μέχρι και τώρα, πραγματοποιεί σε μόνιμη βάση κρουαζιέρας με βάση τη χώρα μας. Ακόμα ένα ζήτημα, που χρειάζεται λύση προέρχεται από το μέγεθος και τον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που επισκέπτονται τη χώρα μας, και τους νησιωτικούς προορισμούς, οι οποίοι διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες φιλοξενίας.
Για παράδειγμα η Σαντορίνη, που δεν έχει καν λιμάνι, έχει έρθει «αντιμέτωπη» αρκετές φορές στο παρελθόν με έξι έως οκτώ κρουαζιερόπλοια που μεταφέρουν ακόμα και 18.000 κόσμο. Κόσμο που θέλει να ανέβει στη Καλντέρα και να απολαύσει τη θέα και στην καλύτερη περίπτωση το διάσημο ηλιοβασίλεμα. Η αποβίβαση όλων επιβατών και η άψογη εξυπηρέτησή τους, είναι όμως ένα ¨χαμένο» στοίχημα, με αποτέλεσμα ούτε οι τουρίστες να μένουν ικανοποιημένοι ούτε και οι κάτοικοι και επιχειρηματίες του νησιού. Το θέμα άλλωστε της διαχείρισης των προορισμών, έχει απασχολήσει και την Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) με την περίπτωση της Σαντορίνης να αποτελεί το πρώτο case study.
Σκάφη αναψυχής
Δίπλα στα μεγαθήρια της κρουαζιέρας, πλέουν συνήθως και μικρότερα επιβατηγά σκάφη, τα λεγόμενα σκάφη αναψυχής. Επαγγελματικά και ιδιωτικά κατακλύζουν κάθε χρόνια τις απομακρυσμένες ελληνικές ακτές, και προσφέρουν ανεπανάληπτες εμπειρίες στους επιβάτες τους. Η χώρα μας άλλωστε θεωρείται παγκοσμίως ως ένας από τους καλύτερους προορισμούς για θαλάσσιο τουρισμό, χωρίς όμως και σε αυτή την περίπτωση να έχει κερδίσει το μερίδιο που της αναλογεί.