Δίκαιο χωρίς ισχύ είναι ουτοπία

Από την έντυπη έκδοση

Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]

Απ’ όσα πράττει τους τελευταίους μήνες η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) αιφνιδιάζονται μόνον όσοι θέλουν να αιφνιδιαστούν. 

Η Άγκυρα μπορεί να κατηγορηθεί για πολλά και μονίμως καλείται να απολογηθεί τόσο για όσα διαπράττει στο εσωτερικό της χώρας -όπως μαρτυρούν και οι αναρίθμητες καταδικαστικές αποφάσεις από το ΕΔΑΔ- όσο και για τον τρόπο και τις μεθόδους που έχει επιλέξει να επιβάλλει τα συμφέροντά της στον περίγυρό της, αναδεικνυόμενη σε έναν παράγοντα μόνιμης αστάθειας, σε μια ούτως ή άλλως υψηλής ρευστότητας περιοχή.

Για ένα όμως δεν μπορεί να κατηγορηθεί η Τουρκία -κι αυτό ανεξαρτήτως εσωτερικού καθεστώτος-, ότι δεν προειδοποιεί και δεν καθιστά γνωστές τις απαιτήσεις, τις αξιώσεις και τις διεκδικήσεις της. Και δεν διστάζει αυτό να το κάνει ακόμη κι όταν βρίσκεται όχι μόνο σε προφανή απόσταση, αλλά και σε σύγκρουση με το διεθνές δίκαιο, το οποίο πάντως -και πάντοτε- επικαλείται προκειμένου να περιβάλλει με ένα φύλλο νομιμοφάνειας ξεκάθαρες κι απροσχημάτιστες ενέργειες επίδειξης «σκληρής ισχύος».  Η Τουρκία από τον Μάρτιο του 2004 και τον Μάρτιο του 2013 έχει καταθέσει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της περιοχής στο νοτιοανατολικό Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο που θεωρεί ότι συγκροτούν την υφαλοκρηπίδα της. Το ίδιο έχει κάνει και με τις άδειες για έρευνες που έχει παραχωρήσει στην κρατική εταιρεία πετρελαίων ΤΡΑΟ σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως αποκάλυψε μόλις προχθές ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Άγγελος Συρίγος.

Απέναντι σε αυτή την τουρκική πολιτική η Αθήνα, αφού με ασύγγνωστη ελαφρότητα εγκατέλειψε την προοπτική που χαράχθηκε στο Ελσίνκι το 1999, έχει επιλέξει την προσαρμογή της σε διάφορα ψευδο-ρεαλιστικά στερεότυπα, ελπίζοντας στον κατευνασμό της Τουρκίας, και προβάλλοντας ως εθνική πολιτική αντίδρασης «την ψυχραιμία και τη νηφαλιότητα» και τη μονότονη επίκληση του διεθνούς δικαίου, του οποίου τις πρόνοιες δεν σπεύδει να αξιοποιήσει.

Αλλά, ακόμη και οι πρωτοετείς μαθητές της West Point γνωρίζουν, από τη μελέτη του Θουκυδίδη, ότι δίκαιο χωρίς ισχύ είναι ουτοπία.  

Η Τουρκία, με επιλογή του ηγέτη της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, βρίσκεται σε μια διαδικασία αναθεώρησης και επανακαθορισμού της θέσης της στο παγκόσμιο παίγνιο, φιλοδοξώντας να αναδειχθεί σε δύναμη πρώτης γραμμής. Ακόμη κι αν πρόκειται για ανέρειστες φαντασιώσεις -και ίσως ακόμη περισσότερο αν είναι έτσι- η Τουρκία και ο ηγέτης της, ως πρόξενοι και παραγωγοί αστάθειας, δεν αντιμετωπίζονται με την εκούσια «φινλανδοποίηση» της Ελλάδας και την εγκατάλειψη του κυπριακού Ελληνισμού στην τύχη του. Η αποκατάσταση ενός αρραγούς εθνικού μετώπου στο εσωτερικό και η συνάρθρωση των ελληνικών συμφερόντων με τα ανάλογα της Δύσης, στο διεθνές περιβάλλον, δεν μπορεί να υπόκεινται στους περιορισμούς του εκλογικού κύκλου.