Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα και με αντίπαλο την αποχή, οι «μονομάχοι» ολοκλήρωσαν τον προεκλογικό αγώνα και αναμένουν το αυριανό αποτέλεσμα της κάλπης. Συνεχείς είναι οι αναφορές τόσο από τον Αλέξη Τσίπρα όσο και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην ανάγκη συμμετοχής των πολιτών στην εκλογική διαδικασία, καθώς είναι οι πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης που γίνονται εν μέσω θέρους.
Έπειτα από πολλά χρόνια στα μνημόνια, η πορεία της οικονομίας αποτελεί αδιαμφισβήτητα το βασικό διακύβευμα της εκλογικής αναμέτρησης. Η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί τη Δευτέρα καλείται να πετύχει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, να προσελκύσει επενδύσεις και να στηρίξει μια χτυπημένη από την κρίση αγοράς εργασίας.
Εκτός συνόρων, δεν υπάρχει περίοδος χάριτος, καθώς στις 8 Ιουλίου πραγματοποιείται Eurogroup με την Ελλάδα να είναι στην... ατζέντα. Η εμπιστοσύνη των εταίρων θεωρείται απαραίτητη ώστε να καλλιεργηθεί το έδαφος για την επανεξέταση του ύψους των πρωτογενών πλεονασμάτων. Πάντως η πορεία των ομολόγων δημιουργεί κλίμα αισιοδοξίας πως μπορεί να δρομολογηθεί μία νέα έξοδος στις αγορές.
Παράλληλα με την οικονομία, ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Δημοκρατία επέλεξαν να εστιάσουν σε μία σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την καθημερινότητα των πολιτών. Μεταξύ αυτών είναι ζητήματα υγείας, ασφάλειας και παιδείας, ενώ στο ασφαλιστικό υπήρξε σφοδρή σύγκρουση με έντονο ιδεολογικό υπόβαθρο. Μήλο της Έριδος και για τους δύο «μονομάχους» είναι η μεσαία τάξη, που κυριάρχησε στις πολιτικές συζητήσεις σε όλη την προεκλογική περίοδο.
Δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν καθαρό προβάδισμα της Νέας Δημοκρατίας και φέρνουν τον ΣΥΡΙΖΑ στη δεύτερη θέση. «Μάχη» για το αν θα πιάσουν το απαιτούμενο 3% ώστε να μπουν στη Βουλή δίνουν -με βάση τις έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας- το ΜΕΡΑ25 του Γ. Βαρουφάκη και η Ελληνική Λύση του Κ. Βελόπουλου.
Να σημειωθεί πως ο αριθμός των κομμάτων της επόμενης Βουλής έχει βαρύνουσα σημασία για τις έδρες του πρώτου κόμματος. Ουσιαστικά όσο μεγαλώνει το ποσοστό των κομμάτων που μένουν κάτω από το 3% τόσο ευκολότερος είναι ο στόχος της αυτοδυναμίας για το κόμμα που θα κόψει πρώτο το «νήμα» στην αυριανή αναμέτρηση.
Γενική δοκιμή
Χθες πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η γενική δοκιμή στο υπουργείο Εσωτερικών για τη λήψη και τη μετάδοση των αποτελεσμάτων και πλέον όλα είναι έτοιμα για την αυριανή αναμέτρηση. Ο προεκλογικός κύκλος ολοκληρώθηκε χθες το βράδυ, με τον Αλέξη Τσίπρα να μιλά στη συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ στο Σύνταγμα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη να πραγματοποιεί περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα και να συνομιλεί με πολίτες στη Θεσσαλονίκη.
Στην τελευταία στροφή πριν από την κάλπη, ο Αλέξης Τσίπρας τονίζει πως «με σκληρές μάχες βγάλαμε τη χώρα στο ξέφωτο», εστιάζοντας ιδιαίτερα στην έξοδο από τα μνημόνια και στην αλλαγή σελίδας στην οικονομία. Παράλληλα εξαπολύει πυρά στη Νέα Δημοκρατία πως επιθυμεί το πισωγύρισμα της χώρας στην προηγούμενη κατάσταση και στη «συνταγή» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο ασφαλιστικό). Το διακύβευμα των εκλογών είναι ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα και με ποιο σχέδιο τα επόμενα τέσσερα χρόνια, επεσήμανε χθες ο Αλέξης Τσίπρας.
Λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες, στον ΣΥΡΙΖΑ εστιάζουν σε παλαιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που σκέφτονται να ψηφίσουν το Κίνημα Αλλαγής, αλλά και σε όσους εξετάζουν το ενδεχόμενο να στραφούν προς αριστερά κόμματα. Αυτό που επισημαίνεται από την Κουμουνδούρου είναι πως ένας ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στις δεξιές πολιτικές και για τον σκοπό αυτό τονίζεται πως «καμία ψήφος δεν πρέπει να πάει χαμένη».
«Ισχυρή εντολή» ζητεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς η εξασφάλιση μιας «άνετης» αυτοδυναμίας δημιουργεί τις συνθήκες για την άμεση υλοποίηση του «γαλάζιου» προγράμματος χωρίς να απαιτούνται πολιτικοί συμβιβασμοί. Το μήνυμα είναι πως δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για «ψήφο οργής και διαμαρτυρίας», αλλά χρειάζεται καθαρή εντολή για να μην μπει η χώρα «σε νέες περιπέτειες».
Στην Πειραιώς εστιάζουν στην ανάγκη υψηλής συμμετοχής στις εκλογές, ενώ ξεκάθαρα στοχεύουν στο να μείνουν εκτός Βουλής η Χρυσή Αυγή και η Ελληνική Λύση. Δεν είναι τυχαίο πως χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε περιοδεία στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς κόμματα που βρίσκονται δεξιά της Νέας Δημοκρατίας είχαν μεγαλύτερα ποσοστά εκεί σε σχέση με τις άλλες Περιφέρειες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταλήξει στα περισσότερα πρόσωπα που θα στελεχώσουν το υπουργικό συμβούλιο σε «γαλάζια» νίκη , σημειώνοντας πως θα υπάρχουν και τεχνοκράτες (κυρίως σε θέσεις υφυπουργών). Στόχος είναι με επικράτηση της Νέας Δημοκρατίας η ορκωμοσία του υπουργικού συμβουλίου να γίνει την Τρίτη, ενώ να σημειωθεί πως η Βουλή θα «ανοίξει» στις 17 του μήνα.
Προοδευτική ταυτότητα
«Όχι» στο δίλημμα «Τσίπρας ή Μητσοτάκης» λέει από την πλευρά της η Φώφη Γεννηματά, που καλεί τους πολίτες «να μην παραδώσουν την προοδευτική τους ταυτότητα». Παράλληλα σημειώνει πως το Κίνημα Αλλαγής αποτελεί παράγοντα «πολιτικής σταθερότητας» και μιλά για «επιστροφή της λογικής στη χώρα».
Σε μία σειρά θεμάτων η Φώφη Γεννηματά έχει ταχθεί υπέρ της εθνικής συνεννόησης, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως για την αλλαγή του εκλογικού νόμου απαιτούνται ευρύτερες συναινέσεις. Παράλληλα, παράθυρο για συνεννόηση υπάρχει σε θέματα που άπτονται της Συνταγματικής Αναθεώρησης αλλά και στην επαναδιαπραγμάτευση του ύψους των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Στόχος της Χαριλάου Τρικούπη είναι να ξεπεράσει το ποσοστό που πήρε το κόμμα στις ευρωεκλογές, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε παλαιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά στην πορεία απογοητεύτηκαν.
Έντονο το ενδιαφέρον του ξένου Τύπου
Les Echos: «Στην άκρη του γκρεμού πριν από τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα έχει ανακάμψει. Και όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, πιθανώς θα νικηθεί από τον συντηρητικό Κυριάκο Μητσοτάκη στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής», γράφει η γαλλική Les Echos σε κύριο άρθρο του Ζακ Ιμπέρ Ροντιέ με τίτλο: «Ελληνικό παράδοξο». «Οι εξηγήσεις για την εκλογική ήττα του Τσίπρα είναι πολλές» γράφει η Les Echos: Ένα μεγάλο κομμάτι του εκλογικού του σώματος δεν του συγχώρησε τη μεταστροφή του το 2015, όταν, προκειμένου να μην έρθει σε αντίθεση με τους πιστωτές της Ελλάδας, αποδέχτηκε ένα σχέδιο λιτότητας. Τα περισσότερα κοινωνικά μέτρα των τελευταίων μηνών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του κατώτατου μισθού, ήρθαν πολύ αργά και δεν ήταν αρκετά.
Le Figaro: «Πιεσμένη για να μεταρρυθμιστεί σε πλήρη οικονομική ύφεση, η Ελλάδα δεν άλλαξε τόσο όσο θα έπρεπε. Η πρόοδος είναι εκεί, πραγματική, αλλά μερική και ανεπαρκής για να καταστήσει την οικονομία αυτή, που καταστράφηκε από την πτώχευση του κράτους, μια αγορά της Ευρωζώνης ανοικτή και ανταγωνιστική», εκτιμά η γαλλική Le Figaro.
Frankfurter Allgemeine Zeitung: Η Frankfurter Allgemeine Zeitung σε άρθρο της για τις εκλογές της Κυριακής στην Ελλάδα αναφέρει μεταξύ άλλων: «Στις αρχές του 2015 ο Τσίπρας εξελέγη με ατζέντα η οποία έβαλλε κατά του πολιτικού κατεστημένου. Απογοήτευσε όμως τους ψηφοφόρους του διότι ο ΣΥΡΙΖΑ συμπεριφέρθηκε γρήγορα όπως τα παραδοσιακά κόμματα, κυρίως σε ό,τι αφορά το βόλεμα οπαδών του στο Δημόσιο. Οι ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη δεν επαληθεύτηκαν. Σε δύο σημεία όμως ο Τσίπρας δεν απέκλινε από τις ιδεολογικές του αρχές: αφενός άφησε σχεδόν απαράλλακτο τον δημόσιο τομέα ο οποίος επιβαρύνει τον προϋπολογισμό και αφετέρου, ως πολέμιος του καπιταλισμού, δεν είναι διατεθειμένος να προχωρήσει σε ουσιαστική βελτίωση του πλαισίου δράσης της ιδιωτικής οικονομίας. Έτσι δεν ενθάρρυνε τις μεγάλες επενδύσεις, κυρίως ξένων επιχειρήσεων, αλλά τις υπονόμευσε, ενώ κωλυσιεργούσε και στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων. Αντ' αυτού κατά τη διάρκεια της θητείας του η φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών εκτινάχθηκε στο 80%, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να μεταφέρονται στο εξωτερικό ή να ωθούνται στην παραοικονομία. Στον αντίποδα ο Μητσοτάκης υπόσχεται τον ουρανό με τ' άστρα. Θέλει να μειώσει τους φόρους, να άρει τους κεφαλαιακούς ελέγχους και παρ' όλα αυτά να τηρήσει τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους. Αυτό δεν θα λειτουργήσει. Ο Μητσοτάκης φαίνεται όμως να συμμερίζεται την άποψη ότι το 50% της οικονομίας είναι ψυχολογία».
BBC: «Οι Έλληνες προσέρχονται ξανά στις κάλπες την Κυριακή, μόλις ένα μήνα μετά τη συντριβή που υπέστη το κυβερνών κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς ΣΥΡΙΖΑ από τους συντηρητικούς της Νέας Δημοκρατίας, στις ευρωεκλογές», γράφει το BBC στην ιστοσελίδα του. «Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, 44 ετών, ο οποίος ανήλθε στην εξουσία πριν από έξι χρόνια με μια ρητορική εναντίον της λιτότητας, προκήρυξε πρόωρες εκλογές. Πρόκειται για τις έκτες, κατά σειρά, εκλογές από τότε που ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008 και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Συντηρητικοί οδεύουν προς μια μεγάλη νίκη».
Economist: «Η πόλη των Σερρών ανήκει στην παλιά Ελλάδα: τακτοποιημένη, παραδοσιακή, πατριωτική. Η πόλη αποτελεί προπύργιο του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (Ν.Δ.), όπου γεννήθηκε ο ιδρυτής του, Κωνσταντίνος Καραμανλής», γράφει το βρετανικό περιοδικό Economist και προσθέτει: «Είναι ο κ. Μητσοτάκης κατάλληλος για την αποστολή; Η ανάκαμψη της Ελλάδας διαψεύδει το πόσο ευάλωτη είναι η θέση της σε μια οικονομική ύφεση και μια νέα ευρωπαϊκή κρίση χρέους, η οποία μπορεί να οφείλεται στους δημοσιονομικούς θεατρινισμούς της Ιταλίας. Σε αυτό το σκηνικό, η επιστροφή στην εποχή προ Τσίπρα θα ήταν καταστροφική. Ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να κερδίσει την πλειοψηφία αυτό το Σαββατοκύριακο. Το κόμμα του ελέγχει ήδη 12 από τις 13 Περιφέρεις στην Ελλάδα. Θα έχει πολλά πολιτικά κεφάλαια και θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσει. Ο κ. Μητσοτάκης θα πρέπει να κάνει κάποιες επιλογές εάν θέλει να οδηγήσει την Ελλάδα μπροστά. Το αν έχει το θάρρος να επιμείνει παραμένει να το δούμε», τονίζει ο Economist.
Telegraph: «Η κουλτούρα των νεοσύστατων επιχειρήσεων μοιάζει πλέον εδραιωμένη, καθώς η Αθήνα αρχίζει να απομακρύνεται από τον "οικονομικό Αρμαγεδδώνα"» γράφει η βρετανική Telegraph. Η κατάσταση της οικονομίας θα είναι το καθοριστικό ζήτημα στις εκλογές της Κυριακής, σε γενικές εκλογές που πιθανόν να οδηγήσουν σε μια ταπεινωτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και νίκη για τους ανταγωνιστές του της κεντροδεξιάς Ν.Δ.
SZ: «Στις εκλογές της Κυριακής οι συντηρητικοί μάλλον θα κερδίσουν. Εκτός από τον Αλέξη Τσίπρα, κανείς δεν φαίνεται να πιστεύει σε μια νίκη της Αριστεράς», γράφει η γερμανική SZ. Ίσως πολλοί Έλληνες είχαν απλώς διαφορετικές προσδοκίες από ένα αριστερό κόμμα, τον «Συνασπισμό της ριζοσπαστικής Αριστεράς». Πολλοί πίστευαν ότι αυτός ο πρωθυπουργός απέχει από επαφές με τους πλούσιους στη χώρα. Για παράδειγμα, με τους εφοπλιστές, οι οποίοι σύμφωνα με το Σύνταγμα δεν πληρώνουν φόρους, αλλά μόνο μια «εθελοντική εισφορά» στον κρατικό προϋπολογισμό.