Απόψεις
Τρίτη, 16 Ιουλίου 2019 09:31

Ψυχιατρικοποίηση της πολιτικής

Είδα το βίντεο και, ακόμα κι αν δεχτώ, για την οικονομία της συζήτησης, ότι είναι μονταρισμένο, εκείνο που με ενοχλεί είναι το υποτιμημένο: η ιατρικοποίηση της πολιτικής αντιπαράθεσης. Στην προκειμένη περίπτωση η ψυχιατρικοποίηση, που διαγιγνώσκει «συλλογική ψυχική νόσο» στη «συλλογική μνήμη» και το «συλλογικό αφήγημα» και «ψυχικά νοσούντες», «των οποίων η απώλεια του αισθήματος της δικτατορίας είναι αντίστοιχο με μια απώλεια δικού τους ανθρώπου», γράφει η Κατερίνα Τζωρτζινάκη.

Από την έντυπη έκδοση

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]

Είδα το βίντεο και, ακόμα κι αν δεχτώ, για την οικονομία της συζήτησης, ότι είναι μονταρισμένο, εκείνο που με ενοχλεί είναι το υποτιμημένο: η ιατρικοποίηση της πολιτικής αντιπαράθεσης. Στην προκειμένη περίπτωση η ψυχιατρικοποίηση, που διαγιγνώσκει «συλλογική ψυχική νόσο» στη «συλλογική μνήμη» και το «συλλογικό αφήγημα» και «ψυχικά νοσούντες», «των οποίων η απώλεια του αισθήματος της δικτατορίας είναι αντίστοιχο με μια απώλεια δικού τους ανθρώπου».

Δεν είναι η πρώτη φορά, βέβαια, που η Ιατρική γίνεται όπλο, και οι όροι της το newspeak μιας θλιβερής διάδοσης, με παράπλευρη απώλεια τους ψυχικά ασθενείς. Δεν είναι η πρώτη και πολύ φοβάμαι ότι δεν θα είναι η τελευταία απόπειρα χρήσης του μανδύα μιας ψυχοπαθολογίας ως κατηγορητήριο στο πολιτικό ακροατήριο.

Πίσω από την επιστημονικοφανή ανάλυση αυτού του είδους, επιχειρείται η ελαχιστοποίηση του λόγου όσων έχουν άλλη άποψη. Ως εκ τούτου όποια πρόταση ή ιδέα έχουν να προσφέρουν δεν μπορεί να γίνει δεκτή, μιας και «πάσχουν» τα υποκείμενα. Αφού δεν μπορώ να αποδομήσω τα επιχειρήματα, ας αποδομήσω τον άνθρωπο κι έτσι θα καταπέσουν και τα επιχειρήματα.

Σύμφωνα μ’ αυτήν τη λογική, η άλλη πλευρά είναι ανερμάτιστη, επειδή είναι τρελή. Και φυσικά, ως εκ τούτου, είναι και επικίνδυνη, σύμφωνα με τα πιο παραδοσιακά στερεότυπα.

Δεν είναι επικίνδυνη, όμως, η αντίληψη ότι η ιστορική μνήμη χρήζει ιατρικής γνωματεύσεως με ομαδικό παραπεμπτικό; Όταν η Ιστορία και τα κοινωνικά δρώμενα ερμηνεύονται με ψυχολογικά σχήματα, γαργαλούν τα νευρικά συστήματα. Οι λέξεις γίνονται σημαδούρες κινδύνου, ώστε να χωρίζουν τους ανθρώπους σε «νοσούντες» και «κανονικούς». Μόνο τους δεύτερους να ακούς, μέχρι οι άλλοι να «θεραπευτούν»; Και πώς θα γίνουν καλά; Τι λένε τα επίσημα εγχειρίδια ταξινόμησης και διάγνωσης των ψυχιατρικών νοσημάτων, το DSM-5 ή το ICD-10, για τέτοια μυαλά;

Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, κάνει όμως ομοιοκαταληξίες, σύμφωνα με τον αφορισμό του Τουέιν. Γιατρέ, να ανησυχώ για τις θεραπείες;