Όταν γίνεται λόγος για προσφυγικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά οι περισσότεροι σκέπτονται υπερπλήρεις εγκαταστάσεις και καταστροφικές συνθήκες διαβίωσης. Στη Λέρο όμως η κατάσταση είναι διαφορετική.
Όταν γίνεται λόγος για προσφυγικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά οι περισσότεροι σκέπτονται υπερπλήρεις εγκαταστάσεις και καταστροφικές συνθήκες διαβίωσης. Στη Λέρο όμως η κατάσταση είναι διαφορετική.
Στον προσφυγικό καταυλισμό της Λέρου υπάρχουν συρματοπλέγματα, αστυνομικοί και φύλακες. Σε αντίθεση όμως με τα κέντρα υποδοχής σε Λέσβο και Σάμο το μικρό νησί με τους 8.500 κατοίκους και τους 1.300 πρόσφυγες δεν εμφανίζεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
Ένας από τους λόγους είναι ότι στη Λέρο η συνύπαρξη μεταξύ ντόπιων και προσφύγων λειτουργεί καλύτερα από ό,τι αλλού, δηλώνει ο Μπόρις Τσεσιρκόφ, συντονιστής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά: «Δεν είναι εύκολο να στεγάσεις περισσότερους από 1.000 πρόσφυγες σε ένα μικρό νησί. Σύρους, Αφγανούς, Ιρακινούς ή Αφρικανούς.
Φέτος ήρθαν εδώ και πολύ Παλαιστίνιοι. Και η Λέρος τα κατάφερε μια χαρά. Πρόσφυγες και κάτοικοι του νησιού συνυπάρχουν ειρηνικά. Υπάρχει για παράδειγμα ανταλλαγή μεταξύ ντόπιων και προσφύγων ακόμα και στα καθημερινά ψώνια. Πρόκειται βέβαια για μια μικρή κοινωνία. Παρόλα αυτά όμως η Λέρος είναι υπόδειγμα».
Στη Λέρο η ζωή βρίσκεται σε μια ισορροπία
Στο πλευρό των προσφύγων στη Λέρο βρίσκεται και η αυστριακή ΜΚΟ Echo, η οποία προσπαθεί με μαθήματα μουσικής, υπολογιστών και γλώσσας να δώσει στους πρόσφυγες την αίσθηση μιας κανονικότητας. Μια από τις ιδρύτριές της, η Καταρίν Καχάνε, θεωρεί ότι η Λέρος έχει ρόλο προτύπου για ολόκληρη την Ευρώπη: «Τα νησιά του Αιγαίου έχουν τον χαρακτήρα μοντέλου, όπου μπορούν να δοκιμαστούν διάφορα πράγματα με όφελος για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Όπως για παράδειγμα, η κατανομή προσφύγων. Στη Λέρο η κατανομή λειτουργεί καλά γιατί, όπως διαπιστώνουμε η ζωή εδώ βρίσκεται σε μια ισορροπία. Για μας είναι σημαντικό να δείξουμε επιτόπου σε ενδιαφερόμενους από την Ευρώπη πώς λειτουργεί εδώ η κατάσταση και να γνωρίσουν από κοντά αυτό για το οποίο τόσες και τόσες συζητήσεις διεξάγονται: τους πρόσφυγες, στην πλάτη των οποίων οι Ευρωπαίοι λαμβάνουν αποφάσεις».