Αφιερώματα
Σάββατο, 25 Μαΐου 2019 10:08

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον κύκλο ζωής των προϊόντων

Μέτρα για να «κλείσει» ο κύκλος ζωής των προϊόντων: από την παραγωγή και την κατανάλωση μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων και την αγορά δευτερογενών πρώτων υλών λαμβάνουν και οι επιχειρήσεις, μειώνοντας έτσι το κόστος πρώτων υλών στις γραμμές παραγωγής και βελτιώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στον όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ στόχος είναι η μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των υλικών και φυσικών πόρων και στις ευρύτερες συνέργειες στον δρόμο για την κυκλική οικονομία.

Μέτρα για να «κλείσει» ο κύκλος ζωής των προϊόντων: από την παραγωγή και την κατανάλωση μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων και την αγορά δευτερογενών πρώτων υλών λαμβάνουν και οι επιχειρήσεις, μειώνοντας έτσι το κόστος πρώτων υλών στις γραμμές παραγωγής και βελτιώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στον όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ στόχος είναι η μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των υλικών και φυσικών πόρων και στις ευρύτερες συνέργειες στον δρόμο για την κυκλική οικονομία. 

Eυκαιρία βλέπει ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

Η Ράνια Σουλάκη, διευθύντρια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι αποτελεί επιχειρηματική ευκαιρία για τον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ η αξιοποίηση των υλικών και φυσικών πόρων, σε όλο τον κύκλο ζωής τους. «Η αξιοποίηση των υλικών και φυσικών πόρων σε όλον τον κύκλο ζωής τους αποτελεί σημαντική επιχειρηματική ευκαιρία για τον Όμιλο ΕΛΠΕ, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και της τήρησης της δέσμευσής του για την περιβαλλοντική προστασία.

Ειδικότερα, ο Όμιλος στοχεύει στη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, στη μεγιστοποίηση της ανακύκλωσης για όσα ρεύματα αποβλήτων είναι αυτό εφικτό και, στη συνέχεια, για τα υπόλοιπα ρεύματα αποβλήτων, στην επιτόπου διαχείρισή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Προτεραιότητά μας αποτελεί η συνεχής αύξηση του ποσοστού αξιοποίησης των υλικών και φυσικών πόρων σε όλο τον κύκλο ζωής τους, μέσω της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησής τους κατά την παραγωγική διαδικασία αλλά και μέσω της ανάπτυξης ευρύτερων συνεργειών».

Σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές και τεχνολογίες που εφαρμόζονται, σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής του προϊόντος, «αρχικά τοποθετείται η επαναχρησιμοποίηση του νερού, με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης φρέσκου νερού και της παραγωγής υγρών αποβλήτων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για το 2017 το ποσοστό ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης του νερού παρέμεινε υψηλό (24%), ενώ η συνολική κατανάλωσή του μειώθηκε κατά 17,5% έναντι του προηγούμενου έτους.

Επιπλέον, κάθε εγκατάσταση διαθέτει σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όπως οι μονάδες ολοκληρωμένης επεξεργασίας υγρών αποβλήτων τριών σταδίων στα διυλιστήρια, εξασφαλίζοντας τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεων του Ομίλου. Ταυτόχρονα, μειώθηκαν τα στερεά απόβλητα προς υγειονομική ταφή χάρις στην επένδυση σε σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων και στις συνέργειες για περαιτέρω αξιοποίηση από τρίτους, όπως η ενεργειακή αξιοποίηση των ελαιωδών αποβλήτων των διυλιστηρίων ή άλλων αποβλήτων ως πρόσθετα στα παραγόμενα προϊόντα τους.

Υπογραμμίζεται ότι το ποσοστό αξιοποίησης (επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, ενεργειακή αξιοποίηση) των παραγόμενων αποβλήτων (σε σύγκριση με αυτό που οδηγείται προς τελική διάθεση σε χώρους ταφής - ΧΥΤΑ) αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία πέντε έτη, με στόχο να σταθεροποιηθεί σε πάνω από 85%. Εξάλλου, σε όλες τις εγκαταστάσεις και τα γραφεία του Ομίλου, με την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων, ανακυκλώνονται όσο το δυνατόν περισσότερα ρεύματα αποβλήτων, όπως χαρτί, πλαστικό, μικρές μπαταρίες, συσσωρευτές, λαμπτήρες φθορισμού, ηλεκτρονικός εξοπλισμός, αλουμίνιο, κ.ά.».

Συμπερασματικά, η κ. Σουλάκη επισημαίνει ότι η συνεχής μείωση της ποσότητας των αποβλήτων προς τελική διάθεση συμβάλλει σημαντικά στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία, αλλά και στη σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους. «Παράλληλα αναπτύσσουμε συνέργειες για την αξιοποίηση των αποβλήτων για ανάκτηση ενέργειας ή / και πρώτων υλών, όπως επαναδιύλιση ελαιωδών υγρών αποβλήτων και από τις εγκαταστάσεις του Ομίλου καθώς και από εταιρείες εκτός του Ομίλου.

Τα πετρελαιοειδή υλικά, δηλαδή τα παραπροϊόντα που χαρακτηρίζονται απόβλητα σε ένα στάδιο του κύκλου ζωής τους από τις δικές μας δραστηριότητες και τρίτων, αποτελούν για εμάς σημαντική ευκαιρία και αξιοποιούνται ως πρώτη ύλη στα διυλιστήρια και ως εναλλακτικά καύσιμα υλικά σε άλλες βιομηχανίες, σύμφωνα με την επιχειρηματική προσέγγισή μας προς μια κυκλική οικονομία. Σημειώνεται ότι την τελευταία πενταετία έχουν επαναδιυλισθεί συνολικά περίπου 570.000 τόνοι ελαιωδών υγρών αποβλήτων.

Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί συνέργειες και με άλλες βιομηχανίες, οι οποίες ενδεικτικά περιλαμβάνουν τη χρήση του παραπροϊόντος κωκ από παραγωγική μονάδα του διυλιστηρίου (θερμικής πυρόλυσης) αλλά και λάσπης από διάφορες πηγές ως εναλλακτικό καύσιμο στη βιομηχανία τσιμέντου, απόβλητα αμμοβολής και χρησιμοποιημένοι καταλύτες που περιέχουν αργίλιο ως πρόσθετα για την παραγωγή τσιμέντου κ.ά. Στόχος μας είναι η διατήρηση των υψηλών ποσοστών αξιοποίησης αποβλήτων και η ελαχιστοποίηση της τελικής διάθεσης (με μέγιστο ποσοστό το 15%) στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, μέσω επενδύσεων εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υφιστάμενων αλλά και νέων μονάδων επεξεργασίας υγρών και στερεών αποβλήτων», καταλήγει. 

Το Zero Waste Lab της Coca-Cola

Μια σημαντική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, με σημαντική απήχηση στο καταναλωτικό κοινό της Θεσσαλονίκης, ανέλαβε η Coca-Cola. Πρόκειται για το Zero Waste Lab, μέρος του προγράμματος Zero Waste Future της Coca-Cola στην Ελλάδα, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης μέχρι τις 31 Μαΐου. Μέχρι στιγμής, περισσότεροι από 6.300 επισκέπτες -4.400 εκ των οποίων είναι μαθητές τόσο από την πόλη όσο κι από γύρω περιοχές, όπως η Καβάλα, η Δράμα και ο Βόλος- είχαν τη δυνατότητα μέσα από μια βιωματική ξενάγηση να μάθουν για την πρόληψη, τη διαχείριση, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων. Ενώ, παράλληλα, είχαν την ευκαιρία να μάθουν πώς με έξυπνους και αποτελεσματικούς τρόπους μπορούν να εντάξουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας στην καθημερινότητά τους. 

Μέσα στο 2019, οι δράσεις της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένου του Zero Waste Lab, θα «αγκαλιάσουν» ακόμα περισσότερες πτυχές της καθημερινότητας των πολιτών στη Θεσσαλονίκη και σε νέες περιοχές της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, οι ενέργειες που σχεδιάζονται θα αγγίξουν πολύ περισσότερους τομείς της ζωής των πολιτών, αφού θα περιλαμβάνουν δράσεις για τις παραλίες -αναπόσπαστο κομμάτι της «βαριάς βιομηχανίας» του τουρισμού για τη χώρα-, τις επιχειρήσεις εστίασης και τα σχολεία.

Ενδιαφέρον έχει η στρατηγική της εταιρείας πίσω από το συγκεκριμένο πρόγραμμα σε ό,τι αφορά την κυκλική οικονομία και πώς αυτή υποστηρίζεται σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα με την υπηρέτηση συγκεκριμένων στόχων.

Η Coca-Cola στην Ελλάδα με το παραπάνω πρόγραμμα ουσιαστικά ευθυγραμμίζεται με το παγκόσμιο όραμα για έναν κόσμο όπου τίποτα δεν πάει χαμένο. Πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο, ολιστικό πρόγραμμα-κληρονομιά, που στόχο έχει να εμπνεύσει τους πολίτες να υιοθετήσουν τις πρακτικές της ανακύκλωσης και της κυκλικής οικονομίας στην καθημερινότητά τους, δείχνοντας πως τα απορρίμματα μπορούν να έχουν μια δεύτερη και τρίτη ζωή, και να αντιμετωπιστούν ως πόροι που μπορούν να δημιουργήσουν κοινές ευκαιρίες ανάπτυξης για ένα καλύτερο μέλλον. 

Θεμελιώνεται σε 3 πυλώνες: την Παρέμβαση, την Εκπαίδευση και την Αλλαγή Συμπεριφοράς. Κάθε πυλώνας περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις αναφορικά με την πρόληψη και τη διαχείριση των απορριμμάτων, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη συνεργασία του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και των ίδιων των πολιτών. 

Το πρόγραμμα Zero Waste Future ξεκίνησε με 1η πόλη-πιλότο, τη Θεσσαλονίκη, και φιλοδοξεί να την καταστήσει την πρώτη πόλη της Ελλάδας με προοπτική Zero Waste. Πραγματοποιείται με τη συμβολή του Δήμου Θεσσαλονίκης και σε συνεργασία με την Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ) και τη start-up των The New Raw.

Ως προς τα αποτελέσματά του, μέχρι στιγμής ο κόσμος έχει δείξει εξαιρετικά θερμή ανταπόκριση και στο πλαίσιο της δράσης «Ανακυκλώνω στην Παραλία», σε μόλις 12 εβδομάδες συλλέχθηκαν 225 τόνοι υλικών, με το ποσοστό συμμετοχής του κόσμου από 15% που ήταν αρχικά, στο τέλος του προγράμματος να φτάνει το 80%. Παράλληλα, μέσω ψηφοφορίας που διήρκησε 3 εβδομάδες στην online πλατφόρμα «Print your City», συγκεντρώθηκαν πάνω από 3.000 σχέδια, ενώ για τα τρισδιάστατα εκτυπωμένα έπιπλα ανακυκλώθηκαν 800kg πλαστικού από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης.

H Σίσσυ Ηλιοπούλου, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων και Επικοινωνίας The Coca-Cola Company Greece, αναφέρει σχετικά ότι «το πρόγραμμα Zero Waste Future για την Coca-Cola στην Ελλάδα αποτελεί μια στρατηγική επιλογή και ένα μεγαλόπνοο εγχείρημα, προκειμένου να κληροδοτήσουμε, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο, εν τέλει, επίπεδο, έναν κόσμο όπου τίποτα δεν πάει χαμένο. Θέλουμε να αφήσουμε μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, που έχει να κάνει με την αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς στην καθημερινή ζωή». 

Μιλώντας με νούμερα, βασισμένοι στα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί από το Σχέδιο Πρόληψης για τον Δήμο Θεσσαλονίκης, η Coca-Cola στην Ελλάδα φιλοδοξεί μόνο μέσα από τις δράσεις πρόληψης να μειωθεί η παραγωγή απορριμμάτων κατά 1 με 1,5 κιλό ανά κάτοικο τον χρόνο. 

Εάν προστεθούν και οι δράσεις ανακύκλωσης, ο όγκος των απορριμμάτων μπορεί να μειωθεί κατά 100-150 κιλά επιπλέον ανά κάτοικο ετησίως. 

Τέλος, εκτιμάται πως με το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα που εφαρμόζει η εταιρεία στη Θεσσαλονίκη και τη συνεργασία του δήμου, όλων των φορέων και των κατοίκων, η πόλη μπορεί να τετραπλασιάσει τα νούμερα αυτά μέχρι το 2025, αγγίζοντας τα 400-500 κιλά μείωσης των απορριμμάτων ανά κάτοικο τον χρόνο, ένα νούμερο βάσει του οποίου μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η πόλη είναι μια πόλη μηδενικών, σχεδόν, απορριμμάτων.